ضديت و دشمني جايگزين اتحاد و مشارکت راهبردی

به گزارش سرويس بين الملل خبرگزاري صداوسيما ؛ ­روزنامه ملیت چاپ ترکیه در مقاله ای در شماره امروز خود نوشت: بحرانی که از هفته ها پیش در روابط آمریکا و ترکیه ادامه دارد، می تواند به نقطه عطف مهمی در سیاست خارجی ترکیه تبدیل شود.
ملیت نوشت: از مدتی پیش محافل نزدیک به دولت و بخش مهمی از افکار عمومی به ضرورت سیاست خارجی مستقل تر و متفاوت تر از گذشته تمایل نشان می دهند. این موضوع تاثیرات خود را به ویژه پس از بحران بر سر بازداشت کشیش برانسون خود را بیشتر نشان می دهد. مهم ترین نتیجه ای تحولات آنست که روابط ترکیه و آمریکا اکنون به حساس ترین نقطه تاریخ معاصر رسیده است.

تصویر کلی که از روابط دو کشور دیده می شود اکنون اتحاد و یا مشارکت راهبردی نیست بلکه ضدیت و دشمنی است. مسئله کشیش برانسون و اختلافاتی که در روابط دو کشور بر روی هم انباشته شده است، بجای آنکه با دیپلماسی و سازش حل شود با تهدید و مقابله به مثل وارد یک بن بست می شود.
تا زمانی که این اوضاع تغییر نکند، احتمال بهبود روابط آمریکا و ترکیه و بازگشت به دوره مشارکت راهبردی بسیار کم است. از دیدگاه آنکارا جایگاه روابط با آمریکا که دارای اولویت در سیاست خارجی ترکیه بود به تدریج رنگ می بازد.
دیپلماسی ترکیه از مدتی پیش در پی جایگزین های جدید برای پیشبرد سیاست مستقل تر و چند محوری است. بحران در روابط آمریکا و ترکیه این تلاش ها تسریع کرده است.
روابط با روسیه در صدر این جایگزین هاست که به سرعت در جهت تبدیل شدن به مشارکت راهبردی پیش می رود. از مدتی پیش رفت و آمدها و تماس ها میان مقامات دو کشور علاوه بر عرصه سیاسی و اقتصادی افزایش یافته و در کنار این بخش ها روابط آنکارا با مسکو در بخش های نظامی و امنیتی نیز توسعه یافته است. از دیدگاه آنکارا، روسیه به تدریج از جایگاه دارای اولویتی در سیاست خارجی ترکیه برخوردار می شود.
بحران در روابط ترکیه با آمریکا، موجب تشدید گرایش به توسعه روابط با کشورهای آسیا، آفریقا و آمریکای لاتین و سازمان های بین المللی این مناطق نیز شده است. آنکارا توسعه روابط سیاسی و اقتصادی با این کشورها را نیز جزء اولویت های سیاست خارجی خود می داند. به عبارت دیگر ترکیه خود را در این زمینه نیز یکی از بازیگران بین المللی می داند و تلاش می کند در این زمینه نقش رهبری را به دست بیاورد.

به گفته محافل نزدیک به دولت ترکیه،‌ ترکیه در اندیشه همگرایی با سازمان هایی مانند پیمان شانگهای و یا بریکس است. ترکیه همچنین در پی آنست که این روند را تا ایجاد یک واحد پولی جدید که بتواند جایگزین دلار آمریکا باشد، ادامه دهد.
یکی دیگر از تاثیرات بحران در روابط با آمریکا، اقدامات آنکارا برای بهبود روابط با اتحادیه اروپا است. دولت های اروپایی به علت ناخشنودی از رفتارها و سیاست های رئیس جمهور آمریکا پس از وقایع اخیر خود را به ترکیه نزدیک تر احساس می کنند.
آنکارا سال قبل با شمار زیادی از کشورهای اروپایی وارد نزاع شد. مقامات ترکیه سخنان شدید اللحنی علیه این کشورها بیان و تاکید کردند که ترکیه نیازی به اتحادیه اروپا ندارد اما تحولات اخیر اهمیت اروپا را برای ترکیه کاملا آشکار کرد. اظهارنظرهای رسمی نیز مقامات آنکارا نیز اکنون در این جهت است.
روند جدید همگرایی ترکیه با اتحادیه اروپا نشان داد که نمی توان دوستی دیرینه را فدای اختلافات مقطعی کرد و اصل اساسی در روابط خارجی رفتارهای مبتنی بر واقع بینی است.