اگر چه در این روزها بارندگی باعث شده نفس کشیدن کمی برای مردم آبیک راحتتر شود، اما تاکی این هوای نسبتا پاک برایشان ماندگار است.
به گزارش خبرگزاری صداوسیما مرکز قزوین، دی ماه بود که افزایش آلودگی هوا، زندگی را بر مردم شهرابیک سخت کرد و داشتن هوای سالم ماندگار برای آنها یک آرزو شده بود. شهرستان آبیک با بیش از ۱۰۰ هزار نفر جمعیت، در ۵۰ کیلومتری شهر قزوین واقع شده است. آلودگی در یکی دو ماه گذشته تا جایی پیش رفت که شاخص آن به مرز خطرناک رسید، ایستگاه سنجش آلودگی چندین بار از کار افتاد و چندین روز هم مدارس این شهر به تعطیلی کشیده شد. از ریزگردها که بگذاریم، آلایندگی ناشی از کارخانه سیمان، نیروگاه شهید رجایی و خودروها شاخص آلودگی آبیک را بالا برد و آبیک یکی از آلودهترین شهرهای کشور معرفی شد. افزایش یا کاهش میزان آلودگی هوا هم بسته به باد و بارندگی دارد، حسن عباس نژاد مدیرکل حفاظت محیط زیست استان قزوین میگوید: بعضی از ذرات معلق در اثر سرمای هوا نزدیک زمین میماند و در صورت نبود باد و بارندگی غلظت آنها بیشتر میشود.
سیمان آبیک آلاینده نیست! سیمان آبیک سالهاست نفس مردم شهر آبیک را گرفته، تنها عایدی مردم این شهر از این کارخانه فقط آلودگی است، چراکه این شرکت در حوزه شهرستان نظر آباد استان البرز است که این کارخانه چسبیده به آبیک است. نکته جالب توجه در این زمینه گفتههای اخیر مدیرعامل سیمان آبیک است، آقای گرشاسبی چهاردهم دی ماه خبرنگاران را در این شرکت جمع و اعلام کرد این واحد تولیدی نه تنها آلاینده نیست بلکه از سوی محیط زیست به عنوان واحدی پاک و سبز تشویق شده است. گرشاسبی گفت: اگر این واحد آلاینده بود به طور قطع مشمول جرائم زیست محیطی میشد و به همین خاطر حاضر نیست یک ریال بابت عوارض آلایندگی به هیچ حوزهای نهادی پرداخت کند. این در حالی است که مهدی خانی مدیر کل مدیریت بحران استان این موضوع را رد میکند و میگوید: کارخانه سیمان در کنار ریزگردها، نیروگاه برق شهید رجایی، معادن و خودروها از منابع آلودگی شهر آبیک است. هدایت الله جمالی پور، استاندار قزوین هم از صنایع آلاینده به ویژه سیمان آبیک و نیروگاه شهید رجایی درخواست کرده بود برای کم شدن آلودگی هوا، صنایع خود را نوسازی و بهسازی و یا واحدهای دارای سطح آلایندگی را متوقف کنند. * استفاده بیش از حد نیروگاه برق شهید رجایی از مازوت عامل دیگر ایجاد آلودگی شهر آبیک نیروگاه تولید برق شهید رجایی است، نیروگاهی که علت آلایندگی آن استفاده زیاد از سوخت مازوت است، به گفته مدیرکل مدیریت بحران، استفاده این نیروگاه در روزهای سرد سال از سوخت مازوت بیش از حد مجاز بوده و این درحالی است که این واحد صنعتی باید ۹۰ درصد سوخت خود را از گاز تأمین کند. مهدیخانی گفته بود : در فصل سرما، چون مصرف گاز خانگی بالاست به این نیروگاه اجاز داده شده تا از مازوت استفاده کند البته به شرط رعایت استانداردها.
شکایت محیط زیست قزوین از نیروگاه شهید رجایی رعایت نکردن استانداردهای لازم و اخطارهای متعدد محیط زیست به مدیران این نیروگاه باعث شده تا مسئولان استان از این واحد صنعتی به دادگاه شکایت کنند. حسن عباس نژاد مدیرکل حفاظت محیط زیست استان قزوین میگوید: پس از اخطارهای مقاعات عالی استان و حفاظت محیط زیست به نیروگاه شهید رجایی به علت استاندارد نبودن آلایندگی آن، بر اساس قانون پرونده این نیروگاه به دادگاه معرفی شده است و منتظر اعلام نظر مراجع عالی قضایی هستیم.
معادن معادن هم در ایجاد آلودگی و انتشار ریزگردها در این منطقه بی تاثیر نیستند، معادن فعال باعث میشوند که ذرات ریزگرد غبار به سمت شهر آمده و مدام هوای آبیک را تهدید کنند. سعید نبیل رییس سازمان صنعت، معدن و تجارت استان گفته است که برای کمک به حل مشکلات رفع آلودگی هوای آبیک، مزایده معدن جدیدی در این حوزه صورت نگیرد. ورود سالانه هزار و ۷۱۰ تن گرد و خاک از تالاب الله آباد به شهرهای استان قزوین مدیرکل حفاظت محیط زیست استان، تالاب اللهآباد قزوین را یکی از کانونهای مهم گرد و غبار میداند و میگوید: از ۱۲۰ هزار هکتار وسعت این منطقه، ۶۰ هزار هکتار آن کانون اصلی ریزگردها به شمار میرود تا جایی که سالانه هزار و ۷۱۰ تن گرد و خاک را به شهرهای این استان منتقل میکند. به گفته عباسنژاد، یکی از کارکردهای مهم تالابها، پخش سیلاب است که متاسفانه با از بین رفتن انهار سنتی، این کارکرد مهم به همراه زهکشیهای ناشی از ایجاد تغییر کاربرهای صورت گرفته در این تالاب و همچنین نبودن تعادل بین دام و مرتع و ورود بیش از حد ظرفیت دام به آن، مشکلات این حوزه را دوچندان کرده است.
خودروها تولید بیش از حد خودرو، استفاده از بنزین غیر استاندارد و استفاده نکردن از ناوگان عمومی باعث شده سهم این عامل در ایجاد آلایندگی بیشتر از بقیه باشد. به گفته مسئولان نیمی از آلودگی شهر آبیک ناشی از خودروهاست، خودروهایی که به گفته مدیرکل مدیریت بحران باید پیگیری کرد تا از سوخت یورو چهار استفاده کنند.
چه باید کرد؟ با تعطیلی مدارس و بستن واحدهای تولیدی و معادن مشکل آلودگی هوای شهر آبیک رفع نمیشود و باید فکر اساسی اندیشید، مدیرکل مدیریت بحران استانداری قزوین میگوید: برای نجات آبیک از وضعیت موجود چند راه کار بلند مدت و کوتاه مدت پیش بینی شده است. او میگوید: جلوگیری از توسعه شهر و صنایع آلوده کننده در اطراف شهر و همچنین طراحی سیستمهای موتوری استاندارد از راه کارهای بلند مدت است، اما برای اینکه این مشکل زودتر حل شود باید از فعالیت صنایع آلاینده در روزهای تعطیل جلوگیری شود. به گفته مدیرکل مدیریت بحران، توجه ویژه به پایش فیلترینگ خروجی کارخانه سیمان و نیروگاه برق شهید رجایی و ممنوعیت استفاده از سوخت مازوت در این نیروگاه را از دیگر مواردی دانست که به عنوان راه کارهای کوتاه مدت میشود به آن توجه کرد. مدیر کل مدیریت بحران استان قزوین گفت: راه کار دیگر برای کاهش آلودگی استفاده از باران مصنوعی است که ما در استان امکانات آن را نداریم. البته وی پیش از این گفته بود: در جلسهای با حضور نجار رئیس سازمان مدیریت بحران کشور مقرر شده برای کنترل آلایندگی کارخانه سیمان جلسهای برگزار شود. کانونهای آلودگی استان قزوین مشخص نیست مدیرکل مدیریت بحران استان قزوین میگوید: در استان قزوین شناخت درستی درباره کانونهای آلودگی وجود ندارد تا در مورد آنها تصمیم گیری و مدیریت شود.
کارخانه سیمان؛ به نام آبیک به کام دیگران مردم شهر آبیک سالهاست که با آلودگی کارخانه سیمان دست و پنجه نرم میکنند در حالیکه از سالها پیش مسئولان کارخانه سیمان آبیک به مردم قول دادند با استفاده از فیلترهای استاندارد، آلودگی کارخانه را کنترل خواهند کرد و مردم نگران این موضوع نباشند، اما وضعیت تغییری پیدا نکرد و حتی در ساعت آخر شب و نیمه شب گرد سیمان به صورت کاملاً مشخص در سطح شهر دیده میشود که این موضوع موجب نگرانی مردم است.
مردم از وعدههای مکرر برخی مسئولان استان و شهرستان و مدیران شرکتها برای کنترل آلودگی ناراحتند و از وعدههایی که محقق نشده دلسرد شده اند به طوریکه حتی حاضر نیستند با اصحاب رسانه در این زمینه گفتگو کنند.
ورود دستگاه قضایی قزوین به کارخانه سیمان رئیس دادگستری استان قزوین با اشاره به احداث کارخانه سیمان پیش از انقلاب اسلامی میگوید: باید نظارت بر روی این کارخانه صورت گیرد و اگر بنا ست فیلترگذاری صورت گیرد، باید اجرایی شود. حجتالاسلام نورالله قدرتی میافزاید: حیات و سلامتی مردم شهرستان آبیک در خطر بوده و محیط زیست در خسارت ناشی از آلایندگی کارخانه سیمان قرار دارد که هنوز به این مقوله ورود پیدا نکردهایم. این مقام قضایی اضافه میکند: دستگاه قضایی استان قزوین این آمادگی را دارد در صورت حل نشدن معضل آلایندگی کارخانه سیمان، در راستای احقاق حقوق عامه، قطعا تصمیم لازم أخذ شود.
برداشت از معادن کنترل شده باشد مدیرکل حفاظت محیط زیست استان قزوین هم میگوید: رصد، کنترل و پایش و نظارت کارخانه سیمان به علت قرار گرفتن در حوزه استحفاظی استان البرز، بر عهده اداره کل حفاظت محیط زیست این استان است که اگر طبق استانداردها فعالیت نداشته باشد، فعالیت منجر به آلودگی هوا شهرستان آبیک را تحت تاثیر قرار میدهد. حسن عباس نژاد میافزاید: به مسئولان حفاظت از محیط زیست استان البرز اعلام شده در صورت پایش و نمونهبرداری از کارخانه سیمان در صورت وجود کوچکترین آلودگی، موضوع به کارخانه سیمان گوشزد شود. او اضافه میکند: فعالیتهای معدنی کارخانه سیمان که موجب ایجاد ریزگرد میشود، در شرایط غلظت آلودگی هوا در شهرستان آبیک تاثیرگذار است که باید مورد توجه مسئولان محیط زیست استان البرز قرار گیرد.
لزوم اختصاص عوارض آلایندگی سیمان به آبیک فرماندار شهرستان آبیک هم میگوید: مدیر عامل کارخانه سیمان ادعا کرده که کارخانه به دلیل نصب فیلترها آلودگی ندارد که این موضوع محل تردید است. شهرام احمدپورمی افزاید: اگر هم ادعای مدیرعامل کارخانه سیمان درست باشد، انفجار معادن این کارخانه موجب بروز ریزگردها و ذرات معلق و درنتیجه آلودگی هوای شهر آبیک میشود. احمد پور اضافه میکند: تلاش مجموعه مسئولان شهرستان آبیک، استاندار قزوین و نمایندگان مجلس استان این است که بخشی از عوارض آلایندگی کارخانه سیمان به شهرداری آبیک بازگردد. امید است سهم عوارض آلودگی کارخانه سیمان به شهرداری آبیک اختصاص یابد تا با آن، مدیریت شهری بتواند در ایجاد فضای سبز و پارک جنگلی که نیاز مبرم و جزء پروژههای این شهر بوده است، گام موثر بردارد. احداث کارخانه سیمان از نظر اقتصادی و اینکه ایجاد اشتغال در منطقه میشود، خوب است، اما از سویی دیگر برای شهروندان، مراتع و حتی حیوانات مضر است. رسوب گردوغبار به صورت فیزیکی برروی گیاهان به صورت مستقیم یا غیر مستقیم اثر گذاشته وباعث تخریب منابع گیاهی میشود افزایش غلظت غبار در هوا باعث کاهش شدید قابلیت فتوسنتز در برگها، بسته شدن روزنههای برگها و به طور عمده کاهش رشد و باروری گیاهان میشود. بر مبنای مطالعات کشاورزی، غبار سیمان روزنههای گیاهان را میبندد، از گرده افشانی آنها جلوگیری میکند و فتوسنتز یا میزان ترشحات سالیانه گیاهان را کاهش میدهد. به منظور کاهش اثرات گرد و غبار منتشره، باید از انتشار ا ین ذرات از مبدأ نیز جلوگیری کرد که جهت دستیابی به این امر، ضروری است عملیات تهویه و هدایت گرد و غبار به تجهیزات غبارگیری و به موازات آن سرویس مرتب تجهیزات وغبارگیرها صورت پذیرد. همانگونه که در گزارش آمد چندین سال است که غبار کارخانه سیمان بر سر مردمان آبیک میریزد، اما کمتر مورد توجه قرار میگیرد درحالیکه آلودگیها مردم را با بیماریهای زیادی از جمله بیماریهای ریوی روبرو کرده و میکند، اما توجهی به این معضل نمیشود.
به هر حال مردم شهرستان آبیک سالهاست آلودگی کارخانه سیمان و نیروگاه شهید رجایی را با به خطر انداختن سلامت خود تحمل میکنند و در شرایطی که بیماریهای ناشی از این وضعیت میتواند هزینههای سنگینی را تحمیل کند لذا شایسته است با عزم جدی مسئولان کشوری و استانی برای تضمین سلامت فرزندانی که در این منطقه زیست میکنند وارد کار شده و مشکلی که با تامین اعتبار قابل حل شدن است را در دستور رسیدگی جدی قرار دهند تا برای همیشه این آلودگی از منطقهای که میرود تا در حوزه گردشگری، صنعتی و علمی نیز جایگاه خوبی کسب کند رخت بربندد.