بر اساس اعلام نهضت احیاء واحدهای تولیدی از ابتدای سال تا کنون هزار و ۲۰۰ واحد تعطیل و نیمه فعال احیا شدند، گفته شده سال گذشته چهار هزار و ۲۰۰ واحد به چرخه تولید و فعالیت بازگشتند یعنی در کل حدود پنج هزار و ۴۰۰ واحد؛ سوال اینجاست دلایل تعطیلی یک واحد تولیدی چه مواردی است؟ سهم سازمانهای دولتی، قوانین، رویهها و روالهای موجود در تعطیلی یک واحد تولیدی چقدر است؟ از سوی دیگر شخص تولید کننده چقدر سهم در تعطیلی و ورشکستگی واحد تولیدی دارد؟
سوال : بر اساس گفتهها پنج هزار و ۴۰۰ واحد تولیدی که یا تعطیل یا نیمه تعطیل بوده اند و به نوعی احیا شدند، با ورود نهضت احیای واحدهای تولیدی چه میزان اشتغال ایجاده شده است و روند احیای این واحدهای تولیدی چگونه بوده است؟
علی کریم پور دبیر اجرایی نهضت احیای واحدهای اقتصادی؛ بیش از پنج هزار و ۴۰۰ واحد اقتصادی در حوزه کشاورزی، صنعتی و گردشگری به چرخه تولید بازگشتند یعنی هم موضوع افزایش ظرفیت شان و هم موضوع واحدهایی بوده که کاملاً تعطیل بوده و برگشت به تولید داشتند و از ابتدای ۱۴۰۱ در حدود صد و ۱۸ هزار شغل ایجاد شده و اگر از ابتدای دولت بخواهیم گزارش دهیم بیش از هفت هزار واحد به چرخه تولید بازگشته و احیا شده اند.
وی افزود: سرمایهای که از ابتدای ۱۴۰۱ تاکنون احیا شده، بیش از صد و ۱۶ هزار میلیارد تومان است، این رقم سرمایهای که خوابیده بود و حالا بازگشته و تولید صورت گرفته است.
کریم پور درباره مهمترین مسائل و مشکلاتی که واحدهای تولیدی با آن مواجه هستند، گفت: موضوع سرمایهگذاری، تأمین مالی، تأمین مواد اولیه، مجوزها و تمدید مجوزها که در حال حاضر به جد از وزارت اقتصاد در حال پیگیری است همچنین موضوعهای مربوط به بهرهوری یعنی بعضی از واحدها نیاز به نوسازی و برخی به تازه سازی داشتن.
دبیر اجرایی نهضت احیای واحدهای اقتصادی افزود: از دیگر مشکلات، تأمین ارز بوده که امسال بیشتر درگیر این موضوع شده ایم و موضوعهای مالیاتی که چند شرکت بزرگ درگیر بودند همچنین تأمین اجتماعی، مسائل حقوقی و بانکی، مسائل مربوط به محیط زیست و مشکلاتی مربوط به زمین و منابع طبیعی و مسائلی که در حوزه استاندارد وجود دارد.
وی ادامه داد: مسائل گمرکی و مسائلی که در حوزه تعزیرات گاهاً با افزایش ارز مشکلاتی در رابطه با کالای اساسی برای خیلی از واحدها پیش اورده و مسائلی که مربوط به شرکتهای ورشکسته است؛ از قوه قضاییه درخواست داریم دست یاری بدهند تا برخی قوانین که مانع تولید میشود را مرتفع کنند.
سوال: تعداد واحدهای تولید ورشکسته چه میزان است؟
کریم پور: بر اساس آماری که داریم بیش از دو، سه هزار واحد که واحدهای خوبی هم هستند.
سوال: واحدهای تولیدی کاملا تعطیل هستند یا کار میکنند؟
کریم پور: یک سری از واحدها کار میکنند، اما برخی کامل تعطیل هستند.
سوال: تعیین تکلیف واحدهای تولیدی را قوه قضاییه باید انجام دهد؟
کریم پور: بله
سوال: واحدهای تولیدی یک بازه زمانی برای تعیین تکلیف دارند، درست است؟
کریم پور: اگر اشتباه نکنم در حوزه ورشکستگی تا سه ماه باید تعیین تکلیف شود، شرکتهای زیادی هستند که مدت بلاتکلیفی آنها بیشتر است؛ در این موضوع دولت هم مقصر است و باید موضوع موانع واحدهای راکد بررسی شود.
صاحبان برخی از واحدهای تولیدی و سرمایه گذاران آنها به طور مثال در زندان هستند، واحدهایی هم در تملک بانکها و فکر میکنیم بیش از سه هزار واحد تولیدی در موضوع مولدسازی و احیا فعالیت دارند.
سوال: وضعیت واحدهای تولیدی که در تملک بانکها هستند، چگونه است؟
کریم پور: آمار دقیقی ندارم و آمار دست بانکها است، اما تعدادی از واحدهای تولیدی فعالیت میکنند که میخواهیم از وزارت اقتصاد درخواست و دریافت کنیم؛ برای بررسی مسائل و مشکلات و درخواستها از طریق سامانهای نهضت دات آی آر، کارشناسان عارضه یابی میکنند که وضعیت اولیه چگونه است و چه مسائل مدیریتی، تامین مالی، حقوقی، بانکی و فنی دارند، بررسی میکنند.
سوال: چه مقدار اعتبار برای بازگرداندن واحدهای تولیدی به چرخه تولید اختصاص یافته، آیا افزایش تولید داشتند؟ به چه میزان نیاز به سرمایه در گردش یا تسهیلات داشتند؟ آیا توانستید این تسهیلات را برای این واحدها فراهم کنید؟
کریم پور: تا کنون شش هزار میلیارد تومان تسهیلات با همکاری بانکها به واحدهای تولیدی ارائه شد، اما حرف ما این است که باید یک بسته تامین مالی برای احیای واحدهای تولیدی راکد در نظر گرفته شود؛ در حوزه تأمین مالی هزار و دویست میلیارد تومان از مردم جمع آوری شد، خیلی از واحدها مشکلات تأمین مواد اولیه دارند، شصت و سه درصد تسهیلات ۱۴۰۰ را بررسی کردیم واحدهای تولیدی خواهان مواد اولیه بودند؛ زمانی که ما ابزای به اسم مثلا زنجیره تأمین، خط اعتباری، برات الکترونیک، اوراق گام و روشی دیگر در بورس داریم و میتوانیم از طریق اوراق، تأمین مالی واحدهای تولیدی را انجام دهیم چرا انجام نمیدهند.
سوال: پراکندگی واحدهای راکد بیشتر در کدام مناطق است و در کدام استانها تعطیلی بیشتری در واحدهای تولیدی داریم؟
کریم پور: تعطیلی در استانهایی که صنعت خیز بوده، اتفاق افتاده است به طور مثال تعطیلی و هم احیا در تهران بسیار زیاد بوده طوری که تهران رتبه اول را دارد، در قزوین هم تعطیلیها زیاد بود یعنی مکانهایی که نتوانستیم مواد اولیه آنها را تامین کنیم؛ بسیاری از کارخانههای قند و یا در حوزه آرد بودند احیا شدند همچنین کارخانههایی در حوزه روغن که اخیرا یکی از آنها احیا شد.
سوال: چند درصد از واحدهای راکد که احیا شند صنعتیها یا کشاورزی بودند، آماری در این بخش دارید؟
کریم پور: ۷۹ درصد واحدها در حوزه صنعتی و پنج درصد در حوزه کشاورزی که وضعیت مناسبی نداشتند، احیا شده اند.
سوال: چرا مناسب نبوده ست؟
کریم پور: وزارت کشاورزی باید بیشتر همکاری کند، مسائل و مشکلاتی در حوزه کالای اساسی پیش آمد، اما ییشتر در حوزه کشاورزی و صنایع تبدیلی؛ بخش معدن حدود ده درصد است و اگر در حوزه گردشگری ورود شود اتفاقات بسیاری خوبی میافتد همچنانکه رئیس جمهوری و معاول اول تا کنون دو جلسه مفصل برای احیای صنایع برگزار کردند و مسائل و مشکلات آنها حل شد.
سوال: آیا برنامهای برای این که واحدهای دیگر تعطیل نشوند، دارید؟ آیا آماری از وضعیت موجود وجود دارد که اگر این طرف احیا شد از آن طرف یک دفعه ریزش زیاد نباشد؟
کریم پور:این اکو سیستم در این زیست بوم احیا نه در کشور ایران بلکه در کشورهای غربی هم همین طور است و مرگ و میر واحدها وجود دارد یعنی واحدی میآید صنعت آن تعطیل میشود و صنعتی دیگر را جایگزین میکند یا نوسازی میکند؛ طبق آماری که از صنایع کوچک داریم تقریبا رشد احیای واحدهای تولیدی در کشور ۱۷ درصد بود یعنی در مجموع ۲۱ درصد احیا صورت گرفته و به طور مثال ۴ تا ۵ درصد مرگ و میر واحد تولیدی داشته ایم.
سوال: البته اصلاح بعضی روال هم میتواند کار را تسهیل بکند اگر این روالها درست بشود اصلاً نیازی به نهضت وجود ندارد وقتی ما بخشنامه خلقالساعه نداشته باشیم و تسهیلات به وقتش انجام شود، مواد اولیه به موقع بر سد یعنی ساز و کارش طوری باشد که به موقع به واحد تولیدی برسد به نظرم دیگر اصلاً لازم نیست ما بیایم سازمانی را یا ارگانی ایجاد کنیم که بیاید این واحدهای تعطیل را احیا بکند در مورد این قضیه هم فکری یا برنامهای در نهضت احیا وجود دارد؟
کریم پور: در حوزه احیا نگران شدم به یکی از استانها رفتم و گفتم باید دکان و دستک مان را ببندیم و برویم این قدر استان خوب کار کرده بود حالا اسم استانش را نگوییم بهتر است.
سوال: خوب کار کردند دیگر؟
کریم پور:استان سمنان؛ خیلی هم خوب است که این اتفاق بیفتد و استانها به این سمت در حال حرکت هستند، مورد بعدی بحث اکوسیستم سازی است، ما تورهای احیا در حوزه پتروشیمی و با صنایع کوچک و با شرکت ملی پتروشیمی راه انداختیم در استان ها. سه تور برگزار کردیم و روی موضوع ابزار خط اعتباری کار کردیم یعنی واحدهایی که به ما مراجعه میکردند از طریق بورس به شرکت ملی پتروشیمی معرفی شان میکردیم و دیگر تسهیلات به آنها نمیدادیم، از طریق خط اعتباری مواد اولیه مثلاً پارسال از حدود هزار میلیارد تومان شروع کردیم یعنی در ماه هزار میلیارد تومان، امسال در تیر ماه رکورد شش هزار میلیارد تومان تأمین مالی را زدیم.
ما اصلا دخیل نبودیم در این قضیه و فقط معرفی میکردیم از این سهم و زیست بومی ایجاد شده بود امسال مثلا در حوزه تامین مالی بانکها اتفاقات خوبی نیفتاده است، اما تازه شروع شده تامین مالی سی و پنج هزار میلیارد تومانی از طریق خط اعتباری در حوزه پتروشیمی و بعد سراغ فولادیها یا معادنیها و سپس سراغ داروییها میرویم ما هیچ کاری نداریم یعنی نقش خودمان را کمرنگ میکنیم.
در بحث تأمین مالی باید یک مسیر تأمین مالی و سرمایه گذاری برای صنعت مان بکشیم حالا از طریق ابزارهای تامین یکی میتواند اس تی اف باشد تأمین مالی زنجیره تأمین باشد که از میتواند از طریق خط اعتباری باشد یا اوراق گام؛ امسال وضعیت اوراق گام خیلی خوب است، صد و پنج هزار میلیارد تومان اوراق داریم که ما میخواهیم برویم از وزارت اقتصاد پنجاه هزار میلیارد تومان را برای حوزه احیای واحدها بگیریم یا بحث تسهیلات، بحث سرمایهگذار خارجی، یعنی ما باید یک مسیری داشته باشیم؛ ما سه ماهه اول نمیتوانیم تسهیلات بدهیم در بانکها تا مجوز بیاید پس یک ابزاری باید داشته باشیم سه ماه آخر هم نمیتوانیم بدهیم، اما از طریق تأمین مالی جمعی میتوانیم که ابزار خوبی است.
سوال: طرحی میآید میرود صنعت معدن استان، بعد از آن معرفی میکنند به نظام بانکی تا تسهیلات بدهند از آن طرف شما هم معرفی میکنید به بانکهای دیگر برای احیا از طرف شما شاید زودتر به نتیجه برسند، چون شما به هر حال زیرمجموعه ریاست جمهوری هستید و حالا از آن طرف صنعت معدن استان نیستید آیا این اتفاق میافتد، چون از مسیر شماست بهتر و زودتر انجام شود؟
کریم پور: بله، اما خودمان موافق نیستیم اولاً هزینههایمان محدود است ما حالت مسکنی هستیم که میگوییم وظیفه احیای واحدها با خود استان، وزارت صمت و وزارت کشاورزی است، اما آمدیم استان را مجبور کردیم یعنی با استان تفاهم کردیم به جای این که سراغ ایجاد یا اگر از سهم نهضت احیا میخواهید استفاده کنید یک درصد را اعلام کنید ما به شما تسهیلات بدهیم و هم به وزارت اقتصاد اعلام کنیم که دوستان این تعداد از واحدشان را میخواهند به عرصه تولید برگردانند، زود انجام میشود، اما دوست داریم که همه از طریق استان اقدام شود، زیرا نمیخواهیم این زیست بوم را بر هم بزنیم این موضوع در تبصره هجده در بحث احیای واحدهای اقتصادی آمده ما هم تلاش کردیم.
سوال: گزارشی را دیدیم حالا ما سعی کردیم از نقاط مختلف و گزارشهای احیا را داشته باشیم که از کارخانههای مختلفی هم هستند در صنایع مختلف که مشکلات شان برطرف شده بعضی از آنها به هر حال تعطیل کامل بودند، برگشتند بعضی از آنها هم به هر حال با تسهیلاتی و یا رفع مشکلی توانستند تولیدشان را افزایش دهند؛ واحدهای دیگر هم که هنوز تعطیل هستند یا با نصف ظرفیت کار میکنند به هر حال به سراغ آنها هم باید رفت روالها را به هر حال باید اصلاح کرد، برای امسال برنامه ریزی تان چند واحد راکد هست که به چرخه برگردد؟ اصلاً برنامهریزی برای امسال دارید؟
کریم پور: بله؛ تعداد هشت هزار واحد را در نظر گرفته ایم.
سوال: هشت هزار واحد به جز پارسال؟
کریم پور: بله؛ در حال حاضر هم مقداری عقب هستیم بهخاطر بحثهای تأمین مالی البته آمار پتروشیمی را به این آمار اضافه نکردیم تعدادشان یک دفعه افزایش پیدا میکند؛ در این پنج شش ماهی که در پیش داریم با کمک نظام بانکی، بورس و ابزارهایی وجود دارد جهشی اتفاق میافتد، تمام دولت پشت بحث احیای واحدهای اقتصادی قرار گرفته، شخص رئیسجمهور، معاون اول، وزارتخانهها از جمله وزارت صمت، کشاورزی، نماینده دولت در نهضت احیا.
ما باید در این اکوسیستم کمک کنیم ما باید جلوی تعطیلی واحدها را بگیریم، خیلی از واحدها را میشود از تعطیلی با یک دستور کوچک با مجوز کوچک جلوگیری کرد در حال حاضر درگیر یک شرکت دارویی و یک شرکت در حوزه پتروشیمی هستیم و اگر پشت شرکت پتروشیمی را نگیریم متأسفانه به راحتی تعطیل میشود اگر تعطیل شود دیگر بازگرداندن این شرکت پتروشیمی به سختی خواهد بود یعنی اینطور نیست که یک سرمایه گذار جدید بیاورید و ورشکستگی آن حتما اتفاق میافتد.
سوال: فقط یک عدد به ما بدهید تعداد واحدهای تعطیل در حال حاضر چند واحد است که شما برای آنها برنامهریزی میکنید؟
کریم پور: یک پایش اولیه کرده بودیم؛ چهل و هشت هزار واحد.