رونمایی از هشت طرح حفاظت و مرمت در تخت جمشید

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما ؛ مدیر پایگاه میراث جهانی تخت جمشید،  از رونمایی هشت طرح مصوب برای حفاظت و مرمت تخت جمشید خبر داد و گفت: هشت برنامه حفاظت و مرمتی مصوب شورای فنی پایگاه میراث جهانی تخت جمشید، به منظور استحکام‌بخشی دیوارها، عناصر معماری و بنا‌های تخت جمشید تهیه شده است که در  مناسبت روز جهانی بنا‌ها و محوطه‌های تاریخی رونمایی شد و به‌زودی در سامانه مناقصات دولت قرار می‌گیرد.

علیرضا عسکری چاوردی افزود : پایگاه میراث جهانی تخت جمشید ، از تمام متخصصان دعوت می‌کند در انجام این طرح ها همکاری و مشارکت داشته باشد.

وی گفت : هشت طرحی که به این منظور تهیه و مصوب شده شامل «ساماندهی، حفاظت اضطراری دیوار جنوب غربی کاخ هدیش»، «ساماندهی، حفاظت و مرمت بخش شرقی دیوار هدیش»، «ساماندهی، حفاظت و مرمت جرز شرقی درگاه شمال غربی کاخ صد ستون»، «ساماندهی سنگ‌های منقوش در محوطه»، «ساماندهی، حفاظت و مرمت دیوار شمال غربی»، «جرز شرقی دروازه ایوان شمالی کاخ صد ستون - گاو نگهبان»، «ساماندهی، حفاظت و مرمت ۱۰۰ قطعه شکسته شده در محوطه میراث جهانی تخت جمشید»، «دیوار شمالی تختگاه» است.

مدیر پایگاه میراث جهانی تخت جمشید افزود :  برنامه‌های سامان‌دهی، حفاظت و مرمت در محوطه میراث جهانی تخت جمشید شامل مرمت سازه‌ای و ساماندهی عناصر سنگین سنگی است. هدف اصلی این برنامه‌ها نیز بهبود وضعیت سازه‌ای و حفاظت و مرمت سازه‌های در حال خطر، بهبود وضعیت عناصر سنگی پراکنده در محوطه و حفاظت و مرمت عناصر سنگی مانند قلمه ستون‌ها سرستون‌ها و غیر است.وضعیت برخی از این سازه‌ها، بحرانی و مرمت آنها ضروری اعلام شده است.

سنگ‌های تخت جمشید پس از استخراج از معادن و انتقال در مرحله استفاده بدون هیچ‌گونه ملاتی و صرفاً با استفاده از بست‌های آهنی به هم متصل می‌شدند که این بست‌ها عموماً آهنی و با مقطع مستطیل شکل‌اند که در پوششی از سرب قرار می‌گرفتند. سرب به کار رفته در این اتصالات ، غیر از اینکه بست را در محل حفظ می‌کرده مانع از خوردگی سنگ توسط فلز بوده است و استحکام دیوار با به کار بستن بست‌های آهنی که در سرب قرار می‌گرفت افزایش می‌یافت.

عوامل مختلفی باعث جابجایی و خارج شدن قطعات سنگی به خصوص در ردیف بالایی از محور شده است. در بخش‌هایی، بلوک‌های سنگین از بین رفته و ضروریست بلوک‌های جدید جایگزین شود. 

وضعیت دیوار شمالی تخت‌گاه که طرح ساماندهی، حفاظت و مرمت آن مصوب شده است. یکی از دلایل بسیار مهم آسیب‌های نقوش برجسته تخت جمشید، بارش باران روی نقوش و جاری شدن آب از روی آنهاست.

هرچند ایجاد پوشش روی نقوش معایبی دارد، اما با توجه به شرایط بعضی از نقوش، لازم است روی آنها پوششی ایجاد شود تا هم در معرض نور آفتاب نباشند و هم آب ناشی از بارندگی به آنها آسیب نرساند. با این اقدام می‌توان حتی از رشد و نمو گل سنگ‌ها جلوگیری کرد.

پلکان شمالی کاخ آپادانا، کف فرش‌های قرمز رنگ هخامنشی در کاخ تچر، سنگ‌های منقوش در بخش غربی ساختمان اداری، سایبان موقت روی آثار سفالی در ضلع غربی بخش اداری و ایجاد سایه‌بان روی شیر سنگی در ضلع شرقی کاخ آپادانا ایجاد سایبان روی نقوش منحصر‌به‌فرد کاخ تچر پیشنهاد شده است.

همچنین تاکید شده است برای اجرای طرح‌های مرمتی در برخی از سازه‌های تخت جمشید به مطالعات زمین‌شناسی، فن‌شناسی، آسیب‌شناسی گروه‌های مرتبطِ باستان شناسی و عمرانی و همچنین، مستندنگاری نیاز است.

اعتبار مورد نیاز برای این اقدامات ساماندهی، حفاظت و مرمت ،  حدود ۱۸۰ میلیارد ریال (حدود ۱۸ میلیارد تومان) به صورت پیمانی و امانی اعلام شده است.