پخش زنده
امروز: -
نایب رئیس مجلس شورای اسلامی دغدغه اصلی دولت و مجلس را معیشت و اشتغال جوانان دانست و گفت: طبق پیش بینیها در سال اول برنامه هشتم یک میلیون شغل ایجاد میشود.
به گزارش خبرگزاری صداوسیما، برنامه صف اول چهارشنبه شب میزبان عبدالرضا مصری نایب رئیس مجلس شورای اسلامی بود و درباره عملکرد مجلس از قانون گذری تا نظارت بر اجرای قانون صحبت کردند که در زیر می خوانید:
سوال: به چند دلیل امشب میخواهیم درباره مجلس شورای اسلامی صحبت کنیم، هم به دلیل این که بالاخره برنامه هفتم توسعه بررسی اش در مجلس به پایان رسید و رفت برای شورای نگهبان. از آن طرف بالاخره بودجه سال هزار و چهارصد و سه دولت به مجلس رسیده است. ضمن این که اخیراً روز مجلس را پشت سرگذاشتیم و آخر امسال انتخابات مجلس است. به هر حال بی مناسبت نیست و به بیان بهتر بهانه خوبی است تا در مورد عملکرد مجلس در سالهایی که گذشت و راجع به آن چه به عنوان مصوبات مجلس به ویژه در برنامه هفتم است و رویکرد مجلس درباره بودجه هزار و چهارصد و سه با ایشان صحبت کنیم.
آقای دکتر عبدالرضا مصری: هفته گرامیداشت شهید مدرس و روز مجلس را خدمت همه مجلسیان عزیز تبریک عرض میکنم و یاد و خاطره آن شهید بزرگوار را گرامی میداریم مخصوصا در آن بحث ترور گذشته از همه فعالیتهای انقلابی ایشان، که توانست با یک عصا، با یک عباء نقشه ترور را نقش بر آب بکند که انصافا در تاریخ ما نقطه عطفی است. در همه رشادت و مقابلههای ایشان استکبار و استبداد توام است. انشاءالله الگوی خوبی هم باشد که ما بتوانیم از این برداشتهایی داشته باشیم در خدمت مردم شریف و عزیز ایران اسلامی.
سوال: آقای دکتر شما اگر بخواهید راجع به عملکرد مجلس صحبت بکنید. مهمترین دستاوردهای مجلس را چه میدانید؟
آقای دکتر عبدالرضا مصری: ما که توفیق داشتیم در محضر مقام معظم رهبری و خوشبختانه امروز دست ما پُر از سیاستهای ابلاغی است که باید مسیر قانون گذاری روی ریل استوار باشد. تاکید مقام معظم رهبری بر راهبردی بودن قوانین است که آن چه که در مجلس انجام میشود، قوانین راهبردی باشد.براساس مشکل شناسی.
مشکل شناسی نیاز به یک معاینه کامل مسائل مختلف اجتماعی، اقتصادی، سیاسی، فرهنگی دارد؛ که خوشبختانه من باید عرض بکنم حالا در مجالس مختلف کارهای بسیار خوبی انجام شده است. اما این مجلس از روز اول دنبال این بوده است که براساس مشکل شناسی، مشکلات را شناسایی بکند و راهکارها در قالب قانونهای راهبردی باشد.
اولین اقدام مجلس اقدام انقلابی تصویب قانون رفع تحریم ها بود
آقای دکتر عبدالرضا مصری: حالا مشکلات کشور مشکل مسکن، مشکل معیشت ، مشکل اشتغال ،مشکل تورم ،مشکل ازدواج و جوانی جمعیت و مسائل مختلفی است که حال اگر فرصت شد، ان شاءالله عرض میکنیم. استحضار دارید اولین مشکلی که در زمان مجلس فعلی بود، بحث این بود که ما قانون برجام را تصویب کرده بودیم، همه تعهدات را نظام انجام داده بود، یعنی یک شبه هر چه اورانیوم غنی شده داشتیم، از کشور خارج شد با غنای بالا. از آن طرف هم خوب رآکتور اراک را از کار انداختیم و خیلی از تعهدات دیگری. در مقابل این تعهدات، دشمن هم باید یک سری تعهدات را عمل میکرد، آمریکا و اروپا. متاسفانه هر چه از ایام گذشت، هیچ کدام از این تعهدات عملی نشد و ما یک طرفه همه تعهدات را عملی کرده بودیم. به همین دلیل اولین کاری که مجلس انقلابی کرد، قانون اقدام راهبردی برای رفع تحریمها بود.
باقانون راهبردی مجلس فعالیت های هسته ای صلح آمیزبا قدرت از سرگرفته شد
آقای دکتر عبدالرضا مصری: در قانون اقدام راهبردی آمدیم آن تعهدات را مشروط کردیم بر این که طرف مقابل تعهدات خودش در قبال ایران را انجام بدهد، و آن هم این بود که ما باید از برجام انتفاع اقتصادی میبردیم. در معیشت مردم، در هزینههای زندگی مردم. در ایجاد اشتغال ، وقتی برجام برای ما هیچ گونه نفع اقتصادی نداشت، قرار نبود ما به تعهدات پایبندباشیم. مجلس یک اقدام راهبردی بر این گذاشت که هر مقداری که آنها به تعهدات عمل کردند، ما به همان نسبت به تعهدات عمل خواهیم کرد و اگر اینها اقدام نکردند دولت را مکلف کرد که گام به گام آن تعهدات را بردارد از دوش خودش و اقدام عملیاتی بکند. خوب اولین اقدام عملیاتی ما این بود که این همه زحمتی که پای انرژی هستهای کشیده شده بود، با شهادت دانشمندان عزیز ما، و ما آن را تعطیل کرده بودیم.دوباره شروع به کار کند.
در قانون ، رشد هشت درصدی اقتصاد را هدف گذاری کردیم
آقای دکتر عبدالرضا مصری: دولت مکلف شد که غنای بیست درصد را شروع بکند و ما اورانیوم غنی سازی شده را به لطف خدا شروع کردیم و تا مراحل جلوتر از آن هم پیش رفتیم و امروز ما از آن توانایی که در زمینههای مختلف انرژی باید برخوردار باشیم، برخورداریم. حتی برای رآکتور تهران که قبلا باید از آنها سوخت رآکتور را میگرفتیم، بی نیاز شدیم.مهمتر اینکه کشور را از این که منتظر اقدام کشورهای دیگر باشد، نجات داد. همه مسائل ما گره خورده بود به بحث این برجام که الان هم خوشبختانه از این که شاخصهای ما، به عنوان مثال رشد منفی ما، دارد مثبت میشود و در آینده ما حتی در قانون برنامه رشد هشت درصدی را هدف گذاری کردیم.یا بعد از اقدام راهبردی ، مثلا در ارتباط با مسکن، خوب هشت سال مسکن تعطیل بود. ما نمیخواهیم خدای ناکرده همه اقدامات قبلی را زیرسوال ببریم. ولی خوب ما یک جهش بسیار مثبتی در امر مسکن مخصوصا برای افراد نیازمند مسکن در دولتهای قبلی داشتیم.در دولت قبلی هیچ اقدامی برای مسکن صورت نگرفت، حتی آن روندی که در گذشته ایجاد شده بود، کاملا قطع شد. یعنی ما باید بگوییم که هشت سال اصلا مقوله مسکن برای دولتمردان ما و وزارت راه و شهرسازی ما مُهم نبود و رسیدیم به این وضعیتی که حالا هستیم.
اقدام بعدی مجلس برای امر مسکن قانون جهش تولید مسکن بود.
آقای دکتر عبدالرضا مصری: با هدف گذاری ،یک میلیون واحد مسکونی در سال باید تولید میشد که برای همین هم اقدامات خوبی صورت گرفت.به عنوان مثال ما صندوق حمایت نهضت ملی مسکن را ایجاد کردیم.منابعی را تعریف کردیم که در اختیار آن صندوق قرار بگیرد.هزینههای فرمانها را سی درصد کاهش دادیم. تخفیفات سی درصدی داده شد و همه به دولت تکلیف کردیم که همه اراضی که در اختیار دولت هست در اختیار تولید مسکن قرار بدهد.حتی به دستگاههای اجرایی، وزارت خانههای مختلف، دستگاههای مختلف که زمینهایی در اختیار داشتند و همین جور نگه داشته بودند اجازه دادیم حداقل در مرحله اول برای کارکنان فاقد مسکن خودشان هم که شده، شروع کنند و در این طرح نهضت ملی مسکن اقدامی داشته باشند.
سوال: اثر هم داشت آقای دکتر؟
آقای دکتر عبدالرضا مصری: کشور به سمت و سویی که کارگاه تولید مسکن بشود پیش می رود.
سوال: اثر از این جهت که مثلا ما یک تعادلی در قیمت مسکن و اجاره خانه ها داشته باشیم ؟
آقای دکتر عبدالرضا مصری: ببینید شروع به فعالیت با زمانی که کالا عرضه میشود و دست مصرف کننده میرسد، دو نسبت دارد.الان ما در حال تولید مسکن هستیم.
این تولیدات مسکنی که میآید عرضه میشود، آن زمان آثار مثبت بیشتری خواهد داشت.
سوال: چه زمانی؟
آقای دکتر عبدالرضا مصری: همین امروز باقی ماندههای مسکن مهر دارد تحویل میشود. این نهضت ملی مسکن در خیلی از استانهای کشور شروع شده است و یک راهکار هم قرار داده نشده است. کسی که میتواند خودش بسازد، میگویند ما زمین در اختیار شما قرار میدهیم. مخصوصا در جوانی جمعیت استحضار دارید، کسانی که فرزند سوم خدا به آنها میدهد، یک قطعه زمین رایگان در اختیار آنها قرار میگیرد که بروند بسازند.حالا بعضی جاها، چون دو طبقه میشود.یک قطعه اش در اختیار دو نفر قرار میگیرد.
سوال: شما مصوبات تان را میفرمایید یا آن چه که انجام میشود؟
آقای دکتر عبدالرضا مصری: نه نه، اتفاقا همین الان من شاید بیست روز پیش در یکی از استانها بودم، همه کسانی که ثبت نام کرده بودند بدون استثناء زمین یا واحد مسکونی تحویل شد و هیچ متقاضی پشت نوبتی نداشتند. بولدوزر و بریدور و کارگاه کامل فعال بود برای آماده سازی. بعد هم زمین را تحویل بدهند ظرف مدت یک ماه و آنها شروع کنند به ساخت و ساز.
سوال: خوب ببینید آقای دکتر من از این جهت سوال میکنم که بینندگانی که دارند میبینند، میگویند آقا اگر من در تهران ساکن بودم و مستاجر بودم. الان رفتم حاشیه شهر. اگر حاشیه شهر بودم، از تهران رفتم بیرون به خاطر افزایش اجاره بهاء. یعنی به شدت این مسئله بُغرنج است و دارد اذیت میکند.قیمت مسکن که رو به آسمان است و اصلا هیچ حساب و کتابی هم ندارد.
آقای دکتر عبدالرضا مصری: کاملا درست است.
سوال: یعنی چند سال دیگر باید صبر بکنند تا بالاخره به آن چیزی که حاکمیت میگوید برسیم ؟
آقای دکتر عبدالرضا مصری: اتفاقا خیلی خوب است اگر یک مسئله باز شود.بقیه مسائل را راحتتر میتوانیم جلوتر برویم.به عنوان مثال ما مشکل خودرو داشتیم.
خوب این قانون ساماندهی صنعت خودرو آمد اجازه داد خودرو وارد شود.
سوال: داشتیم یا داریم؟ شما فعل ماضی به کار میبرید. فرمودید مشکل خودرو داشتیم؟
آقای دکتر عبدالرضا مصری: نه داریم.
سوال:.چون ممکن است برخی تصور کنند که حل شده است؟
آقای دکتر عبدالرضا مصری: نه شدیدتر بود.عنایت دارید که شدیدتر بود.علتش هم این است که بعد از این قانون که تصویب شد خوب یک مرتبه بازار خودروهای آن چنانی ، بعضی چهار میلیارد، سه میلیارد، برخی سیصد میلیون، دویست میلیون کاهش قیمت در بازار داشت.حالا عرضه یک بحث است، قیمت بازار یک بحث دیگر است. خوب این ساماندهی که صورت گرفت، که دیگر رانتها برچیده شود.هر کسی که خودرو ندارد، سند خودرویی به نامش نیست.نمیخواهیم وارد جزئیات قانونی بشویم. به محضی که اعلام شد که ما اجازه واردات خودرو میخواهیم بدهیم، روی بازار اثر گذاشت. حالا یک مقداری فرآیند واردات به نظر ما هم که منتقد هستیم، طولانی شد و چرا باید طولانی بشود وقتی که ما میگوییم خوب واردات آزاد بشود؟ حالا یکی میگوید تخصیص ارز مشکل داشت. حالا ما نمیخواهیم وارد این مقولات بشویم.
سوال: برخیها هم سوال داشتند که حالا واقعا واردات خودرو نیاز به مصوبه مجلس داشته است ؟ البته بحثهای کلیدی تری را مطرح میکنند.
آقای دکتر عبدالرضا مصری:چون انجام نمیشد، ما میخواستیم ورود به تکلیف بکنیم.مجلس میتواند تکلیف بکند.قبلش هم ما میگفتیم که واردات خودرو نیاز به قانون ندارد.شما وارد کنید، متاسفانه این انجام نمیشد.
سوال:الان که تکلیف کردید باز نشده است؟
آقای دکتر عبدالرضا مصری: بله، خوب حالا شده است. عرض من این است هم برای مسکن و هم برای خودرو.مثال این است:تا آن کالایی وارد بازار نشود آن آثار قطعی که میخواهد روی قیمتها داشته باشد ندارد. مخصوصا این که به دلیل بعضی از بدقولیها حالا به دلیل شرایطی که پیش آمده است آن چنان اعتمادی نیست. یعنی همه میگویند آقا شاید نشد.فعلا دست نگه داریم شاید این قیمتها این کالایی که میگویند وارد نشد.این خانهای که میخواهند ساخته نشد و حق هم دارند. چون باید واقعیت را ببینند. بسیاری از فعالیتهای ساختمانی شروع شده است.
سوال: خوب آقای دکتر شما فکر میکنید اثرش را مردم کی میبینند؟
آقای دکتر عبدالرضا مصری: من فکر میکنم که سال آینده قطعا شاهد یک تعداد زیادی از واگذاریهای مسکن باشیم.
سوال: منظور توی بازار است.یعنی قیمت.
آقای دکتر عبدالرضا مصری: واگذاری که صورت بگیرد.ببینید من دنبال مسکن هستم.الان مستاجر هستم.صاحب خانه ام به دلیل محدودیت، قیمت را مرتب افزایش میدهد.هم محدودیت، هم تورم.ولی وقتی که یک میلیون خانوار از این بازار تقاضا، جدا شد، رفت توی خانه خودش نشست.آن زمانی است که قیمت مسکن کاهش پیدا خواهد کرد.البته قیمت مسکن فقط برای این موضوع نیست.خوب برای تمام آن اجزایی که تولید مسکن میکند.
سوال: پس تا یک سال دیگر باید منتظر بشویم تا آثار مسکن را ببینیم؟
آقای دکتر عبدالرضا مصری: بله مسکن خوب باید ساخته بشود. کالای وارداتی توی بازار هست.
سوال: درباره حوزه معیشتی که اشاره فرمودید، و حوزه اشتغالی بفرمایید آقای دکتر؟
آقای دکتر عبدالرضا مصری: یکی از مشکلات اصلی ما در اشتغال صدور مجوزها بود. یک جوان تحصیل کرده برای گرفتن یک مجوز، یک ماه، شش ماه، یک سال، دو سال، از این سازمان به آن سازمان.خوب این قانونی که ابلاغ شد و خوشبختانه اجرا شد. وزارت اقتصاد و دارایی هم عالی پای کار ایستاد، الان توی همین مقطع کنونی که خدمت شما هستیم، بیش از یک میلیون و دویست هزار مجوز فقط از درگاه ملی صدور مجوزها صادر شده است. پس آن مشکل اولیه، چون بعضیها تا یک حدی جلو میرفتند. میبُریدند. رها میکردند و میرفتند دنبال کاری دیگری. فعلا دیگر این که شما برای مجوز داروخانه دو میلیارد، سه میلیارد، پنج میلیارد بخواهید به کسی بدهید و کلی هم توی نوبت باشید.این برداشته شد.حالا من یک نوبت داروخانه را عرض میکنم. اما موارد، بسیار زیاد است.
تبصره هجده با هدف اعطای تسهیلات به دانش بنیانها و جوانها تصویب شده است
آقای دکتر عبدالرضا مصری: از آن طرف ما به خاطر همین موضوع ، از قانون سال هزار و چهارصد در مجلس شروع کردیم با تبصرهای به عنوان تبصره هجده که یک عدد و رقمهایی را فقط از محل اعتبارات فنی – اعتباری تسهیلات قرار بدهیم. یعنی مقداری از سود آن را دولت بپردازد برای دانش بنیانها، برای جوانها. خوب سال اول بیست هزار میلیارد تومان بود.سال دوم، سال هزار و چهارصد و دو، سال هزار و چهارصد و یک رساندیم به صد هزار میلیارد تومان. سال سوم، الان به صد و هشتاد هزار میلیارد تومان در قانون بودجه سال هزار و چهارصد و دو آوردیم که الان ان شاءالله دارد عملیاتی میشود. با این پیش بینیها و این ابزار، احتمال میدهیم کمااین که الان شاخص اشتغال هم به لطف خدا وضعیت نسبی، وضعیت نسبت به قبل یک خرده بهتر شده است.
سوال: در حوزه معیشت از شروع مجلس یازدهم سفره مردم کوچکتر شده است، همان باقی مانده است یا نه، بهتر شده است؟
آقای دکتر عبدالرضا مصری: این که تورم، نرخ تورم کاهش پیدا کرده است، این مثبت است. اما مردم عزیز ما فکر میکنند وقتی که میگویند نرخ تورم کاهش پیدا کرده است، یعنی قیمت کالا کاهش پیدا کرده است.قیمت کالا افزایش گذشته را ندارد.مثلا ما میگوییم مثلا یک بسته پنیر من خریدم.پارسال خریدم سیصد هزار تومان.امسال خریدم چهارصد هزار تومان.سال اول چقدر بوده است؟صد هزار تومان.اگر صد هزار تومان تبدیل شده است به دویست هزار تومان.یعنی قبلا ما صد در صد تورم داشتیم.اگر این صد در صد بخواهد ادامه پیدا بکند یعنی امسال هم صد در صد به این اضافه بشود.یعنی دویست هزار تومان میشود چهار صد هزار تومان.
اگر امسال دویست هزار تومان شد سیصد هزار تومان.شد دویست و پنجاه هزار تومان.یعنی به آن نقطه تورمی که قبلا اگر ادامه پیدا میکرد، میرفت به چهارصد هزار تومان، اگر توی سیصد هزار تومان، دویست و پنجاه هزار تومان نگه داشته شده است.گران شده است، اما آن تورمی که قبلا ایجاد شده بود، آن حاصل نشده است.نشده است چهارصد هزار تومان.
سوال: سرعت گران شدن آن کم شده است؟
آقای دکتر عبدالرضا مصری: بله گران شده است. من اعتقادم بر این است که سفره مردم کوچکتر شده است.علتش هم این است که آن مبلغ تورم، حالا هر چی، پنجاه درصد نسبت به قبل سی درصد، هر چقدر است.سی درصد افزایش داشته است.اگر درآمد عموم مردم در همه طبقات شغلی سی درصد افزایش پیدا کرده است.پس همان سفره سابق را دارند.اما اگر درآمد نسبت به آن تورم، حالا چه در مسکن، چه در انرژی، خوراک، پوشاک، سلامت، متناسب با تورم پیش برود.فعلا همان سفره قبلی حفظ میشود بدون این که امکان جدیدی برای خانواده ایجاد بشود.چون ما معتقدیم ضمن حفظ سفره، یعنی هزینهها باید هر کسی در هر سالی بتواند یک ارتقایی هم از نظر خرج زندگی داشته باشد. مثلا اگر من تا حالا فرش میخواستم بخرم، نداشتم.باید امسال بتوانم از پس اندازی که برای من حاصل میشود به غیر از سفره، مثلا یک فرش اقساطی هم بخرم.اگر نخریدم و آن سفره کاهش پیدا کرد، معنایش این است که درآمد من به نسبت نرخ تورم افزایش پیدا نکرده است.
متاسفانه سفره مردم کوچکتر شده است
آقای دکتر عبدالرضا مصری: دو – سه قشر داریم. مثلا حقوق بگیرها. اگر ما حقوق حقوق بگیرها را بیست درصد افزایش دادیم، اما تورم پنجاه درصد بود یا سی درصد بود.طبیعتا سفره این لاغرتر شده است. اگر چهل درصد تورم بود، چهل درصد حقوقها را بالا بردیم. خوب فعلا مساوی است، یعنی مثل پارسال دارد زندگی میکند. ولی اگر بیشتر بود، تورم چهل درصد بود، ما پنجاه درصد درآمد را اضافه کردیم.این جا میتوانیم بگوییم که سفره مردم اگر نون بود و یک مثلا غذا، حالا یک سالادی هم کنارش توانسته اضافه بکند. اما به نظر من نه. این اتفاق نیافتاده است.در این که با چه راهکارهایی از این طرح مشکلات مردم حل بشود، بعضی از نظرهای کارشناسی وجود دارد.
قرار بود دولت به کالاهای اساسی کالابرگ بدهد که در سال اول کار دولت اجرایی نشد
آقای دکتر عبدالرضا مصری: من یک مثال بزنم.ما در قانون بودجه آوردیم که کالابرگ الکترونیکی بدهیم .در آن قانون گفته بودیم که باید قیمتهای سال هزار و چهارصد حفظ بشود. با همان قیمت هزار و چهارصد ما به مردم کالابرگ بدهیم، حداقل در آن اقلام اصلی. سامانهای که برای این طراحی شده بود. ما چندین بار آزمایشی انجام دادیم.به اعتقاد ما این سامانه وجود داشت و امکان کالابرگ الکترونیکی برای مردم داشت.آن کالابرگ هم این بود که اگر مثلا قیمت گوشت بیست هزار تومان، قیمت مرغ بیست هزار تومان است اگر در آینده شد چهل هزار تومان.مردم با همان بیست هزار تومان مرغ را بخرند، مابه التفاوت این از محل هدفمندی یارانهها مستقیم به حساب فروشنده مرغ واریز شود ، یعنی من که میروم میخرم همان کیلویی بیست هزار تومان. خوب دولت محترم بررسیهایی که کرده بود به این نرسید و اینکه این سامانه پاسخگو نیست و ممکن است یک دفعه اختلال در این سامانه یک هرج و مرجی ایجاد بکند.به همین دلیل آن اطمینان خاطر در دولت ایجاد نشد، ابتدای کار دولت هم بود.انجام نشد.الان خودشان کالابرگ الکترونیکی دارند از طریق همان سامانه برای دهکهای مختلف از دهک اول تا پنجم شروع کردند و الان مصوب کردند که تا دهک هفتم اقدام بشود.
یکی از دغدغه های دولت و مجلس معیشت، مسکن و اشتغال جوانان است
آقای دکتر عبدالرضا مصری: دغدغه دولت این است که من میتوانم حقوق کارمند را اضافه بکنم. اما براساس برآوردی که از مولفههای اقتصادی هست، ممکن است من یک میلیون تومان به حقوقش اضافه کنم، ولی یک تورمی ایجاد کنم با پول بدون پشتوانه، و از آن طرف یک و نیم میلیون تومان از جیبش خارج بشود. بدون این که اصلا سودی عایدش بشود. پس ما باید بتوانیم با کاهش قیمتها، قدرت خرید مردم را حفظ کنیم یا بالاتر ببریم این بهتر است. اما بخواهیم فقط پول تزریق کنیم بعد هم از طریق تورم از جیب مردم در بیاوریم این مناسب مردم عزیز ما نیست که تقریبا یک نوع کلاه گذاشتن است.معیشت مردم بسیار مسئله مهمی است ، معیشت و اشتغال جوانها از مهمترین اولویتهای مجلس و دولت هست.
سوال:خوب آقای دکتر بحث لایحه بودجه است راجع به اصلاح ساختار بودجه و این که چقدر بودجه را کارآمد میدانید، اگر ممکن است اظهارنظر بفرمایید حالا به صورت کلی؟
آقای دکتر عبدالرضا مصری: قانون بودجه امسال برای اولین بار است که براساس ساختار جدیدی که مجلس قانون ساختار بودجه را تصویب کرد به مجلس تقدیم میشود و آقای رئیس جمهور زحمت کشیدند و روز گذشته توضیحات مفصلی هم دادند.قبلا یک جا دولت، کل احکام و کلیات و ردیفهای بودجه را در چندین جلد تقدیم مجلس میکرد.در قانون جدید ساختار بودجه این بحث هست که ابتدا دولت کلیات این قانون را در اختیار مجلس قرار میدهد. فعلا ورود به جزئیات بودجه نمیکند.کلیات یکی هدف گذاری هاست و یکی هم این هست که این در آمدها و هزینهها، باید شفاف در کلیات قانون مشخص بشود. تا با کسری بودجه مواجه نباشیم.مجلس مصمم هست که قانون بودجه را بدون کسری ببندد.چون وقتی کسری میبندیم بعضی از هدف گذاری ها، به اعتبار کامل در اختیارش قرار نمیگیرد و این هدف گذاریها فقط روی کاغذ میماند. تحقق پیدا نمیکند؛ اما خوشبختانه این اولین بودجهای است که براساس قانون جدید ساختار بودجه در اختیار مجلس قرار میگیرد.
قانون همسان سازی حقوق بازنشستگان هم از سال آینده اجرایی می شود
آقای دکتر عبدالرضا مصری: در سال اول قانون بودجه حتما یک بُرشی یک پنجمی ازآن قانون برنامه در این قانون باید لحاظ بشود. به عنوان مثال باید برای این همسان سازی حقوق بازنشستهها حالا با تمهیدی که دولت محترم آوردند، خوب در قانون برنامه اشاره داشتند که نمیتوان سال اول یک جا این همسان سازی یا متناسب سازی را انجام داد میتوانیم در طی سه سال انجام دهیم. دولت میتواند سال اول چهل درصد همسان سازی را انجام دهد یعنی نود درصد حقوق شاغلین در اختیار بازنشستهها قرار بگیرد؛ که سال اول چهل درصد آن احیاء بشود. خوب برای تامین اجتماعی هم تمهیداتی دیده شد که بازنشستگان تامین اجتماعی هم بتوانند از این برخوردار باشند.
باید تولید افزایش پیداکند تا اشتغالزایی انجام شود
آقای دکتر عبدالرضا مصری: موضوع بعد بحث اشتغال بود که در قانون بودجه به لطف خدا خوب دیده شده است و منابع اشتغال برای آنهایی که بیکار هستند، در نظر گرفته شده است. ملاحظه فرمودید که افزایش دوازده برابری برای حقوق سربازان در قانون برنامه هفتم دیدیم و خیلی از موضوعاتی که حالا من نمیخواهم وارد بشوم. مثلا ما برای ظرفیتهای تولید در زمینه پتروشیمی، در زمینه فولاد، در زمینه مس، زنجیرههای این را کامل در قانون برنامه دیدیم، حالا بُرشهایی از آن باید در سال اول برنامه عملیاتی بشود؛ که این بُرشها اگر عملیاتی بشود، حداقل سالی یک میلیون شغل ایجاد می شود. همین جا عرض میکنم این اشتغال در گرو تولید باید باشد.چون اگر تولید افزایش پیدا نکند. ما نمیتوانیم اشتغال ایجاد بکنیم. تولید فقط تولید میتواند ایجاد اشتغال بکند.حالا چه تولید کالا باشد.چه تولید خدمات.ما وارد جزئیات نمیشویم.چه در بحث کشاورزی باشد.چه در بحث صنعت.به عنوان مثال اگر یک زنجیره کامل شد، چند تا از این زیرمجموعه پتروشیمی که هدف گذاری کردیم در قانون برنامه و در اولویتهای اصلی قانون برنامهها و زنجیرههای تولید در پتروپالایشها و پتروشیمی هاست.
در قانون بودجه برای اکتشاف معادن قوانین خوبی تصویب می کنیم
آقای دکتر عبدالرضا مصری: چون ظرفیت و مزیت کشور ما این است که خوراک این دو تا در اختیار خود ما هست و نیازی به واردات خوراک نداریم، که حالا منتظر بمانیم که آیا خوراک به ما بدهند یا ندهند. این زنجیرهها هم بسیار جای فعالیت دارد خوشبختانه. ظرفیتهایی که از پتروشیمیها میتوانیم ایجاد بکنیم زیاد است از محصول نهایی گرفته تا ارزش افزوده بالا و حتی جاهایی است که ما ششصد درصد، هفتصد درصد میتوانیم ارزش افزوده داشته باشیم و آن کالا را صادر بکنیم و همچنین پتروپالایشها که نفت ما تبدیل بشود به محصول نهایی.این دو تا ظرفیت هدف گذاریهایی اصلی ماست در این بخش.بخش سوم معادن ما و صنایع ماست.خوشبختانه ما ذخایر بسیار، بسیار زیاد معدنی در کشور داریم.اما اکتشاف صورت نمیگیرد.مثلا یک سری پهنههایی هست، پهنههای بسیار امیدوار کننده که در اختیار شرکتها و سازمانهای توسعهای است.اکتشاف که انجام نمیدهند.چرا انجام نمیدهند؟چون پول ندارند .ما در قانون جدید اجازه می دهیم که همان سازمانهای توسعهای بروند با بخش خصوصی برای اکتشاف.استخراج و فروش قرارداد ببندند.
آقای دکتر عبدالرضا مصری: در رابطه با نفت، به صندوق توسعه ملی اجازه دادیم، در اکتشاف، سرمایه گذاری بکند. آن اکتشاف که به استخراج رسید، به نفت رسید ما پول صندوق توسعه ملی را بابت آن سرمایه گذاری که انجام داده است برمی گردانیم. ما میتوانیم صنایع پتروپالایش را از محل ذخایری که الان داریم، ولی استخراج صورت نمیگیرد، تامین کنیم.چون اکتشاف نیست، در سال اول برنامه فقط از محل زنجیرههای این دو محور یعنی صنایع، صنایع معدنی، به اضافه پتروپالایشها، به اضافه پتروشیمی، ظرفیت ایجاد پانصد هزار شغل را داریم.
سوال: در ارتباط با برنامه هفتم چطور؟
آقای دکتر عبدالرضا مصری: در برنامه هفتم، خوب اینها دیده شده است.برنامه هفتم یک برنامه پنج ساله است.آن چه که من خدمت حضرتعالی عرض میکنم، بُرشهایی یک سالهای ازبرنامه جدا میشود و تبدیل میشود به قانون بودجه.خوشبختانه، چون قانون برنامه هفتم هم لایحه اش در همین دولت تهیه شده است و بودجه هم در همین دولت تامین میشود.تطبیق لایحه بودجه با قانون برنامه هم در دولت مورد توجه قرار داشته است، هم در مجلس.یعنی قوانینی در برنامه ننویسیم که عملا در بودجه نتوانیم آن قانون برنامه را اجرا بکنیم، پس دولت آمده است بودجه را براساس برنامه، یک پنجم آن قانون به مجلس تقدیم کرده است. ما هم در مجلس نهایت تلاش را خواهیم کرد که ان شاءالله بیست درصد قانون برنامه در سال اول محقق شود منهای معیشت.معیشت را اعتقاد نداریم بیست درصد.باید بیشتر از این باشد آن عددی که اضافه میشود مثلا برای بازنشستهها، برای مددجویان محترم تحت پوشش کمیته امداد و سازمان بهزیستی، برای رزمندگان، برای کسانی که معیشت آنها از طریق حقوق تامین میشود.امسال هم شاهد بودید همه حقوق بگیران را بیست درصد را افزایش دادیم.اما حقوق محرومین تحت پوشش امداد حضرت امام و سازمان بهزیستی را چهل درصد در قانون افزایش دادیم که خوشبختانه از نیمه دوم با دستور مستقیم آقای رئیس جمهور از اول سال بیست درصد اضافه شد.اما به محض این که تامین منابع کردند، از شهریور ماه بیست درصد دوم هم اضافه شد .یعنی الان این خانوادهها چهل درصد افزایش حقوق پیدا کردند.بقیه قشرها نسبت به اینها عددها پایینتر بود.من هیچ وقت این جور خوشبین نبودم.چون خیلی با عدد و رقم سروکار داریم، اما بسیار به قانون برنامه و بودجهای که براساس قانون برنامه هفتم تهیه شده است، خوشبین هستم که ان شاءالله اینها همه برای ملت عزیزمان ایجاد گشایش بکند.
سوال: فکر میکنید قانون برنامه چند درصد اجرایی بشود؟
آقای دکتر عبدالرضا مصری: قانون برنامه نوشته میشود که صد درصد اجرایی بشود.
سوال: که نشده است؟
آقای دکتر عبدالرضا مصری: تا حالا نشده است. من خودم شخصا، بیش از شصت درصد میبینم که قانون برنامه اجرایی بشود با شرایط موجود.
سوال: بر چه مبنایی؟
آقای دکتر عبدالرضا مصری: علتش این است. ببینید ما یک وقتهایی قانون برنامه مینویسیم، مثلا قیمت نفت صد دلار، صادرات هم داریم انجام میدهیم. قانون برنامه مینویسیم، برابر آن چه که از برداشتهای فعلی جامعه داشتیم قانون مینوشتیم، بعد یک مرتبه میرویم توی تحریم. نفت ما را نمیخرند یا مواجه میشویم با کاهش قیمت نفت. خوب ما برنامه را براساس این شاخصها دیدیم. وقتی که اینها عملیاتی نمیشود، خوب آن هم از طرف ....، ما میگوییم این قدر درآمد خواهیم داشت و این درآمد را صرف این فعالیتها خواهیم کرد.حالا بخشی هزینهای است. بخشی زیربنایی و زیرساختی است. وقتی که داریم نفت صد دلار میفروشیم، که قانون برنامه را مینویسیم خوب براساس منابع نفتی و درآمدهای نفتی و ... میآییم عدد میگذاریم. بعد یک دفعه مواجه میشویم با تحریم یا به شدت کاهش قیمت نفت. طبیعی است که چهل – پنجاه درصدمان قانون برنامه قابل اجرا نیست، چون منابع تامین نشده است.
قانون هفتم بودجه را واقع بینانه تصویب کردیم
آقای دکتر عبدالرضا مصری: یک وقت بدبینانه مینویسیم، مثلا شش دلار نفت را میآورریم، بعد یک دفعه مواجه میشویم با این که در قانون برنامه مختلف داشتیم ما، مثلا فلان آیتم، صد و هفت درصد قانون برنامه. صد و بیست درصد قانون برنامه ما پیشرفت داشتیم، چون منابع داشتیم. در قانون برنامه هفتم، سعی شده است عددها واقع بینانه و آنهایی که قابل دسترسی است و قابل تامین هست، بیشتر بر آن اساس بنویسیم . عرض کردم ما میخواهیم چرخههای پتروشیمی را کامل کنیم. چرخههای پتروپالایشها را تکمیل کنیم. توسعه تجارت دریایی خوب به عنوان مثال ما در این قانون برنامه توسعه سواحل مکران و سواحل اروند را در این قانون برنامه به درستی و شفاف اعلام کردیم. چون پیشرانهای ما در این قانون برنامه پنج – شش عنوان بیشتر نیست. آنها برای ما پیشران هست.پتروشیمی و پالایشها و معادن جزو پیشرانهایی هستند که همه امکاناتش هم در اختیار خود ماست. یعنی مواد اولیه و خوراک را داریم، باید زنجیرهها را ایجاد کنیم تا بتوانیم ان شاءالله بهره برداری لازم را بکنیم.
سوال: بحثی را خیلی گذرا به آن اشاره کردیم، هم بحث همسان سازی و هم بحث افزایش سن بازنشستگی که خوب حتما مطلع هستید که نظرهای مختلفی داشت و واکنشهای مختلفی. چقدر آن چه را که در مجلس به تصویب رسید قابل دفاع میدانید؟
آقای دکتر عبدالرضا مصری: در مورد همسان سازی مجلس آن چه را که تصویب کرد، قاطبه نمایندگان مجلس نصف موافق نبودند. از روی نا علاجی مخصوصا در مورد همسان سازی حقوق بازنشستگان، هیچ کس راضی نبود و علاقهمند بودند که حداقل در سال اول هفتاد درصد این همسان سازی صورت بگیرد.اما وقتی که با بحثهایی که دولت محترم داشت، نمایندگان محترم در مجلس داشتند، که اگر تامین منابع صورت نگیرد خوب صرفا توی کاغذ آوردن ممکن است ایجاد مشکل بکند و این را هم عرض میکنم. اگر ان شاءالله حالا ما به این نتیجه رسیدیم که چهل درصد سال اول انجام بشود منهای آن افزایشی که داده میشود و به غیر از آن چهل درصد.
حداقل این قانون عملیاتی بشود قانون همسان سازی اجرایی بشود. اما یک دلخوشی ما داریم که اگر ان شاءالله گشایشی ایجاد شد، از نظر منابع، ما ممنوعیتی بر این نداریم که یک اصلاحیه بیاوریم و در آن سالی که امکان گشایش است ما این سه سال را تبدیل بکنیم به دو سال. فعلا با وضع موجود ما دنبال تحقق این هستیم. اما اگر خدا کمک کرد منابع رسید ما دنبال این هستیم که اینها محقق بشود.
آقای دکتر عبدالرضا مصری: برای افزایش سن بازنشستگی، برای حداقل سن خوب یک مطالعاتی در دنیا صورت گرفته است. طبیعتا ما حدود چهل و بیش از پنجاه و خردهای سال پیش که قانون سن را نوشتیم، آن زمانها، امید به زندگی خیلی پایین بود.الان ما در ارتباط با امید به زندگی وقتی به عدد هفتاد و پنج سال میرسیم.
من شخصا عرض میکنم آن جدولی که داده شده است.ایراد دارد. سنواتی که اضافه شده است ایراد دارد و ان شاءالله اصلاح روی آن اگر شورای محترم نگهبان یا هیئت عالی نظارت مجمع ایراد بگیرد. آن اصلاح صورت خواهد گرفت. اما شصت سال که دیده شده است، باید قید یا بین این وجود داشته باشد. یعنی میخواهیم بدانیم سی و پنج سال خدمت یا شصت سال، شصت و پنج سال سن. این یا اگر نباشد ممکن است طرف باید چهل و دو سال خدمت بکند.سی و پنج سال برای کسی که امروز وارد کار میشود، در نظر گرفتیم.نه کسی که امروز دارد بازنشسته میشود.
پایان