حدود ۵۰ درصد واحد‌های معدنی کشور، غیر فعال هستند

به گزارش خبرنگار خبرگزاری صدا و سیما، آقای سیامک حاج سید جوادی با حضور در برنامه گفت و گوی ویژه خبری سه شنبه شب شبکه دو سیما افزود: بر اساس آمار وزارت صنعت، معدن و تجارت، ظرفیت اسمی واحد‌های معدنی ایران ۳۰ میلیون تن است.
وی ادامه داد: بر اساس آمار‌های جهانی در سال ۲۰۱۹، تولید ایران ۸ میلیون و ۲۵۰ هزار تن بوده است در حالی که این رقم در سال ۲۰۱۸, نه میلیون تن و حدود ۶ سال پیش، ۱۲ تا ۱۳ میلیون تن بود.
آقای حاج سید جوادی افزود: این موضوع نشان می‌دهد در چند سال اخیر به طور میانگین، سالی ۴۰۰ هزار تن کاهش تولید داریم.
این تحلیلگر بازار‌های جهانی با بیان اینکه متأسفانه آمار‌های قابل استناد و دقیقی در بخش معدن ایران وجود ندارد، گفت: آمار مستند و مستدلی وجود ندارد که واقعاً چند واحد کارخانه سنگ بری و فرآوری سنگ در ایران وجود دارد.
وی با اشاره به اینکه بر اساس آمار‌های غیر رسمی، بین ۶ هزار تا ۶ هزار و ۵۰۰ واحد داریم، افزود: از این تعداد حدود هزار واحد غیر فعال است و بقیه هم شاید با حدود ۴۰ درصد ظرفیت تولیدشان مشغول کار هستند.
آقای حاج سیدجوادی با اشاره به اینکه بازار داخلی یکی از بزرگترین مزیت‌های کشورمان است افزود: بازار مصرف داخل بین ۶ تا ۸ میلیون تن است که این موضوع از صنعت سنگ کشور حمایت می‌کند.
مشاور بین المللی انجمن سنگ ایران گفت: باید پیش از صادرات، جوابگوی نیاز داخل باشیم.
آقای حاج سید جوادی با بیان اینکه ایران پس از چین، هند و ترکیه، چهارمین تولید کننده سنگ در جهان است، افزود: با برنامه ریزی ۵ ساله به راحتی می‌توانیم به ظرفیت تولید ۲۰ میلیون تن در سال برسیم.

ماشین آلات معادن کشور, فرسوده و از رده خارج است

عضو هیئت رئیسه خانه معدن استان خراسان جنوبی گفت: همه معادن کشور از ضعف ماشین آلات برخور دارند و از این نظر فلج شدند.
آقای احمد پروین در ادامه برنامه گفت و گوی ویژه خبری در ارتباط تصویری از بیرجند با اشاره به اینکه در وزارت صمت،​ سه مقوله بزرگ صنعت، معدن و بازرگانی را در اختیار یک وزیر قرار داده شده است, افزود: این بزرگترین اشتباه راهبردی در برنامه ریزی بود.
او ادامه داد: نتیجه این شد که برای هر مسئله این حوزه ها، وزارت صمت را مورد سوال قرار می دهیم بدون اینکه محدودیت های یک وزارتخانه و معاونت های آن را ببینیم.
آقای پروین با اشاره به اینکه این موضوع به عزم حکومتی برای برنامه ریزی و تدوین راهبرد نیاز دارد, ابراز امیدواری کرد: قوای مقننه و مجریه به این نتیجه برسند که با توجه به بزرگ و پرتنش بودن معادن, تدوین راهبردی برای آن بحث تخصصی است که نیاز به وزارتخانه مستقل دارد.
عضو هیئت رئیسه خانه معدن استان خراسان جنوبی گفت: بعید می دانم با این ساختار بتوانیم به اهداف پیش بینی شده برسیم زیرا برای حل مشکلات به همه حاکمیت و دولت نیاز داریم.
آقای پروین افزود: سال هاست در بخش ماشین آلات تخصصی معدن سنگ که تولید داخل ندارد مشکل داریم و سیاستی برای تامین مستمر آن نداریم و در نتیجه معادن ما در عمل به قبرستان ماشین آلات فرسوده تبدیل شده است.
او اضافه کرد: این ماشین آلات باید 20 سال پیش از رده خارج می شد اما هنوز در معادن مشغول کار هستند و با این ماشین آلات نمی توانیم با جهان رقابت کنیم.
آقای پروین در پاسخ به این پرسش که چرا این ماشین آلات را تهیه نمی کنید؟ گفت: به قدری قیمت ها افزایش یافته است که عملاً سرمایه گذاران معدنی کشورمان در حوزه سنگ تزئینی که عموماً سرمایه گذاران کوچک و متوسط هستند توان این کار را ندارند.
او تاکید کرد: باید قوانین ناظر بر واردات این ماشین آلات و تامین ارز آن به درستی اجرا شود که در این چند سال فعال عمل نکرده است.
عضو هیئت رئیسه خانه معدن استان خراسان جنوبی با اشاره به اینکه در زمینه تامین مالی،​ همه صنایع و خدمات به بانک ها وابسته و این عرف جهانی است, افزود: زمانی که تحریم های ظالمانه علیه ملت ما اعمال شد از برخی خدمات بانکی جهانی محروم شدیم و معدن داران نمی توانند ال سی معمول جهانی را باز و تامین کنند و بانک های داخلی ما باید در این باره ایفای نقش کنند.
وی گفت: بر اساس آخرین آمار،​ سهم معادن از سبد تسهیلات بانکی، بسیار پایین است.

آقای حاج سید جوادی مشاور بین المللی انجمن سنگ ایران هم گفت: بزرگترین معضل معادن سنگ کشور،​ تامین ماشین آلات سنگین و هزینه های زیاد تعمیرات و لوازم یدکی این ماشین آلات است.
آقای علیرضا حیدری معدن دار سنگ نیز در ارتباط تلفنی با این برنامه گفت: تجهیزات لودر معدن ما ساخت سال 1995 یعنی حدود 28 سال پیش و فناوری دستگاه های برش ما هم تقریباً ساخت حدود 30 سال پیش است و آن را حدود 7 تا 8 سال پیش بازسازی کردیم.
وی, بیشترین مشکل معدن را کمبود تجهیزات سنگین از جمله لودر و بیل مکانیکی بیان و تاکید کرد: نبود تجهیزات روز، هزینه های تولید را افزایش می دهد در نتیجه نمی توانیم با رقبای جهانی رقابت کنیم.
آقای حیدری ادامه داد: اگر 50 درصد امکانات معادن خارج از کشور را داشته باشیم،​ در زمینه گرانیت, هیچ تولیدکننده جهانی نمی تواند هم از نظر کیفیت و هم قیمت با ما رقابت کند.

سیف الله امیری مدیرکل دفتر صنایع معدنی و معاونت امور معادن وزارت صمت نیز در ارتباط تلفنی با این برنامه گفت: صندوق بیمه فعالیت های معدنی برای ماشین آلات می تواند حدود سه هزار میلیارد تومان تسهیلات پرداخت کند که از این مبلغ، حدود هزار میلیارد تومان پرداخت شد.
وی افزود: این صندوق, پروانه بهره برداری معادن را به عنوان وثیقه قبول دارد بنابراین معدن داران در خصوص خرید تجهیزات و ماشین آلات می توانند از طریق این صندوق اقدام کنند.
آقای امیری اضافه کرد: در خصوص سنگ های تزئینی، رکود ساختمان در داخل وجود دارد و صادرات هم با توجه به تحریم ها با مشکل مواجه شده است اما جلوی صادرات را نگرفتیم و امسال هم صادرات نسبت به سال های گذشته،​ بد نبود.
وی ادامه داد: در حال فراهم کردن شرایط مناسب و کاهش عوارض برای صادرات هستیم.

صندوق بیمه فعالیت های معدنی حضور موفقی در معادن نداشته است

عضو هیأت رئیسه خانه معدن استان خراسان جنوبی گفت: صندوق بیمه فعالیت های معدنی می تواند یک راهکار باشد ولی از زمانی که این صندوق تأسیس شده بر اساس آمار تاکنون نتوانسته حضور موفقی در معادن داشته باشد.
آقای احمد پروین در ارتباط تصویری با این برنامه افزود: بعید است که صندوق بیمه معدنی بتواند کلیات این موضوع را پوشش دهد چون در ارزیابی معادن، صندوق محدودیت هایی دارد که با این تورمی که گریبانگیر ماشین آلات است و مبلغ بالایی تسهیلات برای خرید آن نیاز است شاید ضمانتنامه نتواند کفایت کند و راهکار آن قطعاً بانک هاست.
آقای پروین گفت: در چند سال اخیر واردات ماشین آلات انجام شده است اما تعداد ماشین آلات ورودی در مقایسه با تعداد معادن عدد بسیار کمی است.
آقای علیرضا حیدری، معدن دار سنگ درباره ورود ماشین آلات مورد نیاز معادن گفت: در چند سال اخیر در خراسان جنوبی ماشین آلات وارد نشده است.
وی با بیان اینکه یکی از مشکلات معادن سنگ ساختمانی کمبود برق است هم افزود: کمبود برق مشکل بزرگتر از ماشین آلات است.
آقای سیف اللّه امیری مدیرکل دفتر صنایع معدنی و معاونت امور معادن وزارت صمت در گفتگوی تلفنی با این برنامه گفت: مقرر شد تا یک مجموعه ای ، ماشین آلات مورد نیاز معدنکاران را وارد کند و در اختیار معدنکاران با شرایط قرار دهد.
وی با اشاره به اینکه تاکنون تعداد زیادی ماشین آلات وارد کشور شده و در معادن کشور فعال هستند هم افزود: برخی معادن چون ذخایر پایینی داشتند به دنبال این موضوع نبودند و افرادی که نیاز داشتند طی دو ماه گذشته تقاضا و ثبت سفارش را انجام دادند و با دریافت ارز، ماشین آلات را وارد کشور کردند.
آقای امیری درباره برنامه مشخص برای صادرات تولیدات معادن سنگ گفت: در حال حاضر کاهش عوارض را در برنامه داریم و موضوع برش سنگ های ما که ضخامت یک تا یک و نیم سانت است و ضخامت سنگ مورد نیاز صادراتی نیم سانت است ؛ در تلاش هستیم با ماشین آلات خوبی که داریم به این روش تولید کنیم تا مشکل صادرات حل شود.
وی افزود: در نهبندان یک تفاهمنامه میان وزارت نیرو و وزارت صمت (ایمیدرو) انجام شده است و برق آن هم انجام شده و مقرر شد تا ایمیدرو 180 میلیارد تومان پرداخت کند که این کار در جهت کمک به حمل و نقل انجام می شود.
مدیرکل دفتر صنایع معدنی و معاونت امور معادن وزارت صمت درباره وجود راهبرد در بخش معدن گفت: بر اساس برنامه برای تولید در افق 1404 باید 180 میلیون متر مربع سنگ تولید کنیم که تاکنون خوب پیش رفته است البته در یک مقطع زمانی بازار خودمان را از دست دادیم که به دست آوردن آن به سادگی نیست و باید تلاش کنیم تا بازار خارجی را به دست بیاوریم.
وی افزود: برای رسیدن به برنامه افق 1404 موضوع اعطای تسهیلات مالی به معادن و واحدهای فرآوری ، تأثیر سرمایه گذاری های خارجی در این بخش و موضوع توسعه صادرات سنگ بریده شده جزو این برنامه هاست.
وی با اشاره به اینکه در وزارت صمت، ستاد سیاستگذاری سنگ داریم هم ادامه داد: در حال حاضر در ایمیدرو موضوع برنامه راهبردی برای صادرات سنگ در حال انجام است.
آقای سیامک حاج سید جوادی مشاور بین المللی انجمن سنگ ایران و تحلیلگر بازارهای جهانی در ادامه این برنامه گفت: زمانی که بانک مرکزی تخصیص ارز را انجام ندهد چطور ماشین آلات خریداری شود و البته رقم 2 هزار میلیارد تومان تسهیلات برای 2 هزار واحد معدنی سنگ بسیار پایین است.
وی ادامه داد: در مرحله بعد هم معدن دار به مشکل برمی خورد چون اول چطور ماشین آلات را با این وام وارد کند و در بخش بعد با گمرک مواجه هستند.
وی افزود: این موضوع در مقیاس کلان نیاز به مدیریت کلان دارد و وزارت صمت باید به عنوان متولی وارد این موضوع شود و مشکلات را با بانک برطرف کند و مبلغ 2 هزار میلیارد تومان را از صندوق بیمه دریافت و خرید ماشین آلات را انجام دهد؛ البته زمانی که 500 عدد لودر و بیل مکانیکی را سفارش می دهیم بنابراین یک قیمت مناسب تر ، تجهیزات و امکانات لوازم یدکی را دریافت می کنیم که در اختیار معدنکاران با وثیقه قرار بگیرد.
آقای حاج سید جوادی گفت: در حال حاضر در بازار مشکل تأمین ماشین آلات وجود دارد حتی امکان ورود ماشین آلات دست دوم هم نیست و الآن معدنکاران باید ماشین آلات بسیارکارکرده را از بازار اصفهان و محلات تهیه کنند.
وی افزود: در نمودار لیدرهای تبادلات جهانی، هندوستان با پشت سر گذاشتن چین در رتبه نخست است و رتبه ایران در انتهای این جدول قرار دارد.
وی ادامه داد: 56 میلیون تن تبادلات جهانی در صنعت سنگ وجود دارد که ایران تنها 1 میلیون و 500 هزار تن از این تبادل را داشته و از این میزان 900 هزار تن به صورت بلوک صادر و حدود 490 هزار تن به صورت سنگ فرآوری شده صادر شده است.
مشاور بین المللی انجمن سنگ ایران گفت: ضعف اصلی در صادرات، موضوع تحریم ها، انتقال ارز، هزینه های حمل و نقل است چرا که رقیب ما کشور ترکیه الآن معادل 30 تا 40 دلار به ازای هر تن سنگ را صادر می کند ولی صادر کننده ایرانی اگر بخواهد سنگ فرآوری شده را به بازار اروپا صادر کند چون با مشکلات حمل دریایی مواجه هستیم، حمل زمینی حدود 220 دلار است که 5 برابر هزینه ترکیه است که در این شرایط صادر کننده ما را از سبد خرید بازارهای جهانی خارج می کنند.
آقای حاج سید جوادی درباره نحوه حمایت ترکیه از معدنکاران گفت: ترکیه حمایت کامل از صنعت خود دارد که این شامل تأمین ماشین آلات، تسهیلات بانکی، حضور در نمایشگاه های بین المللی، تکنولوژی ساخت و ماشین آلات مورد نیاز فرآوری سنگ می شود که به عبارتی بستر مورد نیاز صنعتگر در کشور ترکیه انجام شده است.
وی افزود: ترکیه با یک استراتژی طی 30 سال از تقریباً صفر به لیدر صادرات سنگ های آهکی رسیده است.
وی با اشاره به اینکه سنگ های گرانیت خوبی در خراسان جنوبی داریم که صادرات می شوند و مزیت نسبی در رقابت با مابقی کشورهای تولید کننده دارد هم گفت: ما در بخش سنگ مرمر حرف اول را می زنیم.
آقای حاج سید جوادی افزود: متأسفانه تاکنون هیچ برنامه استراتژی بلند مدت و کوتاه مدت را برای راهبرد در بخش معدن مشاهده نکردم.
این تحلیلگر بازارهای جهانی گفت: زمانی که صحبت از برنامه استراتژیک می شود حداقل باید تا 20 سال آینده آن دیده شود الآن 8 میلیون تن تولید داریم که 6 میلیون تن آن مصرف بازار داخلی است.
وی افزود: امکان فروش 140 میلیون تن سنگ در بازارهای جهانی به آسانی وجود ندارد چون رقبای ترک، اسپانیا، استرالیا، پرتغال، یونان و مصر را در بازارهای جهانی داریم که از این بازار سهم خود را دارند.
آقای سید جوادی ادامه داد: مقرر شده انجمن سنگ ایران با همکاری ایمیدرو گزارش جامع توسعه صنعت سنگ ایران در جهت صادرات محور انجام دهند که هنوز در مرحله ابتدایی تهیه آمار است.