پخش زنده
امروز: -
رئیس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی گفت: اندیشه و شخصیت روحانی امام (ره)، عدالت، ظلم ستیزی، معنویت، روحیه استکبار ستیزی و ایستادگی در برابر جریان حاکم جذابیت بیشتری در عرصه بینالملل دارد.

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، حجت الاسلام محمدمهدی ایمانی پور رئیس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی با حضور در برنامه «صف اول» به موضوع «جایزه جهانی امام خمینی (ره) ضرورتها، رویکردها و دستاوردها» پرداخت و به پرسشها در این باره پاسخ داد. متن کامل این گفتگو به شرح زیر است:
سوال: در گام نخست یک کلیاتی درباره این جایزه به ما بگویید دور اول است که برگزار میشود و قرار است که چه منتخبینی داشته باشد؟
ایمانی پور: جایزه جهانی امام خمینی (ره) به ابتکار سازمان فرهنگ و ارتباطات سال ۱۳۹۲ به شورای عالی انقلاب فرهنگی پیشنهاد میشود در آن سال این جایزه به تصویب میرسد و ۱۰ سالی تقریباً وقفه میافتد تا سال ۱۴۰۲، بنا به برخی از مشکلات پیچیدگی انتخاب افراد و بعضی از جابجاییها یک قدری برگزاری این جایزه به تعویق افتاده سال ۱۴۰۲ مجدداً در شورای عالی انقلاب فرهنگی اصلاحاتی به اساسنامه این جایزه وارد میشود در واقع سطح جایزه کم ارتقاء پیدا میکند به عنوان برجستهترین جایزه انقلاب اسلامی شناخته میشود در سطح ملی و بینالمللی و برخی از تغییرات در شورای سیاست گذاری رئیس شورای سیاستگذاری رئیس جمهور تعیین میشود، نایب رئیسشان وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و دبیر و دبیرخانه به سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی سپرده میشود.
سوال: یعنی در واقع برگزار کننده شما هستید؟
ایمانی پور: بله، از این رو در سال ۱۴۰۲ دیگر تمهید مقدمات میشود برای هیئتهای داوری تقریباً، چون موضوعات جایزه را بینندگانتان میتوانند در اینترنت سرچ کنند ۱۰ موضوع محوری وجود دارد برای انتخاب آثار در آن ۱۰ موضوع ۱۰ کمیته داوری انتخاب میشوند، شخصیتهای شناخته شدهای که در هر کدام از آن ۱۰ حوزه تبحر و ورود خوبی دارند به عنوان رئیس کمیته داوری تعیین میشوند تقریباً ۶۰۰۰ از سر جمع آوری میشود و یا دریافت میشود، چون دو سبک داشتیم بعضیها آثار خودشان را معرفی میکردند بعضیها را هم ما شناسایی میکردیم توسط کسانی که در حوزه بینالملل فعال بودند البته در حوزه داخلی هم عرض کردم جایزه هم ملی است و هم بین المللی در نهایت قرارمان این شد که، چون جایزه دو برگزیده بیشتر ندارد یک برگزیده در حوزه نظری و یک برگزیده در حوزه عملی.
سوال: از چند جایزه دو نفر انتخاب میشود یعنی از چند تا برگزار کننده و کسانی که شرکت کننده بودند در این همایش، چون اولین دوره است میخواهم بدانم چقدر استقبال شده از آن؟
ایمانیپور: طبیعتاً، چون ما ۴۰ تا ۵۰ سال از انقلاب میگذرد یک انباشتی از نیروهایی که برای حضرت امام چه قبل از انقلاب و چه بعد از انقلاب فعال بودند را داشتیم اصلاً یکی از دلایل مشکلات کار این بود انتخاب دو گزینهای که بتوانیم به عنوان شخصیتهای برجسته در حوزه نظری و عملی معرفی کنیم خیلی دشوار شده بود، در نهایت بنا شد که هیئتهای داوری افرادی که مد نظرشان است معرفی کنند و شورای سیاست گذاری که آن هم یک شورای برجستهای است، عرض کردم رئیس جمهور از سه وزیر وزیر خارجه و وزیر علوم و وزیر فرهنگ، دو تا رئیس دانشگاه رئیس دانشگاه المصطفی و رئیس دانشگاه تهران است دو تا سازمان بینالمللی است در واقع سازمان السیکا و سازمان اکو و ۸ شخصیت برجسته بین المللی است که حداقل باید دو تا از خانمها میبودند، علاوه بر اینکه مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی و یکی از همکاران پرکار ما موسسه تنظیم نشر امام خمینی بود تنظیم نشر و آثار امام خمینی بود که مجموعه اینها نشستند و از بین داوریهای که آن کمیتههای دهگانه کرده بودند دو نفر را انتخاب کردند به عنوان برگزیدگان یکی در حوزه نظری است و یکی هم در حوزه عملی، اما چون تعداد زیاد بود شورای سیاست گذاری تصمیم گرفت که از یک تعدادی به عنوان شایستگان تقدیر تقدیری صورت بگیرد یکم جوایز سبکتر است ولی به هر حال شایسته تقدیر هستند آنها هم ۱۷ نفر هستند، از کشورهای مختلف ما فردا که این جایزه برگزار میشود از ۱۸ کشور مهمان داریم.
سوال: یک نکتهای را شما گفتید اجازه بدهید درباره آن نکته یک مقدار صحبت کنیم فرمودید که این جایزه مهمترین جایزه بعد از انقلاب اسلامی از چه شاخصهای این جایزه را به عنوان مهمترین درآورده؟
ایمانیپور: عرض کردم برجستهترین جایزه انقلاب اسلامی است طبیعی است که انقلاب اسلامی این را به نام حضرت امام در هیچ جای جهان نمیشناسند تعبیری است که مقام معظم رهبری درباره حضرت امام دارند چیزی که حول و حوش شخصیت ایشان شکل میگیرد میتواند برجستهترین نشان انقلاب اسلامی باشد از این رو اتفاق وجود داشت که آنچه که مربوط به حضرت امام است یک قدری هم دیر شده و باید زودتر از اینها این جایزه تنظیم میشد لذا دلیل برجسته بودن شخصیت حضرت امام و معمار انقلاب اسلامی است.
سوال: آثاری که فرستاده شد باید چه شاخههایی میداشتند با توجه به اینکه فرمودید حدود ۵۰ سال از انقلاب اسلامی میگذرد و این انباشت شده بود این را قدری توضیح بدهید که دلیل انتخاب این واژهها از طرف شما چیست؟
ایمانی پور: عرض کردم اولاً موضوعات دهگانه و محورهای دهگانهای تنظیم شد این شامل افراد حقیقی و حقوقی میشود، یعنی ممکن است یک موسسهای در مجموع با مجموعه فعالیتهایی که داشته شایسته تقدیر شناخته شود یعنی الزاماً حالا معرفی که شدهاند افراد خواهید دید که الزاماً به لحاظ شخصیت حقیقی خودشان نیست فعالیتهای حقوقی موثری داشتند در یک موسسهای برای معرفی شخصیت امام همانطور که عرض کردم بعضاً به خاطر اثر علمی نبوده به خاطر تلاش عملیشان شایسته این تقدیر بودهاند و شایسته انتخاب شدن بودند لذا آن دو نفری که انتخاب شدهاند باید برگزیده همه این حوزههای نظری و عملی بوده باشند کار سختی بود این را هم بگویم، چون فردا ممکن است با شنیدن اسامی این سوال به ذهن بینندگان شما هم بیاید شورای سیاست گذاری یک شرطی گذاشت و آن هم این است که برگزیده باید در قید حیات باشد لذا ما متاسفانه برخی از شخصیتها را از دست دادیم.
سوال: یعنی در همین دو سالی که آثار فرستادن مرحوم شدهاند؟
ایمانی پور: نخیر، یعنی کلاً باید الان اگر آثاری انتخاب شده شخصیتی که بابت آن اثر و اقدام عملی انتخاب میشود در قید حیات باشد لذا بعضیها به دلیل کهولت سن و بعضیها هم به دلیل شهادت مثل سردار عزیزمان سردار حاج قاسم سلیمانی اگر بودند حتماً جز برگزیدگان بودند و شخصیتهای دیگری که ما متاسفانه مثل سید حسن نصرالله که حتماً جزء گزینههای اولیه بودند در دوره داوری و بعد از شهادتشان ناگزیر شدیم که ایشان را نداشته باشیم به هر حال افرادی که فردا معرفی میشوند همشون در تهران یا حضور پیدا میکنند یا به دلیل کهولتی که داشتند نمایندهای را میفرستند.
سوال: راجع به برنامه فردا هم یکم صحبت کنیم این همایش چطور برگزار میشود؟ کجا برگزار میشود؟ مدعوین شما الان در همایش چه کسانی هستند چند نفر هستند؟
ایمانی پور: محل برگزاری همایش که سالن اجلاس سران است با حضور شخص ریاست محترم جمهوری برگزار میشود، مقامات دعوت هستند علاوه بر اینکه عموم کسانی که در ایران تحصیل میکنند و یا در دانشگاهها و یا در حوزههای علمیه مدعو ویژه این جلسه هستند و تقریباً اطلاع رسانی خوبی شده برای دانشگاهها و مراکز علمی یکی از اتفاقاتی که در این دو سال افتاد برگزاری یک تعداد پیش نشست بود برای معرفی جایزه و جمع آوری تعداد آثار جدید تقریبا در ایران ۱۱ دانشگاه درگیر برگزاری این اجلاسها شدند از سیستان و بلوچستان تا مازندران تا خوزستان و حتی خود تهران دانشگاههای مختلفی درگیر پیش نشستهایی شدند مجموعه مقالات و گفتوگوهایی که در آن نشستها بوده اینها هم جمع آوری شده و مجموعه کمیته علمی ما در واقع چهار اثر را منتشر خواهد کرد که یک بخشی از آثار مربوط به آثار منتخب و یک بخشی هم مربوط به این پیش نشستها است آراء نخبگان را راجع به حضرت امام در یک کتاب دیگری جمع آوری کردیم مجموعا چهار کتاب و شش نشریه به زبانهای اسپانیولی، انگلیسی، عربی، روسی، اردو آماده میشود که انشاالله همزمان با همایش رونمایی میشود.
سوال: در مورد نشستها و پیش نشستها صحبت کردید شورای سیاست گذاری را که فرمودید از مقاماتی مثل رئیس جمهور و وزرا تشکیل شده بود این پیش نشستهایی که در دانشگاهها برگزار کردید به چه هدفی بوده چه کسانی در آن شرکت کردهاند چه کسانی آرا داشتند نظر داشتند و آیا قرار بود که این سیاست گذاریها را تایید کنند یا نه در راستای آن سیاستگذاریها برای آثار اقداماتی انجام شده؟
ایمانیپور: واقعیتش این است که ما احساس میکنیم که یعنی خوب است که من از اینجا شروع کنم که ماموریت این جایزه چیست و آن هدف کانونی که ما برایش داریم که این جایزه را طراحی میکنیم فکر میکنیم که تولید ادبیات راجع به شخصیت امام یک ضرورت است و یک قدری اوایل انقلاب کرسیهای درس داشتیم که در واقع مشرب امام خمینی را در حوزه فلسفی عرفانی فقهی اصولی تدریس میکردند در حوزهها اینها یک مقدار کاهش پیدا کرده از آن طرف دست نوشتهها چه در داخل کشور و چه در خارج از کشور رشد سابق را ندارد ما در واقع میخواهیم یک باز تولیدی صورت بگیرد راجع به فرمایشات امام راحل یک تعبیر مقام معظم رهبری دارند که ماموریت ما را خیلی روشن میکند ایشان میفرمایند که گرچه به شکل ظاهری امام خمینی در میان ما نیست ولی امام زنده است و ما نیاز به شنیدن توصیههای امام داریم ما باید از وجود امام به عنوان یک شخصیت زنده بهرهمند باشیم.
سوال: یک نکتهای را من خودم بعضی موقعها در یک برنامهها میبینم و یا دنبال میکنم وقتی سخنرانیهای امام را نشان میدهند انگار الان است یعنی انگار نه انگار که ایشان سی و اندی سال است که از دنیا رفتند و انگار بعضی از جملاتشان برای زمان حال گفته شده و کاملاً منطبق است؟
ایمانی پور: دقیقاً همینطور است اشاره درستی کردید، انقلاب اسلامی خودش یک پدیده پویا و زنده است و دائم زایشهای جدید دارد، اما وقتی به کلام امام برمیگردیم میبینیم که آنچه که انقلاب اسلامی تولید کرده در طول این چهل و اندی سال در اندیشه امام خمینی و در مکتب ایشان به آن اشاره شده من اینجا استفاده کنم شما مثلاً جریان نهضت را وقتی مراجعه میکنید انقلاب اسلامی را در جریان نهضت گروههایی که دعوت میکردند مردم را برای حضور در صحنه آینده روشنی برای انقلاب ترسیم نمیکردند یا آیندهای که ترسیم میکردند خیلی امید آفرین نبود جوری که مردم بیایند پای آن بایستند ولی امام خمینی آمد یک آینده خیلی روشنی را برای انقلاب اسلامی ترسیم کرد و آن آینده این بود که ایشان گفت ما باید هدفمان شکلگیری تمدن نوین اسلامی باشد ببینید این هدف آنقدر بزرگ است و آنقدر شوق انگیز است که امروز هم میتواند حتی هدف ما باشد سالهای سال شاید وقت ببرد تا ما به آن تمدن مطلوب خودمان برسیم ولی وقتی هدف گذاری چنین هدف گذاری بزرگی است به صورت طبیعی پیروان امام هم امید دارند نسبت به اینکه آینده روشن در انتظارشان است و هم دائماً در حال زایش و پویش و تولیدات جدید هستند هدف جایزه همین است هدف جایزه این است که اندیشه امام خمینی هم باز تولید شود و هم اجتماعی سازی شود یعنی در اجتماع مردم حضور داشته باشد، چون انقلاب اسلامی یکی از ویژگیهایش این بود که دین را به عرصه اجتماع آورد یک کمی عامیانه بخواهم صحبت کنم میگویند که رنوسانس آمد خدا را از جامعه خارج کرد و انقلاب اسلامی مجدداً خدا را به جامعه دعوت کرد و این تحولی است که امام خمینی در عرصه بینالملل ایجاد کرد حتماً شنیدید این تعبیر را از مقام معظم رهبری اینکه من دائم از ایشان منبع میآورم به دلیل این است که من ایشان را بهترین شارع مکتب امام خمینی میدانم و راستش را بخواهید اگر ایشان این جدیت را نداشتند برای معرفی مکتب امام مکتب امام آنطوری که امروز شناخته میشد شناخته نمیشد به هر حال ایشان یک تعبیری دارند که امام امام تحول است و میگویند در سه حوزه تحول ایجاد کردند در داخل در بین جوامع مسلمان و در حوزه بین الملل میگویند برای داخل ایران بالاخره انقلاب اسلامی را راه انداختن و به واسطه آن یک کشور وابسته را تبدیل به یک کشور مستقل کردند برای امت اسلامی بیداری اسلامی را به ارمغان آوردند مردمی که پیروان یک دینی که خودشان را در حاشیه میدادند دوباره به متن آمدهاند و احساس کردند که میتوانند جریان ساز باشند و برای جهان ارمغان امام و تحولی که امام ایجاد کرد بازگشت معنویت بود آنکه عرض میکنم که امام خمینی معنویت را به جهان برگرداند آن گمشده عصر حاضر بود از این جهت میبینیم که حرف امام حرف نو و مورد اقبالی است کماکان در جهان.
سوال: یک نکتهای را که شما اشاره کردید و من داشتم در ذهنم دنبال آن میگشتم آن تعبیر خیلی جالب و بسیار قابل تامل امام خمینی بود زمانی که هنوز مکتبشان را اینطور علنی آغاز نکرده بودند که آن کسانی که در واقع این انقلاب را انجام میدهند بچههایی هستند که در گهواره بودند ما زمان انقلاب حالا ما ندیدیم ولی در فیلمها و در تعاریفی که از پدر و مادرهایمان شنیدیم همه اونهایی که به امام گرایش داشتند اغلب جوانان بودند همان بچههایی که سال ۴۲ در گهواره بودند الان هم فکر میکنم که یک نکاتی از زوایای زندگی امام وجود دارد که باید جوانان را جذب کند نسلهای بعد از انقلاب حالا آن زمانی که امام مرحوم شدند ما کودک بودیم و یک شمایی از ایشان را به یاد داریم امانتهای بعد دیگر اصلاً امام را ندیدند ولی تلاشی که در رسانهها شد تلاشی که از پدر مادرهایشان بود یک چیزهایی شنیدند الان این جایزههایی نشستها این همایشها چقدر آنها را هدف قرار داده که آنها با ادبیات امام آشنا شوند و نسلهای بعد از انقلاب؟
ایمانیپور: اشاره خیلی دقیقی کردید، فرزندان خود من وقتی نگاه میکنند به اندازه ما امام را نمیشناسند و هر چقدر هم بهشون توصیه میکنیم بعضاً منابع مناسبی ندارند بعضاً روایتهای دلچسب و دلنشینی از امام وجود ندارد همین مجموعه این کاستیها است که امثال ما را وا میدارد که روی این جایزه بایستیم این رویداد فقط یک رویداد گذرا نباید باشد این تلاشی است برای تولید محتوا برای معرفی مکتب امام خمینی انتظار میرود که در دورههای بعد ما در بین برگزیدگان هنرمندان را ما به صورت جدیتری ببینیم کسانی که به هر نوعی ایفای نقش میکنند برای اینکه چهره امام شخصیت امام در بین جوانان دیده شود ما هم فکر میکنیم که متاسفانه علی رغم همه تلاشهایی که شده من این تعبیر را یکی دو جا به کار بردم که در سرزمین انقلاب معمار انقلاب مظلومترین عنصر انقلاب است و این جای تاسف دارد یک قدری باید کم کاریها جبران شود و ما بتوانیم شاهد باز تولید اندیشه امام خمینی در سطح جامعه خصوصا در بین جوانان باشیم این یک ضرورت است خاطرم است باز از مقام معظم رهبری که میفرمودند که آن چیزی که سبب شد که امام این دشواریها را پشت سر بگذارد امید و ایمان در شخصیت امام بود میفرمودند که خیلی از کسانی که در انقلاب نقش داشتند خدمت ایشان میرسیدند و اظهار نگرانی میکردند و میگفتند که مردم تاب آوریشان کم است مجموعه سختیها جنگ و مسائل این چنینی مردم را یک مقداری در تنگنا قرار داده میترسیم مردم تاب نیاورند امام فرموده بودند که من هم بیشتر و هم بهتر مردم را نسبت به شماها میشناسم این مردم تاب میآورند این مردم امیدشان به خدا است و ایمان دارند به آینده و تاب خواهند آورد جوانها اینها را ببینند با این اندیشهها آشنا شوند آنها هم امید میگیرند متاسفانه این روزها این غبار مشکلات معیشتی و امثال این حرفها مانع از دیده شدن دستاوردها است اگر بتوانیم این غبارها را کنار بزنیم و یا اینکه حداقل دستاوردها را درست ترسیم کنیم جوانها به آینده امیدوارتر میشوند و این در اندیشه و مکتب امام تبلور دارد و خیلی ظهور دارد و من فکر میکنم که رسالت همگانی ما این است که پای این مکتب بایستیم برای ترویج آن.
سوال: همان نکته مهمی که مقام معظم رهبری بارها در سخنرانیهایشان به آن اشاره کردند جهاد تبیین که این جهاد تبیین فکر میکنم اولین نقطه هدفش جوانهای این نسلی هستند که هیچ چیزی از انقلاب ندیدند و نمیدانند حالا ماها بچههای جنگ هستیم نسل شماها بچههای انقلاب هستند ولی این نسل جدید هیچ کدام از این مراحل را از نزدیک ندیدند فقط گهگاه شنیدند و باید آن تبیین یک تبیین دلچسبی باشد که همین جوایز ممکن است که برایش یک فضایی را ایجاد کند چه فرصتهایی این جایزه برای خود جمهوری اسلامی به وجود میآورد به خاطر اینکه این جایز یکی از مؤلفههایش جهانی بودنش است؟
ایمانیپور: ببینید شما بهتر میدانید جریان ایران هراسی یک جریان گستردهای است و توسط دشمنان ما به شدت دنبال میشود بعضی وقتها تحت عنوان جنگ نرم از آن یاد میشود بعضی وقتها جنگ ترکیبی گفته میشود جنگ شناختی گفته میشود همه اینها افکار جوانان را هدف گرفته و همانطور که مقام معظم رهبری اشاره کردند ما نیاز به یک باز تولید و آرایش جدی در حوزه رسانهای و تبلیغی داریم در واقع سلاح ما در چنین نبرد سختی چه میتواند باشد ما باید اندیشههای نابی را داشته باشیم که بتوانیم عرضه کنیم اگر انقلاب اسلامی به خوبی معرفی شود من اعتقاد دارم که حرف نو انقلاب خواهان زیاد دارد، جالب است شما بدانید وقتی انقلاب شکل گرفت ما به برخی از کشورهایی که سفر میکردیم نه سفیری داشتیم نه رایزن فرهنگی داشتیم نه نماینده دستگاهی آنجا بود ولی مردم با پیام امام آشنا بودند یعنی خود پیام افراد را جذب میکرد پیام انقدر گیرا بود که میتوانست افراد را به سمت خودش جذب کند من فکر میکنم اگر ما عرضه داشته باشیم درست عرضه کنیم مکتب امام را جذب جوانان دیگر کار سختی نخواهد بود یک قدری برخی از بیسلیقگیها و عدم به کارگیری روایتهای خوب داستانسازی و روایت سازیهای خوب سبب میشود که آنطور که میخواهیم نتیجه نگیریم این جایزه تلاش خواهد کرد که این اتفاق بیفتد بعد از جایزه طبیعتاً دبیرخانه کارش تازه شروع میشود یعنی این رویداد را آغاز یک حرکت میدانیم تلاش خواهیم کرد که یک پلتفرم جامعی داشته باشیم که هم آثار در آن وجود داشته باشد و هم یک کارگاههای آموزشی را تدارک ببینیم تالارهای گفتوگو باشد وبینارهایی برگزار شود و کسانی که میخواهند امام را معرفی کنند یک فرصت جدیدی پیدا کنند و شنوندگان هم بتوانند با اندیشه امام در قالبهای جدیدتری آشنا شوند.
سوال: پیشنهاد و توصیه شما برای این جهاد تبیین در خصوص امام چیست با توجه به اینکه شما درگیر این موضوع هستید قطعاً در این سالهایی که حضور داشتید در این جایگاه و با امام هم آشنا هستید حتماً آن نقاط ضعف و قوت را از نزدیک دیدید، کجا ما ضعف روایت داشتیم و کجا خوب بوده حالا آن بخشهایی که خوب بوده ما توانستیم انقلاب را صادر هم کنیم به نقاط مختلف و شیفتگان دیگری هم برای مکتب امام در کشورهای دیگر به وجود بیاید چه مثل ما مسلمان باشند و چه غیر مسلمان ولی الان شرایط یک مقدار فرق کرده به خاطر آن دشمنیهای ریشهداری که با انقلاب اسلامی و شخص ما وجود دارد به خاطر نوع تفکری که آورد به عرصه قرن جدید و میگویند تفکر امام یک تفکر کاملاً مترقی و متفاوت در قرن جدید بود توصیه شما چیست یعنی آنهایی که میخواهند تولید محتوا کنند، تحقیق کنند، آنهایی که میخواهند در مورد امام یک اندیشهای را به صورت جدید و در قالب جدید به نسل بعد از انقلاب اطلاع رسانی کنند باید در چه وادی حرکت کنند که این پیام دیده و شنیده شود؟
ایمانی پور: بالاخره الان جوانها از فضاهای فیزیکی یک مقدار کوچ کردند به فضاهای مجازی وقت زیادی از جوانان در فضای مجازی میگذرد به نظر ما باید تولیدات جذابی را در فضای مجازی داشته باشیم برای معرفی امام و اگر آن تولیدات جذاب باشد مخاطب خودش را میگیرد ضمن اینکه باید فعالیتمان روی ابعاد باشد، چون امام خمینی یک شخصیت جامع و چند وجهی است من در دورهای که در خارج از کشور ماموریت داشتم میدیدم خیلیها شخصیت امام را فقط به عنوان یک شخصیت سیاسی میشناسند ما وقتی راجع به شخصیت عرفانی امام صحبت میکردیم یا شخصیت شعر پردازانه امام صحبت میکردیم و میگفتیم ایشان دیوانی دارند با این ویژگیها برای خیلیها جالب بود که پس این شخصیتی که در عکسها نشان میدهند خیلی تند است با یک چهره خشنی ظاهر میشود این همه لطافت دارد وقتی رفتار امام را در خانه و خانواده تعریف میکردیم فیلمهایی که در اختیار داشتیم انتشار میدادیم به صورت طبیعی برای افراد جذاب بود توصیه من این است که کار در ابعاد مختلف شخصیت امام صورت بگیرد، شخصیت سیاسی ایشان حتما شخصیت برجستهای است ولی حوزههای دیگر و ویژگیهای دیگر از شخصیت ایشان ما باید راجع به آن تولید داشته باشیم، شخصیت عرفانی ایشان به عنوان یک شخصیتی که در جهان معاصر صاحب رای است و البته اندیشه سیاسی ایشان در حوزههای مختلف میتواند کارساز باشد هنوز هم کشورهای اسلامی وقتی از تمدن نوین برایشان صحبت میکنیم خیلی جذاب است، اینکه آینده جهان به کدام سمت میرود و اینکه بالاخره الان ما میبینیم نظامات بینالمللی و سازمانهای جهانی کارکرد خودشان را از دست دادند و در اجرای ماموریتهایشان ناتوان هستند وقتی میبینیم عدالت اجتماعی زیر سوال رفته، عدالت سلامت در جریان کرونا همه دیدند در خود آمریکا زیر سوال رفته، نگاه غرب به خانواده و به زن و نگاه ابزاری و شی انگارانه به زن همه این افراد را تشنه به شنیدن حرفهای جدید کرده حرفی از جنس متفاوت، حرفی که نظام حاکم را به چالش بکشد اگر ما بتوانیم به درستی اینها را تبیین کنیم فکر میکنم برای خیلیها جذاب باشد کما اینکه من به عنوان کنشگر بینالمللی اینها را در صحنه دیدم وقتی میبینند و میشنوند خیلی جذب میشوند.
سوال: فکر میکنم هنوز بعد از حدود ۳۵،۳۶ سال که از رحلت امام میگذرد آن زمانی که به سالگرد ارتحال نزدیک میشویم تکههایی از فیلمهای امام که در خانه هستند دارند با بچهها بازی میکنند با عروسشان صحبت میکنند فکر میکنم یکی از نقاط بسیار جذاب و برجسته شخصیت ایشان است یک نفری که توانسته یک نظام ۲۵۰۰ ساله را کنار بزند با دست خالی و با تکیه به مردم خیلی باید انرژی روانی بالایی این فرد داشته باشد و از لحاظ سیاسی خیلی نفوذ زیادی داشته باشد ولی میبینیم در خانه یک فرد بسیار لطیف و مهربان و اهل بگو و بخند با خانواده است این بخشهای شخصیت امام در این جوایز چقدر دیده شده است، چون تبیین و تحلیل در مورد این موضوع خیلی مهم است مثلاً برای من کنشگر اجتماعی که در چنین جایگاهی نشستم ولی برایم جالب است که چطور میشود تفکیک کرد چنین شخصیت جدی و برش داری را که چنین انقلابی را ایجاد کرده که چندین سال توانسته خیلی از بازیها را به هم بزند، اما از این طرف در خانه از هر مرد دیگری که در ذهن ما است با چنین وجاهتی خیلی مهربانتر و لطیفتر است، واقعا شخصیت امام عجیب و غریب است و این جنبههایش واقعاً باید دیده شود، نسل جدید این جنبهها را ببینند که یک فرد میتواند چنین وجههای هم داشته باشد و این شکلی باشد.
ایمانی پور: دقیقاً همینطور است یکی از محورهای جایزه، محور خانواده است یعنی کارکردها و نگاه حضرت امام بر موضوع خانواده و زن، شما میدانید مزاحی هم در جامعه میشود میگویند امام خمینی زنها را حاکم کرد، در واقع جریان انقلاب اسلامی و شخص حضرت امام در میدان داری خانمها بسیار موثر بود نگاه ایشان در جریان جنگ تحمیلی، تعبیری یکی از آقایان داشت من همیشه این تعبیر را میگویم تعبیر قشنگی است میگوید صدام به مادرهای شهدا باخت و این روحیه را امام در بین زنان ما احیا کرد و پرورش داد خانوادههای ما وقتی رفتار امام را در منزل با خانوادهشان میبینند و از زبان وابستگان امام و کسانی که با ایشان نزدیک بودند آنها صحبت میکنند میبینند چه شخصیت لطیفی است پس آن شخصیت سیاسی میتواند در کنارش چهره لطیف این چنینی داشته باشد، حالا ما راجع به حضرات معصومین هم چنین تعبیری داریم که در میدان جنگ آن چنان هستند و در خانه این چنین، من راجع به تمدن ایرانی هم عرض کنم که تعبیر ما تمدن گذشتهمان را در مجموع تمدن رو به جلو و پویایی میدانیم گرچه بعضی از شاهان فراز و فرودهایی در این سالها داشتند، چون بعضیها قدمت تمدن ایرانی را ۷۰۰۰ سال ذکر میکنند بعضیها تا ۱۰ هزار سال میگویند ولی به هر حال این دورهها دورههای درخشانی هم در آنها بوده ایران در خیلی از تمدنهای جهانی نقش بسزایی داشته است هم شخصیتهایش گفتم این را هم یک مقدار تبیین کنیم به هر حال تبیین شخصیت جامع امام، شخصیت امام در خانواده، شخصیت امام در عرصه اجتماعی، شخصیت امام به عنوان یک عارفف به عنوان یک فیلسوف، مدرس از هر جنبه که به امام نگاه کنیم گروهی را جذب خودش میکند من فکر میکنم واقعاً نسل ما همه وامدار امام هستیم به جهت اینکه من بعضی وقتها تعبیری کردم گفتم امام حال مرا عوض نکرد، دنیای من را عوض کرد و این مربوط به نسل ما است که احساس کردیم وارد یک دنیای دیگری شدهایم یک دنیای عمیقتر به هر حال گمان میکنم این جایزه ادای دینی هم است به شخصیت امام و هدف گذاری که کرده این جایزه را به عنوان آغاز یک حرکت جدید برای معرفی شخصیت امام میداند.
سوال: بعضی از تفکرات در مورد چنین همایشها و رویکردهایی که به شکل پاسداشت و جایزه و اجلاس و همایش برگزار میشوند رویکرد مخالفی است مثلاً میگویند اگر ما همین کار را در حوزههای فکری، کار فکری و فرهنگی انجام بدهیم اثرگذاری بالاتری دارد، چه نگاهی باعث شد که شما این را یک جایزه تراز یک در سطح انقلاب اسلامی قائل بشوید و اینطور بخواهید اثرگذار باشید در دنیای فعلی در مورد امام.
ایمانی پور: من فکر میکنم این یک سنت است در خیلی از جاها برای اینکه یک رویداد را تبدیل به یک مکتب کنند و پایدارش کنند با یک رویدادی کار را شروع میکنند مثلاً خیلی از جایزهها از جایزه نوبل گرفته تا سایر جایزهها محورش ممکن است شخصیت باشد ولی توسعه اندیشه را میدهد این توسعه اندیشه، هدف این جایزه است گرچه اسمش جایزه جهانی امام خمینی است ولی در واقع گفتمان انقلاب اسلامی که معمار آن حضرت امام است را ترویج میکند و این نیاز امروز ما است، چون ما مورد هجمه هستیم اگر نتوانیم بگوییم که هدف ما از شکلگیری انقلاب چه بوده و اصلاً دنبال چه بودیم و برای چه این قدر شهید تقدیم کردیم این قدر داریم سختی میکشیم، ارزشش معلوم نمیشود آن چیزی که به ما امید میدهد و ایمان مردم را نسبت به آینده پایدارتر میکند این است که بدانند انقلاب اسلامی چیستی اش، چرایی اش و اینکه چطور شکل گرفته خیلی مهم است.
این را هم بگویم که چرا اصلاً این زمان را برای جایزه انتخاب کردیم قرار بود از بین ۳ رویدادی که میتوانست زمان برگزاری جایزه را تعیین کند یعنی ارتحال امام، دهه فجر انقلاب اسلامی و میلاد امام خمینی گفتیم میلاد امام خمینی لطیفتر است و جنبه سوگواری آن کمتر است برای همین میلاد حضرت زهرا سلام الله که میلاد امام هم با این میلاد مصادف است را برای برگزاری جایزه انتخاب کردیم قرار بود ۱۹ آذر ماه برگزار شود، چون رئیس شورای سیاست گذاری یعنی آقای رئیس جمهور سفر بودند یک هفته به تاخیر افتاد؛ لذا مناسبت زمانی آن هم چنین مناسبتی است، جایزه دور اول سختیهایش بیشتر بود به خاطر اینکه انباشتی وجود داشت و این دو سالانهها دیگر به گذشته مراجعه نخواهد کرد ما تولیداتی را فقط برای جایزه آینده بررسی خواهیم کرد که مربوط به همین دو سال است خود این یک مقدار محرک است که تولیدات یک مقدار جدیتر شود و تولیدات جدید شکل بگیرد گمان میکنم دور دوم دور پرباری خواهد بود.
سوال: این تولیدات و آثار کجا بارگذاری شده یعنی مثلاً از الان که دو سال دیگر وقت دارند کسانی که میخواهند در این جایزه شرکت بکنند در همایش دو سال آینده تولیداتشان هدف گذاری اش کجا است، آیا کتاب است، مقالات دانشجویی است، تولیدات رادیو تلویزیونی است، تولیدات فضای مجازی است یک مقدار در مورد اینکه جنس این تولیدات کجا است و کجا هدف قرار داده شده بفرمایید.
ایمانی پور: این جایزه سامانه دارد که قبلا معرفی شده بود سال گذشته ما رویدادی را برگزار کردیم برای معرفی نشان این جایزه و سامانه این جایزه که عده زیادی آشنا شدند و استقبال کردند این سامانه جایی است که میتوانند آثار را آنجا بارگذاری کنند شرایط حضور در جایزه بعدی در آن درج میشود و کیفیت آثار ولی ما بیشتر از همه نتیجه از این گرفتیم که خودمان دنبال جستوجو باشیم خیلیها هستند که تولیداتی دارند چه به لحاظ فکری و اندیشهای و چه به لحاظ عملی، اما خودشان را عرضه نمیکنند یعنی الزاماً اینطور نیست که افراد بخواهند خودشان را عرضه کنند بخش زیادی را و عموماً هم در خارج از کشور، چون نگاه ما بیشتر حوزه بینالملل است و لذا همکاران من در رایزنیهای فرهنگی و سفرای جمهوری اسلامی ایران و دلدادگان به امام رصد جدی در این دو سال خواهند کرد یک سری مشوقهایی هم خواهیم گذاشت از جمله اینکه کسانی که علاقمند باشند راجع به امام تحقیق کنند فرصتهای مطالعاتی برایشان در نظر گرفتیم که به ایران سفر کنند و از نزدیک با امام آشنا بشوند این هم از آن حکایتهای پرغصه است که هر کس میآید ایران یک جمله معروف دارد میگوید ایران خیلی بهتر از آن چیزی بود که من فکر میکردم و همه برای این سیاه نماییهایی است که رسانههای محور شرارت بر علیه ما شکل میدهند به هر حال آمدن این افراد را تضمین میکنیم عدهای هم که از گذشته تولیداتی داشتند و تشویق میکنیم که آثارشان را روزآمد کنند به هر حال یک قدری را ما میرویم سراغشان و تشویقشان میکنیم و یک قدری هم سعی میکنیم در شبکههای مختلف جایزهها را معرفی کنیم.
سوال: اگر ما بخواهیم تولیدات جدید را مد نظر قرار بدهیم مثلاً تولیداتی که با هوش مصنوعی اتفاق میافتد آیا مشوقی است که مثلاً یک دهه نودی، دهه هشتادی کسانی که واقعاً از انقلاب و امام سنشان دور است بخواهند که چنین شخصیتی را با این ابزار جدید به دنیا معرفی کنند که خیلی هم دیده میشود و خیلی هم اتفاق خوبی است چه ابزارها و مشوقهایی برای نسل خیلی جدید سنهای پایین در نظر گرفتید؟
ایمانی پور: دبیرخانه در این دوره یعنی دوره اول درگیر انباشتی از دادهها بود طبیعتاً خیلی احساس نیاز نمیکردیم به اینکه برویم سراغ تولیدات جدید میگفتیم همینهایی که است را بررسی کنیم تا نوبت به تولیدات جدید برسد، اما در این دو سالی که پیش رو خواهد بود دبیرخانه عهدهدار طراحی فضاهایی است که جنابعالی میفرمایید یعنی تعیین یک سری مشوقها برای اینکه جوانان چطور میتوانند در این جایزه حضور داشته باشند و چطور میتوانند امام را معرفی کنند، یک سری اطلاعات اولیه در اختیارشان باشد، بستههای محتوایی بتوانند در اختیار داشته باشند که بر اساس آن شخصیت امام را باز تولید کنند لذا حتماً دبیرخانه روی اینها فکر میکند و از طریق سامانهای که معرفی خواهد شد میتوانند بیایند و این مشوقها را ببینند انتظار داریم اتفاق خوبی بیفتد مهمتر از کنشگران داخلی که حتماً آنها را باید ببینیم، کنشگران خارجی هستند جریانات همسویی که نسبت به امام علاقمند هستند اگر ما بتوانیم حرف امام را منتقل کنیم اتفاقات خوبی پشت سر این قضیه میافتد.
در جریان طراحی نشان امام خمینی آنجا هم یک مسابقه بینالمللی گذاشته شد طراحان قابلی از ایران و خارج کشور آمدند طراحی اولیه خودشان را آن تندیس طرح اولیهاش باید آماده میشد که تندیس بر اساس آن طرح آماده شود ارائههای خیلی جذابی شد مثلاً کسی نشانی از سرو و بعضیها نشانی از پرندهای که مثلاً در ادامه آن پرنده تصویر امام نشان داده میشد، در جلسه داوری که برای نشان بود گفتیم هر کدام از اینها یک بخشی از شخصیت امام را نشان میدهد باید چیزی تولید کرد که شخصیت جامع امام را نشان بدهد و جمعبندی این شد که شخصیت امام را به جز چهره خود امام چیزی نمیتواند این شخصیت جامع را معرفی کند برای همین گاهی اوقات در بنرهای خیابانی شاید دوستان دیده باشند تصویری که آماده شده تصویر امام است که دورش شعاع ۱۲ پره وجود دارد و انشاالله نشان را آن روز از نزدیک خواهند دید. ما در طراحی نشان هم درگیر این شخصیت جامع بودیم یعنی همان جا هم به این چالش برخوردیم که چه تولید کنیم که بتواند همه ابعاد امام را نشان بدهد.
سوال: مهمترین شاخصهای اندیشه و مکتب امام خمینی به لحاظ مولفههای تحقیقاتی که شما در این سالها با آن مواجه بودید برای گفتمان انقلاب اسلامی چه شاخصها و مؤلفههایی است و فکر میکنید کدام از ابعاد این شخصیت بیشتر مخاطب و علاقمند جهانی دارد؟
ایمانی پور: فکر میکنم بدون تردید روحیه استکبار ستیزی ایشان بیش از سایر جهات علاقهمندان خودش را دارد، وقتی امام میآیند نهضت را پیشبینی و طراحی میکنند شما میبینید ایشان تاکیدش الزاماً فقط روی اسلام نیست میآید مستضعفین را نشانه میگیرد این نشانهگیری امام که نشانهگیری خیلی دقیق بود از مرز کشورها میگذرد، از مرز ادیان میگذرد و میرود همه مستضعفان جهان را مخاطب خودش قرار میدهد برای همین است که میبینید امام خمینی در اقصی نقاط جهان از آفریقا، آمریکا، آسیا، اروپا افرادی هستند که نسبت به نظام حاکم مسئله دارند و احساس میکنند نظام حاکم حقوقشان را رعایت نمیکند و کسانی هستند که الان به صورت جدی در حوزه نقد لیبرال دموکراسی به عنوان نظام حاکم بحث میکنند، اندیشه امام این بخشش خیلی جذاب است بخش عدالت، ظلم ستیزی، معنویت و شخصیت روحانی امام بسیار جذاب است نمیشود گفت کدام بخش از دیدگاههای امام و مکتب امام جذاب است، چون هر کدامش برای یک قشری ممکن است جذابتر باشد و در مجموع فکر میکنم روحیه استکبار ستیزی ایشان و ایستادگی در برابر جریان حاکم جذابیت بیشتری لااقل در عرصه بینالملل دارد.
سوال: اگر در مورد مراسم فردا نکتهای دارید بفرمایید.
ایمانی پور: انتظار داریم انشاالله روح امام راحل کمک کند و این مسیری که آغاز شده و در آن افراد و نهادهای مختلفی فعال بودند و تاثیرگذار بودند از خود شخص رئیس جمهور تا وزیر محترم فرهنگ و بقیه کسانی که در این ماجرا سهیم بودند توانسته باشند اولاً ادای دینی کنند و بعد هم همین جا دعوت میکنم برای یک نهضت جهانی برای معرفی دوباره امام خمینی.
سوال: شاید برای خیلیها جالب باشد که این همه تحقیق و تفحص، دو جایزه چرا این قدر کم، چرا تعداد جوایز بیشتر نیست و اینکه این جایزه چه جایزهای است؟
ایمانی پور: اینکه چه جایزهای است را اجازه بدهید بخش معنوی اش را بیشتر مورد توجه قرار بدهیم، چون راجع به شخصیت امام اصلاً نمیشود جایزه نقدی یا آن بخش را در نظر گرفت، چون شخصیت امام یک شخصیت خیلی ویژهای است، اما اینکه چرا دو نفر، واقعیت این است که یک قدری کمک میکند به اینکه افراد برجستهتری انتخاب بشوند وقتی با اسامی آشنا شوید متوجه میشوید واقعاً هرکس بشنود میگوید در بین کسانی که در قید حیات هستند انصافاً انتخاب خوبی صورت دادند اعضای هیئت داوری و شورای سیاست گذاری، اما برای جبران این قضیه عرض کردم ۱۷ نفر هم شایسته تقدیر دانستیم یعنی جوایز به ۱۹ نفر تعلق میگیرد ولی حسب اساسنامه مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی نفرات برگزیده دو نفر هستند.
سوال: سالهای آینده هم همین سیاست را دارید؟
ایمانی پور: دو نفر را که نمیتوانیم تغییر بدهیم، چون اساسنامه به ما این را حکم میکند، اما راجع به تعداد افراد برگزیده محدودیتی وجود ندارد شورای سیاست گذاری این نوبت تصمیم گرفت که این ۱۷ نفر را در نظر بگیرند خیلی هم کار سختی است بعضی از کشورها را متاسفانه مجبور شدیم حذف کنیم، از بعضی از کشورها چند نفر داشتیم نمیتوانستیم همه این چند نفر را بیاوریم یک مقدار وابسته به تصمیم شورای سیاست گذاری است برای دوره بعد که چقدر این کار را توسعه بدهند ولی باید بدانیم که نهضت امام خمینی و شخصیت امام خمینی یک سرمایه جهانی است و ما باید برای پاسداشت این سرمایه جهانی همه تلاشمان را بکنیم و بتوانیم از همه کسانی که در این مسیر قدم برداشتند تشکر کنیم.