صرفه جویی ۱.۳ میلیارد دلار‌ی سوخت در حمل و نقل ریلی

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، میعاد صالحی مدیر عامل شرکت راه آهن سه شنبه شب در برنامه صف اول درباره  راه آهن؛ از توسعه زیرساخت تا دیپلماسی ریلی گفتگو کرد.
سوال: کمتر کسی  است که در طول زندگی‌اش سر و کارش با قطار و راه آهن نیفتاده باشد علاوه بر این که همه ما به نحوی گاهی مشتری این مجموعه یا این نوع سفر هستیم، هفته گذشته سیاست‌های کلی اقتصاد دریا محور هم ابلاغ شد که بخشی از آن سیاست‌ها مرتبط است با شبکه حمل و نقل ریلی کشور، ما هفته گذشته میزبان رئیس سازمان بنادر و کشتیرانی بودیم در ادامه آن بحث‌ها امشب میزبان آقای دکتر میعاد صالحی هستیم مدیر عامل محترم شرکت راه آهن. آقای دکتر بلیط گرفتن خیلی سخت شده است موضوع چیست؟
صالحی: بعد از موضوع کرونا که شرایط کشور در یک شرایط خاصی قرار گرفته بود طبیعتاً ما در سال ۱۴۰۰ کمی از فضای کرونا در نیمه دوم آن سال کاسته شد و طبیعتاً در همان ایام بود که تغییر دولت صورت گرفت و دولت سیزدهم مستقر شد. آن چه که از دولت دوازدهم به دولت سیزدهم به ارث رسید و آن چه در شهریور ماه و مهرماه ۱۴۰۰ به ما تحویل شد، انباشت  عدم تعمیرات چه در حوزه لوکوموتیو و در حوزه بهسازی و بازسازی خط و همچنین بیش از ۲ هزار میلیارد تومان بدهی فقط در حوزه تعمیرات لوکوموتیو از گذشته به جا مانده بود از یک طرف این را داشتیم و از طرف دیگر آرام آرام پاندمی کرونا داشت رفع می‌شد و آرام آرام تقاضا‌های مردم برای مسافرت افزایش پیدا می‌کرد و لازم بود یک تلاش مضاعف کنیم هم عقب ماندگی گذشته را باید جبران می‌کردیم و هم پولی نبود و به جایش بدهی باقی مانده بود، واقعا تلاش زیادی انجام شد. الحمدلله ما توانستیم گام به گام که تقاضا‌های مردم برای مسافرت افزایش پیدا می‌کرد تلاش کردیم که امکانات گذشته را که کنار رفته بود، خراب شده بود و تعمیرات نشده بود را بتوانیم بازگردانیم و در خدمت مردم عزیز قرار بدهیم. نشان این آماری است که هم در سال ۱۴۰۰، ۱۴۰۱ و ۱۴۰۲ به ثبت رسیده که طبیعی است در سال ۱۴۰۱ ما افزایش حمل مسافران نسبت به سال ۱۳۹۹-۱۴۰۰ داشتیم با کاهش پاندمی کرونا و آرام آرام بازگشت تقاضا‌های سفر به قبل از سال ۹۹ مثل سال ۹۸، الحمدلله تلاش‌ها به گونه‌ای بود که ما توانستیم تعداد مسافر بیشتری را حمل کنیم و جابجایی مسافرین به گونه‌ای بود که در سال ۱۴۰۱ با جابجایی ۲۹ میلیون و ۶۷۰ هزار نفر مسافر در سال ۱۴۰۱ ضمن این که نسبت به سال قبل آن بیش از ۴۰ درصد رشد مسافر بود، رکورد تاریخ حمل و نقل ریلی مسافری ما الحمدلله جابجا شد. قبلاً این رکورد مربوط به سال ۸۹ بود با ۲۸ میلیون و ۸۰۰ هزار نفر که الحمدالله در سال ۱۴۰۱ با ۲۹ میلیون و ۶۷۰ هزار نفر توانستیم رکورد جابجایی مسافر را بزنیم، به لطف پروردگار در سال ۱۴۰۲ ما در شش ماهه اول ۱۶ میلیون و ۲۰۰ هزار نفر مسافر توانستیم جابجا کنیم که اگر با همین نرخ پیش برویم به نظر می‌رسد که انشاالله ما تا پایان سال ۱۴۰۲ از مرز ۳۰ میلیون نفر عبور خواهیم کرد و رکورد سال گذشته را خواهیم شکست. امروز تا نیمه آبان ۱۴۰۲ از اول سال تا الان ما بیش از ۲۰ میلیون نفر مسافر را جابجا کردیم و این نشان می‌دهد حمل و نقل ریلی مسافری دارد با همه توان به مردم عزیز خدمت رسانی می‌کند.
سوال:، ولی آن زمان بلیط گرفتن این قدر سخت نبود یعنی بالاخره می‌شد بلیط گرفت، ولی الان خیلی سخت شده است البته من این روز‌ها را نمی‌دانم، ولی در تابستان که با آن مواجه بودم خیلی عجیب بود.
 صالحی: تلاش ما این بوده که تا جایی که می‌توانیم بلیط را در دسترس مردم قرار بدهیم علی رغم هم بدهی‌ها و هم انباشت عدم تعمیرات از گذشته تلاش گردید که به مردم عزیز خدمت رسانی کنیم و آمار بلیط صادر شده‌ای که مردم عزیز استفاده کردند گویای این است که الحمدلله سفر‌های ریلی بیشتر انجام شده است، این را هم اضافه کنم که یکی از موضوعات مهم برای تهیه بلیط این بود که ما بتوانیم برای آحاد مردم یک فرصت برابری را داشته باشیم که با تلاشی که همکارانم در آهن جمهوری اسلامی ایران و هم مجموعه شرکت‌های حمل و نقل ریلی مسافری انجام شده عرضه بلیط به گونه‌ای است که هم در آژانس‌ها و هم از طریق فضای مجازی و اینترنت همزمان دارد انجام می‌شود، طبیعی است تقاضایی که مسافرین عزیز در لحظات اولیه دارند این به طور عادلانه‌تری دارد انجام می‌شود شاید نیاز به زیرساختی داشت که الحمدالله فراهم شد و امیدواریم این خدمت رسانی انشاالله ادامه پیدا کند.
 سوال: در بند ۸ سیاست دریا محور، بر افزایش سهم کشور در ترانزیت با ایجاد و تقویت شبکه حمل و نقل ترکیبی تاکید شده، سهم راه آهن و شبکه حمل و نقل ریلی در این قسمت چیست؟
صالحی:  من برای اینکه به سوال شما پاسخ بدهم می‌خواهم به عقب برگردم به سیاست‌های کلی ابلاغی حضرت آقا در خصوص سیاست‌های کلی مربوط به قانون برنامه ششم توسعه که سال ۹۴ ابلاغ شد بند ۲۴ و بند ۲۵، در بند ۲۴ ایشان به توسعه حمل و نقل ریلی نسبت به سایر موارد حمل و نقل اشاره کردند یعنی بین زمین و دریا و هوا روی توسعه ریل تاکید داشتند و در بند ۲۵ به دو موضوع در بحث حمل و نقل ریلی- باری اشاره شده هم اتصال مراکز صنعتی و تجاری و هم بحث کریدور شمال، مستحضر هستید ما در بحث شمال کشور دریای خزر را داریم دو کریدور در دریای خزر داریم دو کریدور در شرق دریای خزر که مرز‌های ریلی ما اینچه برون به سرخس است و دو کریدور هم در سمت غربی دریای خزر یکی بحث آستارا و دیگری مرز جلفا و در جنوب کشور با توجه به اینکه عمدتاً ما یک طول وسیعی از کشورمان هم خلیج فارس و هم دریای عمان است امروز آن بخش بندری ما که فعال است بندرعباس و بندر امام است که هر دو به ریل متصل هستند پس اگر ما در بحث کریدور شمال جنوب بخواهیم تاکید داشته باشیم و بار‌هایی از مبادی مثل روسیه، قزاقستان و همچنین ترکمنستان را بخواهیم ترانزیت کنیم از مسیر جمهوری اسلامی ایران و از سمت دریا به طور مثال بندر امام یا بندرعباس بخواهیم ترانزیت کنیم یکی از مهمترین اتفاقات بحث ترکیب ریل و بندر است و این که از مسیر ترکیبی ریلی و دریایی داشته باشیم به جای ترکیب دریا جاده و این که وقتی بتوانیم از مسیر ریلی حرکت کنیم و ریلی دریایی را به هم پیوند بدهیم، یک مزیت رقابتی بسیار خوبی را ما می‌توانیم پیدا کنیم و کریدور یا راه گذر شمالی جنوبی ما را جذابیت بیشتری ببخشد نسبت به سایر راه گذر‌هایی که در کشور‌های همسایه وجود دارد. در این راستا ما در بحث بندر امیرآباد که الان به ریل متصل است انتظار داریم که انشاالله سازمان بنادر اسکله رو رو را به زودی آن جا تکمیل کند و آن جا کشتی‌هایی بتوانند تردد پیدا کنند که از آکتائو یعنی از قزاقستان به سمت باکو یعنی از مسیر قزاقستان به سمت آذربایجان تقریباً در کریدور افقی دریای خزر شرقی- غربی دریای خزر است دارد کار انجام می‌دهد و بار را جابجا می‌کند و قطار وارد کشتی می‌شود از سمت آکتائو در قزاقستان بار را جابجا می‌کند به سمت کشور آذربایجان و به سمت اروپا می‌رود، بار‌هایی که از سمت چین می‌آیند یا حتی بار‌هایی که از مبادی قزاقستان است ما باید بتوانیم بندر امیرآباد را با احداث اسکله رو رو تقویت کنیم که قطاری که وارد کشتی می‌شود بتواند مستقیم ریلی که الان تا لب اسکله بندر امیرآباد رفته همان قطار مستقیم از کشتی خارج بشود بیاید روی ریل قرار بگیرد و ما بتوانیم این را تا بندرعباس حمل بکنیم، الان دربندر کاسپین  تمهیداتی شده و دارد آماده سازی انجام می‌شود امیدواریم که ظرف ماه‌های آینده با اتصال رشت به کاسپین  یکی دیگر از راه گذر‌های شمالی - جنوبی را بتوانیم تکمیل کنیم.
 سوال: کاسپین کدام است؟
 صالحی: بندر انزلی که حتماً مستحضر هستید کاسپین در نزدیکی بندر انزلی است که ذیل منطقه آزاد انزلی است منتها به عنوان بندر کاسپین آن را می‌شناسیم در نزدیکی بندر انزلی است که امیدواریم تا چند ماه آینده ریل از رشت به کاسپین متصل شود و ما بتوانیم این راه گذر را هم به راه گذر‌های قبلی انشاالله اضافه کنیم، بدیهی است که کشور ما هم به واسطه موقعیت جغرافیایی بسیار پیشرفته و وجود ریل که همین الان وجود دارد چه از سرخس تا بندرعباس و چه از اینچه برون می‌آید تهران و بندرعباس و چه به لحاظ وجود دریای خزر در شمال و دریای عمان در جنوب یک موقعیت جغرافیایی بسیار پیشرفته برای ترانزیت داریم و امیدواریم بتوانیم از این سود بجوییم به طور مثال ما در یک سال اخیر توانستیم برای نخستین بار کود پتاس را از شمال روسیه ۴۸۰۰ کیلومتر تمام ریلی تا بندرعباس بیاوریم و از بندرعباس تا کشتی به سمت هند حرکت کند و مسیری که قبلاً حدود ۵۰ روز طول می‌کشید از شمال روسیه با ریل می‌رفت تا دریای سیاه و از دریای سیاه به دریای مدیترانه می‌رفت و بعد می‌رفت دریای سرخ و اقیانوس هند حالا بتواند از مسیر تمام ریلی از داخل روسیه تا بندرعباس و ترکیبی با دریا از بندرعباس تا هند مسیر حدود ۱۷ تا ۱۸ روزه را تشکیل می‌دهد که بدیهی است جذابیت بسیار خوبی را نسبت به مسیر قبلی دارد و تاکنون حدود ۱۰۰۰ واگن تا این مسیر ترانزیت کردیم.
سوال: قدم بعدی هم احتمالاً کوتاه‌تر شدن این مسیر‌ها است و هم دو خطه شدن این مسیر‌ها درست است؟
صالحی: در موضوع توسعه ریلی ما هم بحث دو خطه شدن را الان در دستور کار داریم ما در مسیر شمالی -جنوبی سرخس به بافق به بندرعباس که ۱۶۱۰ کیلومتر است مسیر بافق بندرعباس دو خطه شده، ولی مسیر سرخس به بافق دو خطه نشده است تلاش ویژه‌ای را ما در این دولت کردیم هم از تلاش‌هایی که در زمان جناب آقای محمد قاسمی وزیر فقید راه و هم تلاش‌هایی که آقای دکتر بذرپاش در این یک سال که تشریف آوردند داشتیم برای عملیاتی کردن بحث استجازه که در بحث استجازه از حضرت آقا داشتیم گام‌های بسیار خوبی برداشته شده ضمن این که این در بودجه سنواتی هم گذاشته شده، انشاالله در دستور کار جدی ما دو خطه کردن سرخس به بافق را داریم همچنین بحث اتصال چابهار به زاهدان که چهار قطعه حدوداً ۱۵۰ کیلومتری است که سال گذشته قطعه اول آن از خاش به زاهدان افتتاح شد، خاش به ایرانشهر و ایرانشهر به نیکشهر و نیکشهر به چابهار هم امیدواریم تا پایان دولت افتتاح شود در صورتی که تزریق بودجه طبق برنامه که چیدیم با سازمان برنامه انجام شود بدیهی است که اگر ما بتوانیم ریل را به چابهار متصل کنیم مزیت رقابتی جمهوری اسلامی ایران را می‌توانیم تحقق ببخشیم، این که یک بندری در مجاورت دریا‌های اقیانوسی کشتی‌هایی که برای حرکت نیاز به عمق زیاد دارند بتوانند در چابهار پهلو بگیرند همه این‌ها در دستور کار ما در راه آهن جمهوری اسلامی ایران در دولت سیزدهم است و امیدوارم تا پایان دولت بتوانیم تمام این‌ها را افتتاح کنیم و بهره‌برداری کنیم و مردم عزیز از خدماتی که راه آهن دارد به کشور می‌دهد بهره‌مند شوند.
سوال: درباره قطار‌های حومه‌ای هم بفرمایید ،  در مورد قیمت آن بحث‌هایی است، شما چه کردید؟
 صالحی: در همه دنیا در مجاورت شهر‌های بزرگ معمولاً شهر‌های اقماری وجود دارد که مردم بتوانند در آنجا سکنی بگزینند و باید بتوانند با یک حمل و نقل سریع و ایمن و با قیمت مناسب بتوانند از آن شهرک‌های اقماری برای کارشان به شهر‌های اصلی بیایند. طبیعی است که ما هم در ایران از این قاعده مستثنی نیستیم مثلاً در تهران ما هر روزه پذیرای مردم عزیزی هستیم که به طور مثال از شعاع ۱۲۰ کیلومتری تهران تشریف می‌آورند به تهران و ممکن است شب یا بعد از ظهر هم به شهر‌های خودشان مراجعت کنند مثلاً از سمت پیشوا، ورامین، گرمسار یا از سمت غرب هشتگرد، تاکستان، قزوین یا شهر‌هایی که شعاع ۱۵۰ کیلومتر که عرض کردم ممکن است ۲۰ تا ۳۰ کیلومتر از این مقدار تجاوز کند یا کمتر باشد ما این‌ها را به عنوان قطار‌های حومه‌ای می‌شناسیم هر روز معمولاً چند مرتبه رفته و برگشت دارد برای این که مردم را بتواند جابجا کند، از قم هم روزانه چندین سرویس قطار می‌آید و برمی‌گردد. البته در اقصی نقاط کشور هم داریم مثلاً در اندیمشک به سمت اهواز یا اهواز به سمت خرمشهر یا در استان آذربایجان شرقی هم قطار حومه‌ای را داریم و در استان گلستان هم داریم و در استان مازندران تلاش شده که با یک هزینه کمتر و با یک سرویس مناسب مردم بتوانند در فواصل کوتاه هر روز جابجا شوند و اگر می‌خواهند از شهر‌های کوچک به شهر‌های اصلی بیایند این اتفاق بیفتد، قطار‌های حومه ما قطار‌هایی که ریل باس اطلاق می‌شود عمر حدود ۱۰ تا ۱۲ سال دارند منتها از باب این که بخشی از این قطار‌ها در اختیار بخش خصوصی است یک بخش هم در اختیار راه آهن است انتظار بخش خصوصی است که قیمت این‌ها معقول‌تر شود از این سمت هم دولت تلاش دارد که قیمت‌ها بالا نرود و راه آهن تلاش می‌کند که رفاه بیشتری بتوانیم برای مردم داشته باشیم و طبیعی است که راه آهن بابت موضوع زیان تحمل می‌کند.
سوال: شما آن ضرر شرکت‌ها را جبران می‌کنید؟
 صالحی: بله ما بابت قطار‌های حومه‌ای به شرکت رجا هر ساله چند ده میلیارد تومان حالا امسال هم که مبلغ بیشتری است را در حسابشان منظور می‌کنیم و به آن‌ها پرداخت می‌کنیم به طور مثال قیمت تهران تا گرمسار یا مثلاً تهران تا پیشوا رقم خیلی پایینی است تهران- پیشوا و ورامین کمتر از ۵ هزار تومان است یا مثلاً گرمسار حدود ۱۰ هزار تومان یا یک مقدار کمتر، این قیمت‌هایی است که یک مقدار با توجه به این که باید کمک می‌شد به بخش خصوصی که آن‌ها هم بتوانند کارشان را انجام بدهند و اقتصادشان تا حدی بچرخد و کمتر زیان کنند ما در تلاش هستیم که تا جایی که می‌شود مردم عزیز رفاه بیشتری را تجربه کنند و به آن‌ها فشار نیاید، اما از آن سمت هم یا باید زیان را به نحوی از سازمان برنامه تقبل کند و در بودجه سنواتی راه آهن بگنجاند در غیر این صورت زیان بخش خصوصی را ما داریم تحمل می‌کنیم عملا راه آهن است که این وسط زیان خواهد کرد انتظار است که در همه جای دنیا هم به این نحو است که دولت‌ها به طور مشخص بحث سازمان برنامه است معمولا زیان بخش مسافری را می‌دهد به خاطر این که بتواند مسافر را از روی جاده به روی ریل بیاورد. مستحضر هستید ما در شش ماهه اول متاسفانه در حوزه جاده‌ای بیش از ۱۰ هزار نفر در کشور کشته داشته‌ایم.
سوال: اصلا ممکن است برایشان این ساز و کار را چید؟ شرکت‌های بیمه‌ای که باید خسارت بدهند، دیه بدهند این‌ها بیایند ورود کنند و آن هزینه را بیاورند و به نوعی مردم را تشویق کنند که با قطار رفت و آمد کنند؟
صالحی: اساساً در کل دنیا تلاش بر این است که مسافر از روی جاده و حتی هوا به سمت ریل بیاید. حمل و نقل ریلی به طور مشخص دو ویژگی مهم دارد که البته درون شهر‌ها ویژگی سوم هم به آن اضافه می‌شود ویژگی اول و دوم آن بحث ذخیره انرژی است، بحث مصرف بهینه سوخت است به طور مثال برای هر تن بار که در مسیر‌های بلند جابجایی انجام می‌دهیم حدود ۷- ۱۰ لیتر مصرف می‌کنیم به طور مثال برای مسیر سرخس تا بندرعباس مسیر ۱۶۱۰ کیلومتری از سرخس تا بندرعباس ما به ازای هر یک تن بار که در این مسیر جابجا می‌کنیم بین ۷ تا ۱۰ لیتر سوخت مصرف می‌کنیم، ولی اگر همین را جاده ببرد حدود ۷۰ لیتر مصرف می‌کند یعنی یک تن را اگر ریلی جابجا شود در مسیر سرخس- بندرعباس به طور مثال بین ۳۰ تا ۴۰ دلار ممکن است درآمد داشته باشد، بین ۷ تا ۱۰ لیتر یارانه مصرف می‌کند که ۳۰ تا ۴۰ دلار درآمد دارد اگر این بار را از سرخس تا بندرعباس ببرد همان حدود ۳۰ تا ۴۰ دلار کمی کمتر یا بیشتر درآمد دارد، ولی چیزی حدود ۷۰ دلار یارانه سوخت می‌گیرد، یعنی به ازای هر یک تن جابجایی ۳۰ دلار به کشور ضرر می‌زند و این فقط از منظر بحث مصرف سوخت بود. موضوع دوم بحث ایمنی است سال گذشته حسب آمار رسمی در ۶ ماهه اول بیش از ۱۰ هزار نفر در جاده‌ها کشته دادیم اگر هفت ماهه بگیریم که بیش از ۱۱ هزار نفر است نزدیک به میزان شهدای غزه کشته در کشور داشتیم و طبق آمار رسمی بیش از ۲۰۰ هزار نفر نقص عضو یا جرحی یا در تصادف به نحوی آسیب دیده‌اند این آمار خیلی آمار زیادی است اگر ما این را بتوانیم بیاوریم روی ریل طبیعی است که ایمنی مردم افزایش پیدا می‌کند، من از جهت میزان صرفه‌جویی مصرف سوخت خدمت شما عرض بکنم میزانی که سال ۱۴۰۱ باری که ما حمل کردیم و مسافری که جابجا کردیم بر اساس هر تن کیلومتر یعنی هر یک تن بار یک کیلومتر جابجا شود ۳۵ سی سی مصرف سوخت را بهینه می‌کند و ذخیره انرژی دارد به ازای هر یک نفر که یک کیلومتر جابجا بشود ۲۰ سی سی، پس هر تن کیلومتر ۳۵ سی سی، هر نفر کیلومتر ۲۰ سی سی این بر اساس آمار رسمی است که سازمان بهینه‌سازی مصرف سوخت این را تایید می‌کند، حدود یک میلیارد و سیصد میلیون دلار سال گذشته صرفه‌جویی حمل و نقل ریلی در کشور بوده است به ازای آماری که خدمت شما عرض کردم اگر بخش اندکی از این به حوزه ریلی تخصیص داده می‌شد که برای توسعه‌اش این کار را انجام بدهد غیر از استفاده از موقعیت جغرافیایی بسیار پیشرفته ایران که حضرت آقا هم در ۱۱ آبان سال گذشته در دیدار با دانش آموزان این را خیلی شفاف فرمودند علاوه بر اینکه ما می‌توانستیم از این ظرفیت استفاده کنیم، مردم بیشتری را هم می‌توانیم جابجا بکنیم، هم در حوزه قطار‌های حومه‌ای و هم در حوزه قطار‌های برون شهری یعنی خود دولت برایش می‌صرفد که بیاید در این حوزه سرمایه‌گذاری کند.
صالحی:  من از آقای دکتر رئیسی رئیس جمهور محترم و همچنین از آقای دکتر بذرپاش وزیر محترم راه و شهرسازی تشکر می‌کنم در سیاست گذاری و در جهت‌گیری حوزه ریلی همواره در دولت سیزدهم تلاش شده که بتواند غفلت دهه‌های گذشته را جبران کند، اما به هر حال عقب ماندگی زیاد است و باید تلاش کنیم که انشاالله این را جبران کنیم.
پخش گزارش
سوال: این روند قرار است برای ماه‌های پرسفر هم ادامه پیدا کند مثل نوروز و تابستان؟
صالحی: بله خدمت شما عرض کنم که در ماه‌های گذشته شاید در ایام پایانی تابستان، ایام اربعین را که ما داشتیم تلاش کردیم که زیرساخت را ارتقا بدهیم این اتفاق شاید در سنوات گذشته نیفتاده بود و جا داشت با توجه به افزایش ضریب نفوذ اینترنت در روزمره مردم شاید مثلاً ۲۰ سال قبل این مقدار که اینترنت در اختیار مردم است و ۱۰ سال قبل نبود به تدریج افزایش پیدا کرد ما هم باید توجه به نظرسنجی که به طور مرتب از مردم عزیز داشتیم و بازخورد‌هایی که داشتیم افزایش تقاضایی که در بحث خرید اینترنتی وجود داشت زیر ساخت‌ها را در ابتدای سال ۱۴۰۲ ارتقا دادیم و با همکاری که شرکت‌های ریلی هم در این حوزه داشتند توانستیم بحث فروش همزمان اینترنتی و آژانس‌ها را داشته باشیم که عادلانه این اتفاق می‌افتد. بدیهی است که بخشی از مردم هستند که شاید همچنان دسترسی شان به اینترنت مناسب نباشد و ترجیح می‌دهند از مسیر آژانس‌ها این کار را انجام بدهند یا ممکن است در تایپ کردن یا کار کردن با رایانه یا موبایل مشکل داشته باشند بنابراین به آژانس مراجعه می‌کنند که بخش بیشتر مردم که با توجه به افزایش ضریب نفوذ اینترنت در آحاد جامعه تقاضایشان این است که بلیط را به صورت اینترنتی تهیه کنند از منزل یا محل کارشان این اتفاق افتاده و انشالله این مسیر ادامه پیدا خواهد کرد.
 پخش گزارش
سوال: شما اشاره‌ای هم کردید به این که ناوگان ریلی کشور نوسازی نشده بوده در طول دولت قبلی متوسط عمر ناوگان ریلی اعم از واگن مسافری، واگن باری و لکوموتیو چقدر است؟
صالحی: تفکیکی در ابتدا داشته باشیم ما لکوموتیو مسافری داریم که فقط برای مسافر استفاده می‌شود، لکوموتیو باری داریم که معمولا برای بار است، ولی به عنوان مسافری هم می‌تواند استفاده شود قبلا این کار می‌شده، ولی بعد که لکوموتیو‌های مسافری آمده و جدیدتر هم هستند آن بیشتر بحث بار را انجام می‌دهد.
سوال: فرق این دو با هم چیست؟
صالحی: لکوموتیو مسافری سرعت بیشتری را به ما میدهد و لکوموتیو  باری قدرت بیشتری را به ما می‌دهد، چون می‌خواهد بار حمل کند و لوکوموتیو‌های مسافری که ما الان در کشورمان داریم لکوموتیوی است که عمر متوسطشان ۱۰ سال است، لکوموتیو‌های باری که از لوکوموتیو‌های خیلی قدیمی داریم تا لکوموتیو‌های جدیدتر، متوسط عمرشان ۳۵ سال است. در بحث واگن‌ها، واگن‌های مسافری ما عمرشان حدود ۳۰ سال است و واگن‌های باری با توجه به نوسازی خوبی که به ویژه ما در ۲ سال اخیر انجام دادیم یعنی واگن‌های نویی که به شبکه اضافه کردیم، عمر پایین‌تر آمده، الان متوسط عمر واگن باری ما حدود ۲۵ سال است یعنی جوان‌تر شده و بهتر شده است به طور مثال تسهیلی که راه آهن در دولت سیزدهم انجام داده با توجه به حمایتی که دولت محترم  از حوزه ریلی داشته با سفارش گذاری بسیار خوبی که بخش خصوصی در حوزه تولید ناوگان انجام داد و سفارش گذاری با تولید بخش داخلی، ما به طور مثال در سال ۱۴۰۱ با تولید ۱۵۹۸ واگن باری جدید، حدود ۴۸ درصد نسبت به سال ۱۴۰۰ رشد تولید داشتیم یعنی ما سال ۱۴۰۰ حدود ۱۰۸۰ واگن نو تولید کردیم در حالی که در سال ۱۴۰۱، ۱۵۹۸ واگن باری نو تولید کردیم و همه این‌ها تولید داخل بود و همه سرمایه گذاری بخش خصوصی بود. این یک اتفاق خوب بود ۱۵۹۸ واحد قرارداد نبود، تولید شد و آمد در شبکه قرار گرفت و ما هر سه ماه یک بار جشن ورود این‌ها را به شبکه ریلی داشتیم و یک اتفاق کاملا واقعی است نه یک موضوع کاغذی و این نشان می‌دهد در این حوزه تلاش شده است.

با بهینه‌سازی مصرف سوخت آلایندگی کم می‌شود
صالحی: یکی از اتفاقات خوب دیگری که الحمدلله افتاد موضوعی به نام بحث ماده ۱۲ قانون موانع تولید که ناظر به همین بهینه مصرف کردن سوخت بود که در دولت گذشته این موضوع متوقف مانده و معطل شده بود به گونه‌ای که پرداختی تقریباً برای این حوزه وجود نداشت، این مشوق همین است که خدمت شما عرض کردم یک سرمایه‌گذار بخش خصوصی یا نهاد عمومی دولتی برای تولید واگن باری یا مسافری سرمایه‌گذاری می‌کند وقتی این‌ها تولید شد و وارد شبکه شد غیر از این که اگر بار را جابجا کنند نفعش را می‌برند و سودش را می‌کنند، اگر مسافر را جابجا کنند هزینه این خدمات را دریافت می‌کنند، علاوه بر این‌ها برای تشویق سرمایه‌گذاران به سرمایه‌گذاری در حوزه ریلی به ازای هر تن کیلومتر بار که آن‌ها جابجا می‌کردند ۳۵ سی سی قیمت گازوئیل و به ازای هر نفر کیلومتر جابجایی به ازای ۲۰ سی سی گازوئیل به آن‌ها یارانه از سوی شرکت ملی نفت پرداخت می‌شد، اتفاقی که طبق قانون باید می‌افتاد متاسفانه قانونی که از سال ۹۴ تصویب شد البته قبل از آن در سال ۹۳ در قانون بودجه هم بود این سال‌ها معطل مانده بود الحمدلله در پایان سال ۱۴۰۱ و نیمه اول سال ۱۴۰۲ تلاش‌های بسیاری صورت گرفت برای این که مشکلات بروکراتیک این وسط بین وزارت راه، وزارت نفت و سازمان برنامه بود رفع بشود، واقعاً ما تلاش زیادی کردیم برای این که هفت خان نبود، ۷۰ خان بود از این عبور کنیم تا بتوانیم شهد و شیرینی سرمایه‌گذاری را برای آحاد سرمایه‌گذاران که می‌آیند سرمایه‌شان را در حوزه ریلی سرمایه‌گذاری می‌کنند بتوانیم به آن‌ها بچشانیم که به طور مثال در همین امضای قرارداد که در گزارش ملاحظه فرمودید برای کار‌های قبلی که سرمایه‌گذاران انجام داده بودند ما بیش از ۲ هزار میلیارد تومان را تعهد کردیم که بابت ذخیره انرژی که در سنوات گذشته انجام شده بابت این سرمایه‌گذاری به آن‌ها پرداخت کنیم و برای سرمایه‌گذاری جدید هم به آن‌ها از طریق سازمان بهینه سازی مصرف سوخت و شرکت ملی نفت پرداخت خواهد شد که قطعاً این به نفع کشور خواهد بود و  رئیس جمهور در جلسه‌ای که اخیراً داشتند بر بحث بهینه‌سازی مصرف سوخت تاکید کردند و صرفه جویی انرژی که اگر این اتفاق بیفتد هم بحث آلایندگی کم می‌شود و هم بحث این که بار و مسافر به روی ریل می‌آید و از جاده جمع می‌شود و هم بحث‌های زیست محیطی و هم بحث ذخیره انرژی و هم بحث ایمنی و از هر سه مسیر چه به لحاظ اقتصادی و مالی و چه از لحاظ حکمرانی و موضوعات حاکمیتی به نفع کشور خواهد بود.

بنگاه‌های مختلف به شبکه ریلی متصل می شود
صالحی:  ما تلاش داریم که این موضوع را در سال ۱۴۰۲ هم با قدرت بیشتری ادامه بدهیم و همان طور که در سال ۱۴۰۱ رکوردی در این زمینه به جای گذاشته شد و با تولید ۱۵۹۸ واگن باری نو، این رکورد تاریخ راه آهن در تولید واگن باری نو در کشور بود و امیدوارم در سال ۱۴۰۲ هم در حوزه لکوموتیو، واگن باری و واگن مسافری و حتی این را تسری دادیم به احداث خطوط فرعی که  ما به این‌ها می‌گوییم خطوط صنعتی تجاری، یعنی بنگاه‌های مهم را با یک خط آنتنی دو کیلومتری، پنج کیلومتری به ریل متصل می‌کند و در دولت سیزدهم ما توانستیم ۱۳۲ کیلومتر خط را احداث کنیم با مشارکت بخش خصوصی برای این که بتوانیم بنگاه‌ها را به ویژه بنگاه‌هایی که فولادی هستند، سنگ معدنی هستند یا از صنوف دیگر و تولیدکننده‌های مختلف بتوانیم به ریل وصل کنیم و همین مقدار را تا پایان دولت سیزدهم تلاش داریم که بنگاه‌های مختلف را به ریل متصل کنیم و بتوانیم بار‌ها را به ویژه بار‌های سنگین و حجیم را که در روی جاده ترافیک ایجاد می‌کند می‌توانیم این‌ها را روی ریل بیاوریم.
سوال: برای لکوموتیو چه اتفاقی دارد می‌افتد؟
صالحی: یکی از گلوگاه‌هایی که متاسفانه شاید در سنوات گذشته به آن کمتر توجه شد بحث لکوموتیو‌های باری است که ما برای جابجایی بار نیاز داریم که هم بازسازی کنیم لکوموتیو‌ها را و هم نوسازی کنیم و از همه ظرفیت‌ها استفاده کنیم  متاسفانه بخشی از این ظرفیت معطل مانده بود در سنوات گذشته، در دولت سیزدهم این شتاب گرفته و ما در سال گذشته هم باز تولید لکوموتیو داخلی مان باز آن هم رکورد زد در حوزه لکوموتیو باری، ما لکوموتیو باری سال گذشته تولید کردیم تقریبا یک بخشی از مشکلات را حل کرد، ولی خوب عقب ماندگی زیاد است ما باید چندین سال تلاش کنیم با همین نرخ بتوانیم تولید لکوموتیو داشته باشیم تا بتوانیم ضمن این که میزان متوسط عمر لکوموتیو‌ها را پایین می‌آوریم، به سمت دارابودن لکوموتیو‌های با قدرت بیشتر و با ضریب اطمینان بالاتر انشاالله  حرکت کنیم امیدوارم در ظرف چندسال بتوانیم عقب ماندگی گذشته را جبران کنیم.
سوال: شما اصلا سراغ خارجی‌ها نرفتید؟
صالحی: ما برای این که بتوانیم این ظرفیت را فعال کنیم و عقب ماندگی را جبران کنیم این شاید در کلام کار ساده‌ای باشد در عمل کار سختی است، تلاش ما استفاده از همه ظرفیت‌ها است بدیهی است که اولویت اول ما تولید داخل است و در عمل نشان دادیم که به همین نحو است و این اتفاق تا حد خوبی افتاده است، ولی آن چیزی که کشور نیاز دارد ما به عنوان راه آهن جمهوری اسلامی ایران و آقای دکتر بذرپاش به عنوان وزیر محترم راه و شهرسازی این است که از تمام ظرفیت‌ها باید استفاده کنیم اگر توانستیم با داخل این را انجام دهیم حتما اولویت ما استفاده از تولید داخل است که تا الان به این نحو بوده و در عمل هم نشان دادیم.
پخش گزارش
سوال: شبیه به این ما راه آهن بصره – شلمچه هم داریم سال‌ها است درباره آن صحبت می‌شود الان در چه وضعیتی است و به کجا رسیده است؟
صالحی: من ابتدا می‌خواهم در مورد موضوعات راه آهن بین المللی صحبت کنم، یکی از اولویت‌های راه آهن جمهوری اسلامی ایران در دولت سیزدهم اتصال ریلی به کشور‌های همسایه است در بحث دیپلماسی حمل و نقل ریلی که هم رئیس جمهور و هم وزیر راه و شهرسازی فرمودند در دیدار‌های و جلسات مختلف این است که ما بتوانیم اتصالات حمل و نقلی مان را با کشور‌های همسایه افزایش دهیم به ویژه در حوزه ریلی، یکی از این موضوعات بحث افغانستان است یکی بحث پاکستان است که ما الان از زاهدان تا میرجاوه ریل داریم، ولی این ریل اولا ریل نرمال نیست یعنی ریل فوق عریض است و برای بیش از صد سال گذشته است حدود ۹۶ تا ۱۰۰ کیلومتر است حتما باید نوسازی شود، سال‌ها نشده اگر این کار را انجام دهیم اتصال ریلی ما به طور درست تا مرز میرجاوه برقرار می‌شود این هم در اولویت ما است الان داریم بحث کار مطالعاتی اش را انجام می‌دهیم و تلاش می‌کنیم این خط نرمال به زودی احداثش آغاز شود. یکی دیگر از این اتصالاتی که جا مانده بحث چابهار - زاهدان است که زاهدان را به بندر اقیانوسی چابهار وصل می‌کند، یکی بحث رشت- آستارا است و یکی بحث سنندج که حدود ده روز قبل افتتاح شد همدان – سنندج اتصال سنندج به مرز ریلی یا از سمت استان آذربایجان غربی که ما متصل هستیم و یا بحث اتصال از استان خوزستان ما که بتوانیم با توجه به این که ریل تا خرمشهر رفته و از خرمشهر تا شلمچه این اتفاق افتاده بتوانیم انشاالله از شلمچه تا بصره این را بتوانیم متصل کنیم و ایران به کربلا انشاالله متصل باشد بتوانیم قطار تهران – کربلا را داشته باشیم که قطار ترکیبی اش را در ایام اربعین راه اندازی کردیم و بحث احداث آن که شاید سال‌های سال بود که  متوقف مانده بود و  الحمدلله در این دولت مجدانه پیگیری شد واقعا رئیس جمهور و معاون اول ، وزیر راه وشهرسازی همه پیگیر بودند و حتی در دیداری که مقامات عراقی خدمت حضرت آقا می‌رسیدند معمولا یکی از صحبت‌ها بحث عملیاتی کردن تفاهم‌های گذشته از جمله همین تفاهم ریلی بود که حضرت آقا در دیدار گذشته شان با نخست وزیر عراق اشاره فرمودند این یک اتفاق مهم است، چیزی است که مقامات کشور ما دنبال می‌کنند و ما هم به عنوان راه آهن جمهوری اسلامی ایران به شکل کاملا پیگیرانه واقعا شبانه روزی این را دنبال می‌کنیم طبیعی است با توجه به این که ما ابتدا تا نقطه مرزی متصل نبودیم و آن جا دقیقا محل عملیات کربلای ۵ است در ایام دفاع مقدس که چند هزار شهید را آن جا مردم عزیزمان تقدیم انقلاب اسلامی کردند آن جا پر از میدان مین است و برای پاکسازی زمان زیادی می‌برد که ما بتوانیم از قسمتی که در گذشته ریل آمده بود بتوانیم آن جا را متصل کنیم تا نقطه صفر مرزی و  کمی هم بتوانیم وارد خاک عراق شویم.

یک مسیر ۱۶ کیلومتری  تا بصره و بعد از آن هم اتصال به کربلا وجود دارد

 صالحی: ما تاکنون بیش از هزار و ۶۰۰ مین آن جا کشف یا خنثی کردیم تا توانستیم حدود یک و نیم کیلومتر  ریل احداث شود، کشف مین صورت بگیرد بعد باید زیرسازی انجام شود بعد رو سازی انجام شود ریل گذاری انجام شود و بتوانیم وارد خاک عراق شویم، تفاهمی که با طرف عراقی داشتیم که حدود دو ماه گذشته هم با حضور معاون اول ریاست جمهوری در نقطه صفر مرزی و با حضور نخست وزیر جمهوری عراق آن جا یک کلنگ زنی صورت گرفت و مراسمی برگزار شد تحت عنوان کلنگ زنی که کار ادامه پیدا کند، ما سه قسمت در این پروژه داریم حدود ۱۶ کیلومتر مسیر ابتدایی است که باید مین روبی شود که طرف ایرانی دارد انجام می‌دهد، یک مسیر ۱۶ کیلومتری دیگر باقی می‌ماند که تا اروند رود در میان بصره آن جا جزیره سندباد است ما از روی این رود یک پلی را باید بزنیم که یک مشخصات ویژه‌ای این پل دارد در قسمتی باید باز شو باشد و بعد از آن جا با توجه به نقشه جدیدی که راه آهن عراق به ما تحویل داده با طی  مسافت کوتاهی وارد ایستگاه جدید در حوالی بصره خواهد شد و از آن جا هم متصل است تا کربلا. که ما الان قطار ترکیبی تهران- کربلا را که در ایام اربعین راه اندازی کردیم از تهران تا نقطه صفر مرزی زائران عزیز تشریف می‌بردند از حدود سی و چند کیلومتری که منقطع است را با اتوبوس طی طریق می‌کردند وارد ایستگاه راه آهن بصره می‌شدند و از آن جا حدود ۸ ساعت با قطار طول می‌کشید تا ایستگاه کربلا که در ۵ کیلومتری حرم حضرت ابوالفضل (ع) این ایستگاه الان موجود است، تلاش ما این است که با توجه به این که بخشی از موانع رفع شده هم بحث مین روبی و هم بحث الان ما در خاک عراق در جزیره سندباد که وسط اروندرود در میان بصره است آن جا تجهیز کارگاه صورت گرفته، بحث طراحی پل دارد انجام می‌شود و فعالیت عمرانی در حال انجام است و امیدواریم با این اتصال یک سبک زندگی جدیدی در حوزه سفر‌های زیارتی عشاق اباعبدالله الحسین (ع) انشاالله شکل بگیرد مردم عزیز ما که یک بخش اندکی می‌توانستند با هواپیما بروند نجف و از آن جا بروند کربلا، یک بخش عمده‌ای باید با اتوبوس می‌رفتند یا با ماشین‌های خودشان، طبیعتا برای خردسالان و یا افراد مسن این مسیری سخت بود و مسیر ریلی می‌تواند مسیری باشد که هم ارزان و هم ایمن باشد هم با رفاه خوب و انشاالله یک ارتقا خوب برای همبستگی دو ملت ایران  و عراق صورت بگیرد.
سوال: خود شما یک فرد تحصیل کرده دانشگاه صنعتی شریف و آدم فنی هستید، الان ارتباط شما با دانش بنیان‌ها باید قاعدتا ارتباط خوبی باشد، چه خبر از این ارتباط شرکت راه آهن با دانش بنیان.
صالحی: ممنون که به این بحث پرداختید و برای همه کشور مهم است و ما فکر می‌کنیم توجه به شرکت‌های دانش بنیان و استفاده از نخبگان نه یک دکور، نه یک شعار بلکه یک ضرورت است. ما برای گذار از تکنولوژی پایین که الان راه آهن ما عمدتا تکنولوژی پایین است و برای این که گذار پیدا کنیم از تکنولوژی پایین به تکنولوژی متوسط و به بالا نیاز داریم از نخبگان استفاده کنیم و نیاز داریم با دانشگاه‌ها روابط عمیق و کاربردی داشته باشیم نه فقط در حد یک پروژه کلی که در گذشته بوده، نیاز داریم که واقعی از شرکت‌های دانش بنیان حمایت کنیم و آن‌ها را به سمت این بیاوریم، برای این امر من جلساتی هم با معاون علمی و فناوری رئیس جمهور آقای دکتر دهقانی فیروزآبادی و همچنین معاون ایشان داشتم برای این که بتوانیم در حوزه ورود دانش بنیان‌ها به حمل و نقل ریلی ارتقائی بدهیم، گام اول این اصلاح فهرست کالا‌ها و خدمات دانش بنیان است این فهرست حدودا ۹۰ صفحه است و اگر متوسط بگیریم در هرکدام مثلا ۲۰ عنوان محصول و کالا وجود دارد حدود ۱۸۰۰ تا دو هزار تا عناوین مختلف دانش بنیانی است که بخش اندکی از این به حوزه ریلی متاسفانه پرداخته یعنی این قدر حوزه ریلی در سنوات گذشته مظلوم بوده، ما تلاش کردیم و اولین کار این بود که فهرست کالا‌ها و خ دمات دانش بنیان را توسعه دهیم عناوین مختلف را درآوردیم خدمت عزیزان عرض کردیم و بنا است که اولا در حوزه فهرست کالا‌ها و خدمات دانش بنیان این توسعه یابد، موضوع دوم این است که به موازاتی که دارد این کار انجام می‌شود ما از شرکت‌های داخلی برای داخلی سازی استفاده کنیم ما بیش از ۶ هزار قطعه در حوزه ریلی نیاز داشتیم که با توجه به حمایتی که از شرکت‌های داخلی شده بیش از ۳ هزار قطعه را داریم در داخل می‌سازیم و داریم به این سمت حرکت می‌کنیم تا جایی که می‌توانیم در حوزه داخلی بتوانیم خودکفا شویم و ضمن این که در بحث خودکفا شدن به جای خود، نیاز به نفوذ فناوری داریم با نفوذ فناوری می‌توانیم کیفیت، ماندگاری، دوام و مشخصات فنی را افزایش دهیم و کاهش قیمت تمام شده را داشته باشیم که نیاز است از نخبگان جوان استفاده کنیم و نیاز است که شرکت‌های دانش بنیان در این حوزه بکار گرفته شوند نه به شکل همایشی و سمینار و کنفرانس بلکه به طور واقعی، زیرساخت‌های خوبی را به حمدالله فراهم کرده ایم و   امیدوارم تا پایان این دولت ضمن افزایش داخلی سازی، افزایش کیفی سازی با نفوذ فناوری را و گذار از مرحله لو تک به مدیوم تک و‌های تک داشته باشیم، ما داریم تلاش می‌کنیم، شاید در کمتر جایی از دنیا باشد که الان لکوموتیو دیزلی دارند، ، اما حتما به سمت لکوموتیو برقی هم رفتند و ما تلاش داریم به سمت لکوموتیو برقی و به سمت برقی سازی و انشاالله راه آهن پرسرعت حرکت کنیم، زیرساخت‌هایی فراهم کردیم، مطالعاتش را انجام دادیم، طراحی هایش را انجام دادیم انشاالله مردم عزیز ما گام به گام نتایجش را در طی دولت سیزدهم خواهند دید.
پایان