یکشنبه، موعد تعیین تکلیف میزان افزایش حقوق کارکنان دولت

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، برنامه صف اول شبکه خبر با موضوع بررسی لایحه بودجه ۱۴۰۳ در مجلس میزبان آقای حمیدرضا حاجی بابایی، رئیس کمیسیون تلفیق بودجه ۱۴۰۳ بود.

سؤال: الان لایحه بودجه در چه وضعیتی قرار دارد و به کجا رسیده است و چه کار‌های مهمی در آن اتفاق افتاده است؟
حاجی بابایی: امسال اولین سالی است که بودجه دو مرحله‌ای بررسی می‌شود. یعنی ما اول سقف درآمد‌ها و هزینه‌ها را و مصارف را مشخص می‌کنیم، احکام را مشخص می‌کنیم، تصمیمات مهم و استراتژیک را می‌گیریم و بعد از تأیید شورای نگهبان می‌فرستیم برای دولت و دولت دوباره برای ما جداول را می‌فرستد که دوباره باید آن جداول را کمیسیون تلفیق بررسی کند و به صحن مجلس ببرد و تحویل دولت بدهیم بعد از تصویب، چون سال قبل یک مرحله‌ای بود همیشه، ما همه جداول و هر کاری که می‌خواستیم انجام بدهیم  یک جا بیان می‌کردیم، الان خیلی از کار‌ها برای مرحله بعدی است.

ما مرحله اول را داریم بررسی می‌کنیم، از شنبه هفته گذشته شروع کرده ایم، شنبه، یکشنبه، دوشنبه، سه شنبه، چهار روز هفته قبل بررسی کرده ایم و روز یکشنبه فردا و دوشنبه و احتمالاً سه شنبه هم اگر طول بکشد ما کار خواهیم داشت تا آماده کنیم روز سه شنبه برای صحن مجلس و یکشنبه هفته آینده، صحن مجلس شورای اسلامی گزارش کمیسیون تلفیق را بررسی خواهد کرد. فکر می‌کنم بشود گفت اگر سه نوبته انجام بپذیرد در طول یک هفته در صحن مجلس هم انشاالله این کار به اتمام برسد و برای شورای محترم نگهبان فرستاده شود وآن‌ها هم همزمان با مصوبات مجلس کار را پیگیری می‌کنند تا با سرعت بیشتری بتوانیم هم تأییدیه شورای نگهبان را بگیریم و هم برای دولت بفرستیم و در کوتاه‌ترین زمان ما بودجه را بررسی می‌کنیم. هیچ سالی مثل امسال بودجه در زمان کوتاه پیگیری نشده است و در حداقل زمانی که آیین نامه برای ما تعیین کرده بود، کمیسیون ده روز باید کارش را بررسی می‌کرد، کمتر از ده روز کار را دارد به اتمام می‌رساند. 

سؤال: علت این است که دو بخشی شده است؟
حاجی بابایی: دو بخشی شده است، اما آن وقت که یک نوبتی بود، کمیسیون دو هفته وقت داشت و می‌شد چهار هفته، ولی الان ما کمتر از دو هفته و کمتر از ده روز داریم کار را به اتمام می‌رسانیم و کار هم خیلی دقیق پیگیری شده است و رصد شده است و الحمدالله تصمیمات بسیار خوبی هم در این رابطه با کمک دولت گرفته شده است. 

سؤال: به رئوس تصمیماتی که تا به حال گرفته شده است در کمیسیون تلفیق اشاره کنید.
حاجی بابایی: ببینید بودجه یک درآمد دارد، یک هزینه دارد. ما در بحث درآمد‌ها یعنی از پانزده تبصره، دوازده تبصره را بررسی کرده ایم، سه تبصره باقی مانده است، این سه تبصره را فردا یکشنبه از ساعت ۸ تا ۱۲ ظهر تبصره را بررسی می‌کنیم مربوط به تبصره پانزده مربوط به حقوق و دستمزد، یک تبصره را که مربوط به هدفمندی یارانه‌ها است که ساعت ۱۴ تا اذان مغرب بررسی می‌کنیم، یک تبصره مربوط به نفت است و سیاست‌های نفتی که کار‌های کارشناسی آن  همه انجام شده است و باید در صحن کمیسیون مطرح شود و تصمیم گیری شود، برای بعد از مغرب و عشاء تا هر زمانی که طول بکشد، تا بتوانیم به پایان برسانیم.

روز دوشنبه هم از صبح شروع می‌کنیم پیشنهادی کمیسیون الحاقی‌ها را، یعنی آنچه که در مورد دولت بوده است، دولت آورده بود، مصوب کرده ایم، حالا الحاقی که کمیسیون‌ها خواهند داد، هر کمیسیونی پنج الحاقی را مطرح کند، حدود ۶۵ مطلب مهمی که کمیسیون‌ها نشسته اند کار کارشناسی دقیق کرده اند، به آن‌ها بپردازیم و کمیسیون در این رابطه نظر بدهد و در پایان شب برای دوشنبه هم اگر بتوانیم جمع بندی داشته باشیم که روز سه شنبه بنشینیم عدد‌ها و رقم‌ها را درست کنیم و آماده کنیم برای اینکه ارائه کنیم به صحن مجلس. اما آنچه که فرمودید ما موضوع نفت را داریم، موضوع مالیات‌ها را داریم که خیلی کار سختی بود که مالیات‌ها را بررسی کردیم.

نفت را هم کار کارشناسی اش را تقریباً انجام داده ایم، باید برود به کمیسیون و بتوانیم با آرای نمایندگان اگر احتمالاً تغییری داشته باشد یا اگر نداشت بتوانیم مصوب کنیم، عرض کردم یارانه‌ها هم همینطور کار کارشناسی اش انجام شده است.

دو موضوع مهم بر درآمد‌های ما هستند که درآمد‌های اساسی و اصلی ما از نفت است که تقریباً ما یک جمع بندی را در رابطه با نفت یک میلیون و ۳۵۰ هزار نفت را ضربدر هر بشکه ۷۱، می‌دانید این روز‌ها به روز هستیم، یعنی ممکن است نفت به یکباره سه دلار، دو دلار تغییر کند، ما باید به یک قیمت ثابت برای یک سال برسیم و قیمت تعیین شده برای دلار که ما ۱۳ میلیارد دلار را کالا‌های اساسی داریم که با نرخ ۲۸ و نیم حساب می‌کنیم و بقیه را که حدود ۶ میلیارد دلار است با نرخ ۳۹ و نیم حساب می‌کنیم، این ضرب می‌شود و  چیزی حدود ۵۸۰ همت ما پیش بینی برای درآمد‌های نفتی کرده ایم و ۶۰ همت هم پیش بینی برای درآمد‌های فروش اموال و آن بحث نوع آوری که باید در فروش اموال به وجود بیاید و آن را باید دنبال کنیم می‌شود ۵۴۰ همت از این ناحیه ما درآمد خواهیم داشت و یک رقمی حدود هزار و ۵۰۰ همت هم از طریق درآمد‌های مالیاتی، گمرکی، مالیات بر ارزش افزوده و سایر درآمد‌هایی که وجود دارد، چیزی حدود ۵۰۰ تا هم آن خواهد شد و یک مقدار هم حدود ۲۵۴ هم اوراق خواهیم داشت که مجموعاً می‌شود ۲ هزار و ۴۶۰ تا کل درآمد‌های ما، این یک بودجه ما است.

یک بودجه دیگر هم هدفمندی یارانه‌ها است که می‌دانید هدفمندی یارانه‌ها یک درآمد دارد خودش، یک هزینه دارد، درآمدهایش از این محلی است که عرض می‌کنم، از محل صادرات فرآورده‌های نفتی، مثل بنزین، نفت گاز، نفت کوره و این‌هایی که صادر می‌کنیم و از محل فروش فرآورده‌های نفتی که در داخل می‌فروشیم، بنزینی که می‌فروشیم، گاز خانگی که وجود دارد، از این محل، این می‌شود درآمد‌های مربوط به تبصره ۱۴ و هزینه‌های آن هم مشخص است، ۳۰۰ تومانی که به مردم می‌دهیم، ۴۰۰ تومانی که به مردم می‌دهیم، دولت دارد می‌دهد، حقوق کمیته امداد، حقوق بهزیستی، خرید گندم، مابه التفاوت دارو.

سؤال: ارز ۴ هزار و ۲۰۰ تومانی همچنان برقرار است؟
حاجی بابایی: نه، این قسمت نه، کل این قسمت همان قیمت تمام شده است یعنی‌ای تی اس باید باشد، ما جز‌ ای تی اس رقمی نداریم واقعاً در واقع کالای اساسی استثنائا دولت این را دارد دنبال می‌کند. 

سؤال: همان کالا‌های اساسی هم درباره اش بحث است که این روش تخصیص آن آیا اینطوری باشد یا اینکه از طریق بیمه‌ها و این‌ها به مردم کمک شود.
حاجی بابایی: درآمد آن مشخص است درآمد آن در تبصره ۱۴ باید براساس نرخ قیمت تمام شده باشد، اما مهم هزینه‌ها هستند که عرض کردم. ما در آن قسمت هم مشکلات درآمدی داریم که باید یک مقداری.

سؤال: باز حرکت به سمت کاهش وابستگی به درآمد نفتی داریم الان در بودجه ۱۴۰۳؟
حاجی بابایی: یک مقداری شاید اضطرار به وجود بیاید، ناگزیر گاهی وقت‌ها شرایط اقتصادی و شرایط فروش نفت و شرایط مختلف ما را محدود می‌کند به اینکه یک مقدار وابستگی مان را به نفت کاهش بدهیم. الان درآمد‌های غیرنفتی ما حدود هزار و ۵۰۰ همت می‌شود، این هزار و ۵۰۰ همت، تا ۲ هزار و ۴۶۰ تا چیزی حدود ۹۶۰ تا از محل غیر درآمد‌های مالیاتی باید حاصل شود که البته یک قسمت از این‌ها حدود  ۳۵۰ همت آن مربوط به تملک دارایی‌ها است که باید از این کاهش پیدا کند. حدود ۵۸۰ تای آن از وابستگی به نفت است، این ۵۸۰ که وابسته به نفت است، حدود ۳۵۰ تا از این جبران می‌شود یعنی خرج هزینه‌ها نمی‌شود وخرج تملک دارایی‌ها می‌شود یعنی دارایی‌های کشور تبدیل می‌شود از نفت تبدیل می‌شود به اتوبان، از نفت تبدیل می‌شود به کارخانه، از نفت تبدیل می‌شود به تولیدی. 

سؤال: به هر حال جزء سیاست‌های کلان بوده است کاهش وابستگی به درآمد‌های نفتی، رهبر انقلاب بار‌ها درباره آن صحبت کرده اند و بعضی از کارشناسان ازجمله همکاران خود شما در مجلس معتقد هستند که راه آن، دولت هم نظرش همین است، رفتن به سمت درآمد‌های پایداری مثل مالیات است البته نه به مفهوم افزایش مالیات بلکه به مفهوم کاهش معافیت‌هایی که نابجا است و کاهش فرار‌های مالیاتی و از اینها.
حاجی بابایی: بله آن حرف اقتصادی است، یعنی اگر یک روزی قرار باشد که در کشور به شدت بحث تورم و گرانی و همه این‌ها کاهش پیدا کند باید یک تراز عملیاتی و بودجه‌ای به وجود بیاید، تراز در دنیا تعریفش این است. شما به همین میزانی که خرج می‌کنید، غیر از عمرانی، هزینه‌های جاری، حقوق و دستمزد می‌دهید، خرج آب و برق ادارات، همه این‌ها را که خرج می‌کنید، یارانه ها، همه این‌ها را که خرج می‌کنید برابر باشد با مالیات، اگر این صفر شد یعنی کاملاً با هم مساوی شدند، آن روز تراز عملیاتی صفر است، یعنی آن روز نشان می‌دهد که ما خیلی پول چاپ نخواهیم کرد و بانک مرکزی خیلی به میدان نخواهد آمد، تورم افزایش پیدا نخواهد کرد، اما باید توان مردم را هم در این رابطه کاملاً لحاظ کرد. امروز توان ملت ما این نیست که ما بیاییم تراز عملیاتی به وجود بیاوریم.

سؤال: چرا، چون وقتی می‌گوییم توان مردم، وقتی صحبت مالیات است، درباره توده و عامه مردم که صحبت نمی‌شود، درباره آن طلا فروش و موبایل فروش و... 
حاجی بابایی: تراز منفی است تراز بودجه ما در سال ۱۴۰۲ منهای ۴۵۰ است، یعنی خرج‌های ما ۴۵۰ تا بیشتر از مالیات‌ها است برای سال ۱۴۰۳ این می‌شود منهای ۳۵۰، یعنی قدم به جلو است. اینکه فرمودید حرف درستی است، اما باید تمام شرایط آن به وجود بیاید. در بودجه سال ۱۴۰۳ دولت تمام تکیه خودش را به این سمت برده است که فرار‌های مالیاتی را ساماندهی کند، معافیت‌ها را ساماندهی کند، یک قسمت از این‌ها برمی گردد به مالیات بر ارزش افزوده، می‌دانید که مالیات بر ارزش افزوده رقم آن برمی گردد به جی لی پی کشور، جی لی پی هرچقدر باشد، آن میزانی که شامل می‌شود برای مالیات افزوده که مثلاً برای ما الان از ۲ هزار و ۲۰۰ تا، ۴۴۳ درصد است، آن ۴۳ درصد خودش یک درصدی دارد آن درصد می‌شود یک درصد مالیات بر ارزش افزوده، آن خودش یک حساب دارد، اما بقیه این‌ها را دولت تلاش کرده است مصوباتی هم ما که در مجلس داشتیم حاکی از این بود که دولت تمام توان خودش را به کار گرفته است که فشار نیاورد به خرده فروش ها، فشار نیاورد به کاسب.

سؤال: اصلاً آن‌ها که مطرح نیستند بیشتر بحث ما مالیات.
حاجی بابایی: همین می‌خواهیم بگویم برده به همین سمتی که شما می‌گویید یعنی یک قسمت‌هایی مالیات رفته است به سمت کسانی که درآمد‌های کلان دارند، رفته است به سمت کسانی که وضع بهتری دارند، این سوق دادن مالیات دولت از عموم مردم به سمت جا‌هایی که درآمد‌های زیاد و بزرگی دارند این کار بسیار مثبتی بوده است و شرط ما هم با دولت در این بوده است که این همه اقداماتی که در مالیات سال ۱۴۰۳ می‌خواهد انجام بپذیرد طعم تلخی برای عموم مردم کوچه و خیابان‌ و آن‌هایی که درآمد‌های پایین دارند نداشته باشند یا حقوق بگیران ما فشار زیادی به آن‌ها وارد نشود و این‌ها را هم بحث خواهیم کرد.

این اقدام حتماً انجام شود برویم به سمت اینکه دولت معافیت‌ها را کاهش داده است، این نکته مثبت است، فرار‌های مالیاتی را تا جایی که توانش است، من وقتی می‌گویم فرار مالیاتی، دولت همه امکانات خودش را به کار گرفته است قسمتی از فرار‌های مالیاتی را توانسته است جلوی آن‌ها را بگیرد، چرا بقیه را نمی‌گیرد، باید هم فکر کند هم قدم به قدم بیاید، شرایط را آماده کند، در واقع سیستم‌هایی که بتواند این کار‌ها را انجام بدهد، مثلاً بعضی‌ها بودند مالیات را می‌گرفتند و اصلاً دنبال هم نمی‌کردند الان احکام این است که اگر کسی مالیات نداد و وضعیت مالی اش هم خوب است، از اموال اش بردارند از مالیات‌های کلان را عرض می‌کنم.

بالاخره می‌خواهم بگویم مصوبه خوبی که هم رعایت جامعه را بکند با این وضعی که مردم دارند، این فشار بر مردم وارد نشود، یکی هم اینکه فرار‌های مالیاتی که درآمد‌های کلان دارند و کسی نمی‌بیند آن‌ها در مالیات دادن وارد صحنه مالیاتی شوند، این‌ها را انجام داده ایم. پس بنابراین من می‌خواهم بگویم قدم خوبی است در این رابطه، اما کافی نیست، این ظرفیت بزرگ در کشور ما وجود دارد که اگر ما بتوانیم فرار‌های مالیاتی را، معافیت‌های مالیاتی را افزایش بدهیم، حتماً می‌توانیم مالیات را به عنوان رکن اصلی درآمد کشور و بردن به سمت اینکه تراز شود با هزینه‌هایی که هزینه‌های جاری و هزینه‌های سایر هزینه‌های دولت است، غیر از تملک و دارایی‌های سرمایه را بتواند پوشش بدهد آن یک گام بلند برای مهار کردن تورم در کشور خواهد بود. 

سؤال: برای پلکانی شدن مالیات بر حقوق هم آیا فکری شده است برنامه‌ای چیده اید در لایحه بودجه؟
حاجی بابایی: بله دولت آنچه که برای ما آورده است پلکانی است و مالیات‌ها را پلکانی کرده است و تقریباً یگ چیزی شبیه به آنچه که در سال گذشته اتفاق افتاده است، البته دولت این پیش بینی را کرده است و باید ما در کمیسیون ببینیم که بحث شده است گفتگو شده است، آیا همین در مورد پلکانی بودن مالیات‌ها به همین جمع بندی می‌رسیم که دولت گفته است ممکن است همین اتفاق بیفتد یا ممکن است نه شرایط جدیدتری ما داشته باشیم. مثلاً الان دولت ۱۲ میلیون تومان گذاشته است معافیت ها، یعنی سال ۱۴۰۳ کسی که ۱۲ میلیون تومان می‌گیرد مالیاتش صفر است، این خودش یک قدم مؤثر برای حقوق‌هایی است که پایین هستند. می‌دانید ما الان کف حقوق ۷ هزار و ۹۰۰ تومان است، این‌ها هرچقدر افزایش پیدا کنند از یک ناحیه افزایش را دارند و از یک ناحیه هم مالیات نخواهند داد بنابراین حقوق‌های تا ۱۲ میلیون ۲ اضافه خواهند داشت، یک اضافه‌ای که مالیات را نخواهند داد و یکی هم آن درصدی که به حقوق شان اضافه خواهد شد. این کمکی است به کسانی که حقوق‌های پایین را دارند. 

سؤال: درباره وام ازدواج مشخص شده است که قرار است چه افزایشی پیدا کند؟
حاجی بابایی: واقعیت مطلب این است که تا امروز هیچ تصمیم قطعی ما نگرفته ایم، بیشترین جلسه را ما برای همین داشتیم، همین امروز بعدازظهر ساعت ۲ تا ۴ جلسه داشتیم، واقعیت این است که ما چهار سناریو داریم که این‌ها را فردا صبح تا ظهر باید تصمیم بگیریم؛ و چهار ساعت ما برای یک تبصره وقت گذاشته ایم، این چهار ساعت خیلی وقت است برای کمیسیون.

سؤال: در مورد چه بوده است؟
حاجی بابایی: در مورد همین تبصره ۱۵ که حقوق و دستمزد را فردا می‌خواهیم تعیین کنیم، عرض کردم چهار ساعت وقت گذاشته ایم برای اینکه علاقه مند هستیم هر کس هر سخنی دارد بگوید و باید سخن ما علمی باشد و باید در رابطه با حقوق و دستمزد هر سناریویی که انتخاب شد، حرفی برای زدن داشته باشیم، اولاً عدالت در آن باشد، ثانیاً تا جایی که باشد بتوانیم کمک‌های خودشان را مطابق با آن پلکانی بودن مالیات‌های مشترک یک را انجام بدهیم. یک روز تعریف کرده ایم سناریوی گوناگون من هیچکدام را نمی‌گویم که فردا کدام رأی می‌آورد. 

سؤال: هنوز رأی گیری نشده است؟
حاجی بابایی: خیر.

سؤال: معمولاً درباره افزایش حقوق و دستمزد و این‌ها دو نگاه وجود دارد، یک دسته با هدف حمایت از مردم و حقوق بگیران می‌گوید که باید افزایش پیدا کند و حتی برای جبران تورم و این‌ها باید این افزایش هم بالا باشد، گروه دیگری هم می‌گویند خود این کار به تورم دامن می‌زند بنابراین اگر این افزایش کمتر باشد کمک خواهد کرد که تورم سال آینده کمتر باشد. تا اینجا شما نمی‌دانید که موافق و مخالف هر کدام از این دو دسته چقدر هستند و کفه کدام یک سنگین‌تر است؟
حاجی بابایی: واقعاً نمی‌دانم به دلیل اینکه خیلی نزدیک است.

سؤال: همین دعوا وجود دارد؟
حاجی بابایی: دعوا که نیست می‌خواهیم ببینیم کدامیک، من مثال می‌زنم یک بررسی کردیم الان و رفتیم مثلاً گفتیم کسی که ۱۵ میلیون حقوق می‌گیرد، این چهار سناریو را روی آن اجرا کنیم چه اتفاقی می‌افتد، مثلاً ما زیر ۱۵ میلیون  ۳ میلیون نفر حقوق بگیر داریم، شاغل، ۲ میلیون و ۶۰۰ هزار نفر بازنشسته داریم، می‌شود ۵ میلیون و ۶۰۰، این ۳ میلیون نفری که شاغل هستند، ۲ میلیون و صد هزار نفر از این‌ها زیر ۱۵ میلیون هستند، تا ۱۵ میلیون، الان، این مصوبه فردا را که داشته باشیم، این تغییر می‌کند، هر مصوبه‌ای که داشته باشیم شاید حدود یک میلیون نفر از این‌ها می‌رود بالای ۱۵ حرکت، الان است با حقوق ۱۴۰۲ داریم.

بین حقوق ۱۵ میلیون تا ۲۵ میلیون، ۷۵۰ هزار نفر داریم، ما فقط ۱۵۰ هزار نفر داریم که بالای ۲۵ میلیون حقوق می‌گیرند، ۵ درصد، یعنی ۵ درصد از حقوق بگیران ما بالای ۲۵ میلیون حقوق می‌گیرند، پس از ۳ میلیون ۷۰ درصد ۷۵ درصد تقریباً یا ۷۰ درصد زیر ۱۵ میلیون، که می‌شود ۲ میلیون و صد، ۲۵ درصد بین ۱۵ تا ۲۵ میلیون می‌گیرند، که می‌شود ۷۵۰ هزار نفر، این می‌شود ۲ میلیون ۸۵۰، ۱۵۰ هزار نفر یعنی ۵ درصد بالای ۲۵ میلیون می‌گیرند،  این برای ما خیلی مهم است ما تصمیمی که می‌خواهیم بگیریم به منافع کدام گروه بیشتر می‌خواهیم تعریف کنیم، باید منافع همه را تعریف کنیم، اما مهمتر کدام قسمت است، ما تعریف کرده ایم، آمده ایم گفته ایم مثلاً اگر یک نفر ۲۰ میلیون می‌گیرد، ما این چهار سناریو را که می‌خواهیم اجرا کنیم چه وضعی برای این پیاده می‌شود، اینها، چون گوناگون بود، ما فقط بحث کردیم، بله در جلسه همه نشسته اند، از نمایندگان مجلس بوده اند، از مرکز پژوهش‌ها بوده است، دولت بوده است، دیوان محاسبات بوده است، امور اداری استخدامی بوده است.

شاید هفت هشت جلسه مهم روی این تشکیل داده شده است، اما گفتیم دیگر ما همه می‌فهمیم که چه اتفاقی دارد می‌افتد، ۴۵ نماینده مجلس هستند، می‌خواهیم چهار ساعت دوباره همه حرف هایشان را بزنند دولت حرفش را بزند، مرکز پژوهش‌ها بزند، طرفدار‌های هر کدام از این سناریو‌ها حرف هایشان را بزنند، در پایان رأی گیری کنیم کدام اتفاق بیفتد، رأی گیری ما یک اتفاق می‌افتد، این نظر من نیست، نظری است که اتفاق می‌افتد، ممکن است من به یکی از این سناریو‌ها اعتقاد داشته باشم، اما آن که در آنجا اتفاق می‌افتد برای ما ملاک عمل خواهد بود، من بخواهم بگویم یک اشاره کوتاه کنم به این چهار سناریو، مثلاً بعضی‌ها اعتقادشان بر این است که ما اصلاً هیچ دستی نزنیم هرچه دولت گفته است بفرستیم آنجا.

دولت گفته است ما ۱۸ درصد می‌خواهیم میانگین بدهیم یعنی خودش توزیع کند، که به پایینی‌ها چند درصد بدهیم به وسطی‌ها چند درصد بدهیم به بالایی‌ها چند درصد بدهیم. یک نظر دیگر این نیست، می‌گوید ما کلاً اصلاً میانگین را هم برداریم بگوییم ۱۸ درصد همه، بعضی‌ها می‌گویند ۱۸ را ۲۰ درصد کنیم، این هم یک نظر فراتر از این چهار تا است این هم ممکن است اتفاق بیفتد هنوز تصمیم در این باره گرفته نشده است. یک عده می‌گویند نه به همه بدون استثناء یکی ۳ میلیون بدهیم، این هم یک نظر است. بعضی‌ها می‌گویند نه ده درصد به همه بدهیم یک میلیون و ۵۰۰ به همه بدهیم، این چهار نظر امروز روز میز من است، این چهار نظر را بنده باید فردا بگویم هر کس طرفدارانش بیایند و توضیح دهند، دولت نظر بدهد، مرکز پژوهش‌ها نظر بدهد، دیوان محاسبات نظر بدهد، کسانی که افراد چهار ساعت خیلی است.

ما معمولاً یک تبصره را یک ساعت یک ساعت و نیم جمع می‌کنیم من عمداً چهار ساعت گذاشته ام برای اینکه صبح تا ظهر بحث شود. در نتیجه ممکن است رأی گیری ما هم به شکلی باشد که بگوییم پایین‌ترین رأی را کنار بگذاریم، آنکه سوم است کنار بگذاریم می‌ماند دوتا، این دو تا که خیلی طرفدار دارند بین آن‌ها رأی گیری کنیم با اختلاف یک رأی یکی از آن‌ها رأی بیاورد و این بستگی دارد، ولی تبیین شده است دیگر امروز کسی نیست که نداند به چه دارد رأی می‌دهد فردا هم که چهار ساعت جلسه است دیگر همه می دانند که دانسته رأی می‌دهند اعتقاد دارد این و یا اعتقاد دارد آن؛ و از این طرف هم عرض کنم پلکانی است به این معنا که ما یک بررسی کردیم با پلکانی که ما حساب کرده ایم کسی که ۶۰ میلیون حقوق می‌گیرد، ۱۱ میلیون و ۲۰۰ می‌دهد یعنی این از آن طرف حساب شده یعنی ما این را یک بار حساب کردیم.

یعنی خود دولت هم آورده و دیدگاه ما هم دیدگاه همراه با دولتی است تقریبا روی قضیه، پلکانی وجود دارد از آن طرف یعنی مثلاً کسی که ۱۵ میلیون می‌گیرد ۱۲ میلیون از آن، معاف است و مسئله ۳ میلیون آن هم ۱۰ درصد فقط ۳۰۰ هزار تومان مالیات می‌دهد کسی که ۱۵ میلیون می‌گیرد یا کسی که ۱۸ میلیون می‌گیرد ۶۰۰ تومان می‌دهد به همین ترتیب این پلکانی وجود دارد، اما در مورد بازنشسته‌های عزیز ما تصمیم آن را گرفته‌ایم و این دیگر در کمیسیون قابل تغییر نیست و تصمیم ما هم این است بعضی از ابهامات وجود دارد و بعضی از مردم عزیز زنگ می‌زنند می‌گویند اگر مثلاً ۱۸ درصد یا ۲۰ درصد است چرا این عدد است، در مورد بازنشسته‌ها این خیلی معنا پیدا نمی‌کند ما هر تصمیمی که برای شاغلان بگیریم شامل بازنشسته‌ها می‌شود، برای این که اگر ما گفتیم ۱۸ درصد یا ۲۰ درصد یا هرچه گفتیم این فردی که شاغل متناظرش یک بازنشسته است حقوقش یک چیزی می‌شود با این اضافات، حالا این بازنشسته باید ۹۰ درصد آن را در ۳ سال بگیرد، سال اول برای این که به او برسد، ۴۰ درصد این مابه التفاوت را باید بگیرد.

بعضی‌ها می‌گویند شما گفتید ۹۰ درصد بعد می‌گویید ۴۰-۳۰-۳۰ این ۱۰۰ درصد است، منظور این ۱۰۰درصد، ۱۰۰ درصد آن ۹۰ درصد است. حالا چرا گفتیم ۹۰ درصد، یعنی در واقع مساوی حقوق شاغلان خواهند بود مثلاً یک شاغل اگر ۱۰ میلیون می‌گیرد یک میلیون کسورات دارد و می‌شود ۹ میلیون، حالا حقوقش در سال ۱۴۰۳ شد ۹ میلیون تومان بعد از کسورات، این ۹ میلیون می‌خواهد این بازنشسته برسد به این ۹ میلیون یعنی ۱۰۰ درصد خالص او، وقتی می‌خواهد به آن برسد الان ۷ میلیون می‌گیرد چقدر فاصله است؟ ۲ میلیون، این دو میلیون فاصله ۴۰ درصدش می‌شود ۸۰۰ تومان، سال اول ۸۰۰ تومانش را نزدیک می‌کنند، سال بعد ۶۰۰ نزدیک می‌کنند و سال بعدش هم ۶۰۰ دیگر سال سوم شاغل و بازنشستگی متناظر همدیگر هستند، حقوقشان یکی است حالا این برای شاغلان کشوری و لشکری است.

پیشنهادی که ما داریم فردا در کمیسیون مطرح بشود هنوز این رای نیاورده اولی تمام است و رای گیری هم نمی‌خواهد، این دومی را دارم عرض می‌کنم در مورد بازنشستگان تامین اجتماعی است آن‌ها هم گفتیم مثل همین‌ها، اما پول آن‌ها را که باید سازمان تامین اجتماعی بدهد ما سیاست گذاریش کردیم گفتیم برای سازمان تامین اجتماعی هم باید ۴۰-۳۰-۳۰ انجام بپذیرد درست مثل این‌ها، اما وزیر محترم رفاه یک سوال فرمودند در تلویزیون گفتند این حرف درستی است که گفتید، اما اگر پولش نباشد ما نمی‌توانیم اجرا کنیم، حالا دولت به سازمان تامین اجتماعی بدهکاری دارد ما می‌خواهیم بگوییم آقای دولت شما در سال ۱۴۰۳، ۱۲۰ میلیارد تومان از بدهی‌های خودت را به سازمان تامین اجتماعی بپرداز و سازمان تامین اجتماعی از محل این هر چقدر که می‌شود از محل این ۴۰ درصد از آن ۴۰-۳۰-۳۰ را اجرا کن و امیدواریم این اتفاق بیفتد، ما تا الان هیچ تصمیمی جز بازنشستگان کشوری و لشکری نگرفتیم، اما این‌ها تصویب نشده و فردا باید کمیسیون بگوید که چه اتفاقی می‌افتد انشاالله اعلام رسمی بشود.

 سوال: گزارش تفریغ بودجه ۱۴۰۱ به مجلس رسیده است؟
 حاجی بابایی: بله رسیده در اختیار هیئت رئیسه است و قرائت نشده است، هیئت رئیسه باید این را به صحن مجلس بدهد بررسی بشود و بعد که قرائت شد برود به کمیسیون برنامه و بودجه برای بررسی.

 سوال: وقتی هنوز قرائت نشده و آسیب شناسی نشده تصویب بودجه سال بعد 
حاجی بابایی: این یک اشکال است همایش دیوان محاسبات اخیراً گذاشته بود اخیرا در سالن سران و آقای رئیس جمهور هم صحبت داشتند و بنده هم صحبت داشتم من نکته‌ای عرض کردم ببینید هدف از تفریغ بودجه این است که مجلس شورای اسلامی، بودجه‌ای را مصوب می‌کند برای دولت می‌فرستد که اجرا کند دولت به معنای عام قوه قضاییه، حاکمیت، ما به دنبال آن هستیم که دیوان محاسبات تفریغ بودجه را برای ما بیاورد و بگوید بودجه‌ای که شما نوشتید من بررسی کردم در بررسی‌ها مشخص شد که شما این تصمیماتی که گرفتید این نتایج را در پایین داشته است، بنابراین این تصمیم را اگر نگیرید بهتر است، اگر این تصمیم را تقویت کنید بهتر است و تحلیل بودجه را برای من بیاورد تا چشم من بازتر بشود بودجه‌ای را که من مصوب می‌کنم و در سراسر کشور می‌فرستم، پول را فرستادم فلان وزارتخانه برای فلان کار، رفته خرج دیگری شده اصلاً نباید این پول را اصلاً برای آنجا بگذاریم، چون خیلی نیاز ندارد پولی دادیم زیادی بوده یا پولی را دادیم کم بوده است این معنایش همین است، بله درست است این باید روز آمد باشد.

یعنی من که الان دارم بودجه را مصوب می‌کنم باید تفریغ دست ما باشد انشاالله این را باید هیئت رئیسه محترم حتماً کار‌های بررسی دارد انجام می‌دهد، برود صحن مجلس ارائه شود البته باید زودتر در اختیار ما قرار می‌گرفت باید تحلیل بودجه ما به روز باشد، اما متاسفانه یک ایراد هم وجود دارد، در سراسر کشور همه فکر می‌کنند دیوان محاسبات فقط کسی شده که باید بگردد ببیند چه کسی جرم کرده و آن را بگیرد، این حرف درست است هر کس قانون را رعایت نکرد باید جریمه شود و با او برخورد شود، اما این فرع است، اصل این است که باید کارگزاران ما در سراسر کشور آن قدر تحلیل داشته باشند که وقتی بودجه در اختیار قرار می‌گیرد یک تحلیل را به ما برگردانند، آن تحلیل جلوی چشم ما و نمایندگان مجلس باشد ما بر اساس آن تحلیل متوجه بشویم کجا اشتباه کردیم، کجا درست عمل کردیم و قانونمان را بهتر بنویسیم.

 سوال: طبق تبصره ۱۹، اختلاف تخصیص‌ها نباید بیشتر از ۳۰ درصد باشد برای این هم آیا اقدامی در کمیسیون برنامه و بودجه و تلفیق شده است؟
 حاجی بابایی: در کمیسیون روی این مسئله یک کار داغی اتفاق افتاد، پیشنهاد دولت بود که هر چقدر توانست با تخصیص می‌تواند بودجه را جابه جا کند هر چقدر خواست، صد در صد، کمیسیون پیشنهاد حذف این را دادند و بحث داغی در گرفت پیشنهاد من حتی این بود حداقل اجازه بدهیم ۲۰ درصد دولت بتواند این کار را بکند اگر جایی گیر کرد، متاسفانه یا خوشبختانه کلاً حذف شد یعنی تا الان هیچ درصد است مگر اینکه در کمیسیون تلفیق اتفاق خاصی بیفتد یا تجدید رای شود یا در صحن مجلس تجدید رای شود این اتفاق تا الان افتاده است.
 
 سوال: جدیدترین احکامی که مجلس در ارتباط با همین موضوع حساب واحد خزانه و پرداخت به ذینفع نهایی در بودجه و برنامه هفتم تصمیم گرفته است چیست؟
 حاجی بابایی: این را هم ما در کمیسیون مصوب کردیم به شدت و حدت بیشتر برای سال آینده، ما در این ناحیه مشکل اجرا داریم یعنی نه این که مشکل وجود دارد، یعنی باید دولت اجرا بکند، اعتقاد ما بر این است که اگر روزی این اتفاق در کشور بیفتد که حساب واحد خزانه در کشور داشته باشیم هم تمام کسانی که در سراسر کشور اعم از پیمانکار و حقوق بگیر و همه در سراسر کشور به روز و به ساعت دریافتی داشته باشند در وسط، تخلفات و مشکلات هم به شدت کاهش پیدا خواهد کرد. یکی از مشکلات اساسی ما این است که گاهی اوقات ما حتی برای اضافه کار، برای حقوق یا بعضی از مخارج به حساب یک موسسه یا یک واحدی پولی واریز می‌شود گاهی اوقات این پول ۶ ماه در حساب آن‌ها باقی می‌ماند، ولی آن کسی که باید دریافت کند متاسفانه با مشکل روبه رو می‌شود، پیمانکار است یا حقوق بگیر است یا می‌خواهد اضافه کارش را بگیرد یا هر چیز دیگری، در این رابطه چسبندگی بزرگی وجود دارد و ما فشار‌های سنگینی را روی این وارد کردیم از کمیسیون برنامه و بودجه تا حالا نامه زدیم پیگیری کردیم، اما هنوز کامل نشده است.

 سوال: ما بار‌ها اینجا پیگیری کردیم حتی از خود شما
 حاجی بابایی: ما هم داریم پیگیری می‌کنیم آن دفعه از خدمت شما که رفتم پیگیری کردیم دوباره هم نامه زدیم رو به افزایش است، اما من  فهرستی هم دارم، اما دستم نیست که بگویم کجا‌ها صد در صد عمل کردند و کجا عمل نکردند، انشالله اعلام کنیم که یک مقدار فشار بیشتر بشود که آن‌ها کار را انجام بدهند حتی الان دولت امسال در لایحه این را آورده است حتی کمیته امداد، بهزیستی همه این‌ها که می‌خواهد اتفاق بیفتد برایشان این تعریف وجود دارد.

سوال: طبق گزارش همکاران من و البته آن هم بر اساس چیزی که دیوان محاسبات گفته ۴ هزار حساب دانشگاه‌ها مانده و ۳۰۰ حساب شرکت‌های وابسته به وزارت نفت.

حاجی بابایی: بله یک مقدار زورشان زیاد است حتماً 

سوال: خوب زور مجلس باید فوق همه زور‌ها باشد.
حاجی بابایی: این اتفاقاتی که تا امروز افتاده هم همت خود کارگزاران دولت بوده و هم فشار سنگینی که مجلس وارد کرده است، ما دیگر این‌ها را خیلی علنی نمی‌کنیم، اما واقعاً روی این‌ها خیلی فشار گذاشته می‌شود نمی‌خواهم اینجا هم فضایی ایجاد بکنم که خدای نکرده ناامنی ذهنی به وجود بیاید، اما واقعاً کمیسیون برنامه و بودجه و کمیسیون‌های دیگر خود مجلس، رئیس مجلس، هیئت رئیسه مجلس همه فشار سنگینی روی این کار آوردند که تا امروز به اینجا رسیده است البته نقش شما هم نقش بسیار خوبی است یعنی ما هر وقت آمدیم اینجا یکی از سوالات همین است و دوست دارم این را هر دفعه که ما می‌آییم مطرح کنیم، چون مطرح کردنش آن فشار سنگینی است که باید به وجود بیاید.

 سوال: یکی از آن فشارهای سنگین‌ را که آورده اید، مثال می‌زنید.
 حاجی بابایی:وزارتخانه‌های گوناگون و شرکت‌ها، هم نامه مکتوب زدیم به آنها، نامه به دیوان محاسبات دادیم ابزار قدرت ما دیوان محاسبات است یعنی دیوان محاسبات است، کمیسیون اصل ۹۰ است، الان خود دیوان محاسبات یکی از کسانی است که دارد با کمیسیون برنامه و بودجه کار می‌کند یعنی تمام این فشار‌هایی که ما داریم می‌آوریم از طریق دیوان محاسبات کاری است که کمیسیون برنامه و بودجه و دیوان محاسبات با هم دارند انجام می‌دهند.

 سوال: کمیسیون اصل ۹۰ چطور؟ کمیسیون اصل ۹۰ را پای کار آورده اید؟
حاجی بابایی: من الان اطلاع دقیق ندارم حتماً برادرانمان در آنجا روی این قضیه کار کرده‌اند و باید گزارش بدهند.

 سوال: در کنار حساب واحد ریالی که در قانون بودجه ۱۴۰۲ و برنامه ششم آمده بود، حساب واحد ارزی هم دیده شده بود بفرمایید که این تمرکز حساب واحد ارزی روی چیست؟
 حاجی بابایی: یکی از چالش‌های جدی این بودجه همین بحثی است که فرمودید، یعنی من جلسات گوناگون گذاشتم جلسه گذاشتیم از وزرا، رئیس بانک مرکزی، وزیر نفت، رئیس سازمان برنامه، مسئولان وزارت دارایی آمدند ساعت ۶:۳۰ صبح تا هشت و نیم جلسات پشت سرش گوناگون دولت یک کار مثبت در این زمینه انجام داده است که باید من اینجا تشکر کنم از رئیس سازمان برنامه و بودجه و دولت این‌ها در تبصره ۴ آورده‌اند که امسال در بودجه ما حساب ارزی هم داشته باشیم در کنار حساب ریالی، این خیلی مهم است دولت آورده، سازمان برنامه آورده یعنی ما هر میزان که در کشور ارز از طریق فروش نفت و ... داریم این‌ها در خزانه‌داری کل ثبت بشود.

اگر این کار انجام بشود این در سال ۷۵ و قبل هم بوده حالا مدت‌ها به دلایل گوناگون نبوده و این قضیه دلایل گوناگون هم دارد دو استدلال قوی و قدرتمند روبه روی هم اینجا ایستاده‌اند یکی سازمان برنامه، وزارت اقتصاد و دارایی و دولت نظرشان حساب ارزی است بعضی جا‌های دیگر هم مخالفت دارند از خود دولت، می‌گویند اگر این انجام بشود ممکن است یک سری اختلالات در کار ما به وجود بیاید بحث دارند و همه اش هم استدلال‌های منطقی را دارند هر کدام به جای خودش مطرح می‌کنند یکی از کار‌هایی که ما باید فردا در نوبت سوم تصمیم بگیریم این موضوع مهم است، یعنی باید تصمیم بگیریم یک نکته هم دارد بیان این مطالب در تصویب خیلی مهم است حرف‌هایی که من به شما زدم در کشور می‌شود یک نظرسنجی، یعنی من در مورد حقوق هر آنچه اینجا الان گفتم فردا در تمام موبایل‌ها راه می‌افتد، نماینده محترم این بهتر است، آن بهتر است به این دلیل بهتر است، سایت‌ها کار کنند نظر بدهند واقعا می‌خواهیم که نظر بدهند و من خواهش می‌کنم الان فضای مجازی ما روی این کار بکنند.

 سوال: آیا این ساز و کار تصمیم گیران و مجلس را به خطا نمی‌اندازد؟ به خاطر اینکه قابل سنجش نیست و هر کسی صدایش بلندتر است بیشتر شنیده می‌شود.
 حاجی بابایی: نه گاهی وقت‌ها از پیام‌های مردم ما مطالبی دریافت می‌کنیم که به ذهن ما خطور نکرده، واقعا نبوده حرف جدیدی می‌زنند و من حرف آن را در کنار استدلال‌های خودم قرار می‌دهم نه اینکه آن‌ها فضا درست کنند خدای نکرده ما درباره آن فضا تصمیم بگیریم خیر، هر کس دلیلی می‌آورد من چهار سناریو را عرض کردم این یک نکته بود یا همین بحث نفت که عرض می‌کنم کارشناسان عزیز در کشور،متخصصان و بزرگان، صاحب نظران دیدگاه‌های گوناگون دارند می‌توانند دیدگاه‌هایشان را به نمایندگان منتقل کنند، ما ۴۵ نفر عضو کمیسیون داریم دلایل خودشان را بیان کنند تصمیم عاقلانه‌ای گرفته بشود.

اگر قرار است ما به سمت شفافیت برویم واقع مطلب این است که مجلس شورای اسلامی باید متوجه بشود درآمد ارزی این مبلغ، این مقدار از اینجا حرکت شده، این ریال از اینجا وارد شده، این دلار وارد شده ما باید این را بفهمیم این را هم قرار نیست همه جا بوق بزنیم بالاخره این خزانه داری کل اصل ۵۳ قانون اساسی است می‌گوید یک ریال درآمد در کشور باید بیاید وارد خزانه بشود و از آنجا بیرون برود هرجا که می‌خواهد برود هرجا که تصمیم گرفتند، ولی اینجا باید مهری در خزانه داری بزند، خزانه‌داری یعنی خزانه کشور آنجا بحث‌هایی وجود دارد که آقا اگر این شد صندوق توسعه را چه کار بکنیم، کسی به صندوق توسعه دست نمی‌زند صندوق توسعه می‌خواهیم مهر بزنیم آنجا ۳ میلیارد دلار پول وارد شده ثبت بشود، حالا همه تصمیم بگیرند که ۴۵ درصدش را بدهند به صندوق، ۱۴ و نیم درصد را به ما بدهند این هیچ اشکالی ندارد من گفتم این استدلال‌های گوناگون اصلاً نمی‌خواهم نظری روی این قضیه داشته باشم تا باز هم ما فردا در کمیسیون بتوانیم به یک نظر اجماعی یا یک نظر اکثریتی برسیم.

سوال: آخرین موضوع امشب تسهیلات کلان بانک‌ها است گزارش همکارم را ببینیم.
 حاجی بابایی: ۲ موضوع مهم است اجازه بدهید من ابتدا توضیح بدهم یکی بحث تولید ما برمی‌گردد  به تولید در سال آینده با همت کمیسیون و همراهی دولت کار خوبی انجام دادیم. ما امسال یک مقدار روی بحث بودجه‌ای که گذاشته شد برای تولید حرف داریم مثلاً هفت، هشت ماه خبری نشد این واقعاً برای استان‌های ما مشکل ایجاد کرد ما ۳۱ همت اول پول گذاشتیم برای تولید که این به طور مساوی بین استان‌ها توزیع بشود، استان‌ها این را می‌برند با بانک‌ها ترکیب می‌کنند ممکن است از آن ۹۳ همت بیرون بیاید، اما دو شرط برایش گذاشتیم یک، ۱۰۰ درصد این مبلغ تخصیص یافته است یعنی از فروردین باید یک دوازدهم این به استان‌ها پرداخت بشود در صندوق‌های توسعه پیشرفت استان‌ها، نکته دوم این است که تا آذر ماه باید تمام بشود نماند برای دی و بهمن و اسفند.

این تصمیم خیلی مهمی بود و در کنار این ۱۲۵ همت، خود دولت گفته بود صد همت، ۱۲۵ همت هم تسهیلات گذاشته شده که این تسهیلات ۳۰ درصد به صورت ملی و بقیه به صورت تقسیماتی است که انجام پذیرفته انجام بشود این یک نکته و نکته بعد که واقعاً فکر می‌کنیم برای سال ۱۴۰۳ بحث اشتغال یک رونق را از فروردین ماه شروع خواهد کرد و جالب اینکه همه این‌ها زیر نظر شورای اشتغال شد رئیس شورای اشتغال رئیس جمهور است و در نبودش معاون اول است و دیگر آن مشکلاتی که سال‌های قبل وجود داشت الان وجود ندارد این هم توافق ما با دولت بود، دولت نگران بود برایش اصلاح کردیم.
 نکته بعد تسهیلات ۳۰۰ همت تسهیلات برای مسکن، جوانی و جمعیت، ازدواج، ودیعه مسکن، ناباروری و مواردی از این قبیل که تعریف شده است که هر کدام از این‌ها فهرستش مشخص شده است که ما بر اساس آن فهرست ۳۰۰ همت را باز هم قوانین و احکامی را در اینجا آوردیم که بر اساس این احکام بانک مرکزی و بانک‌های عامل مکلف باشند این را انجام بدهند، ۳۰۰ همت هم در برابر نقدینگی که در اختیار بانک‌ها وجود دارد و هزینه‌ای که آن‌ها در همین رابطه می‌پردازند عدد قابل توجهی واقعاً نیست با توجه به وضعیتی که بانک‌ها دارند ما امیدوار هستیم که بانک مرکزی کمک کند ۳۰۰ هزار میلیارد تومانی که برای جوانان و جمعیت و ازدواج و این‌ها است و وام ازدواج را  هم افزایش دادیم.

 سوال: همین جا هم یک گزارش تفریغ بودجه می‌خواست که بگوید چقدر آن‌هایی که امسال در قانون بودجه بود پرداخت شد.
حاجی بابایی: گزارش‌ها را داریم.

سوال: در بودجه امسال شما آورده بودید مجلس این کار را کرد که اسامی همه تسهیلات گیرندگان کلان، حالا تسهیلات کلان، تسهیلات اشخاص مرتبط با بانک‌ها و همینطور ابر بدهکاران بانکی روی تارنمای بانک مرکزی منتشر شود. با توجه به اینکه در لایحه بودجه ۱۴۰۳ گویا این نیامده، آیا کمیسیون تلفیق ورودی به آن کرده؟
حاجی بابایی: تصمیم کمیسیون این است، ما به سازمان مالیاتی کشور و دستگاه‌های ذیربط اجازه دادیم اگر این‌ها اولاً مالیاتشان را، چون بعضی‌ها فرار مالیاتی دارند اگر مالیاتشان را به موقع نپرداختند ابر بدهکاران خود سازمان مالیاتی با ساز و کاری که تعریف شده از طریق قوه قضاییه مستقیماً بتواند از حسابشان برداشت کند. دیگر منتظر این که بیایند و وارد بشوند ندارد، نکته دوم هم در رابطه با موضوعی که شما فرمودید هم در بودجه سال ۱۴۰۳ آمد با یک مقدار شدت بیشتر، ما نمی‌توانیم اعضا را معرفی می‌کنیم و این در اختیار قوه قضائیه است و باز هم تاکید کردیم اسامی این‌ها باید مشخص شود و مشخص شود چه کسی در طول یک سال گذشته آمد و پرداخت کرد و چه کسانی نیامدند پرداخت کنند این هم باید کاملاً مشخص بشود.