آمایش کشاورزی برای معضل خشکسالی

به گزارش خبرگزاری صدا وسیما  به نقل از پیک بامدادی رادیو ایران ، در دنیا 40 درصد محصولات زراعی و باغی  وابسته به آبیاری است و 60 درصد دیم ، در ایران اما تولید محصولات زراعی و باغی حدود 90 درصد وابسته به آب و آبیاری دستی است.
برای برگشت از چنین روالی تغییرات باید بنیادی باشد اواخر سال قبل تصمیمی گرفته شد تا از این پس کشت برنج فقط محدود شود به دو استان گیلان ومازندران و بخش های کوچکی از گلستان.
حالا هم محمود حجتی وزیر جهاد کشاورزی از چارچوب سیاست هایی می گوید در ارتباط با اصلاح الگوهای کشت تا کشاورزی و باغداریمان هم اقتصادی و هم برطرف کننده نیاز تغذیه ای باشد و مهمتر اینکه آب کمتری ببرند.
وزیر جهاد کشاورزی گفت: امروز در بوشهر 10 هزار هکتار به صورت فضای باز زیر کشت گوجه است ما می گوییم  باید برود در گلخانه تبدیل به دو هزار هکتار بشود مصرف آبش هم مصرف می شود 8 درصد ، کشت هایی را توصیه کنیم که هم برای کشاورزان اقتصادی باشد و هم نیاز مملکت باشد و هم آب کمتری بخواهد.

آمایش سرزمین یک ضرورت  به تاخیر افتاده است ضرورتی که متاسفانه به دلیل جانمایی های اشتباه صنعتی و الگوهای نادرست کشت از آن غفلت شده و یا نادیده گرفته ایم .
محمد درویش مدیرکل سازمان حفاظت از محیط زیست می گوید:
کشت و صنعت نیشکر در خوزستان یکی از مهمترین دلایل افزایش آلودگی و از بین رفتن کیفیت تالاب بین المللی شادگان چه در حوزه گیاهی و چه در حوزه زیست مندان آبی است.
وی افزود: با اینکه ما وسعت باغهای سیب را در طول سه دهه  گذشته بیش از 5 برابر در حوزه آبخیز دریاچه ارومیه افزایش دادیم در صورتیکه که قبلا اینجا تاکستان بود وتاکستان نیاز آبی اش یک پنجم سیب بود بنابراین اگر که ما بتوانیم تغییر بنیادی را در سامانه مدیریتی خودمان در بخش کشاورزی و صنعت ایجاد کنیم مسلما می توانیم موفق باشیم.
وی گفت: به عنوان مثال الان در یکی از اصلی ترین پیشنهادات که  کارگروه  احیاء دریاچه ارومیه مطرح  کرده ، این است که کشت چغندر قند در حوزه آبخیز دریاچه ارومیه در منطقه میاندوآب ممنوع شود.
ساده ترین  تعریفی که تا کنون برای آمایش سرزمین مطرح شده است طرحی که نیم قرن از نوشتنش در ایران گذشته است و حتی پیش تر از برخی کشورهای اروپایی در کشور ما صحبتش بود اما هنوز اجرایی نشده است.
مصطفی قدمی عضو کمیسیون زیربنایی  بنیاد توسعه پایدار ایران گفت: ماهیتا سیاست های آمایشی روابط افقی خیلی قوی را نیاز دارد اما ساختار برنامه ریزی در کشور ما یک روابط عمودی و بخشی را دارد به جلو می برد یعنی ما اولویت های وزارت جهاد کشاورزی را به صورت عمودی از تهران و وزارتخانه ابلاغ می شود و در سطح محلی اجرا می شود.
حالا اراده ها بر این شده برای شروع الگوهای کشت ومصرف آب تغییر کند ، عباس زارع مجری طرح سامانه های نوین آبیاری  اما از محدودیت ها و ابهاماتی درباره دستگاههای  متولی اجرای طرح آمایش سرزمین می گوید که باید برطرف شود.
عباس زارع گفت: اگر یک دستگاهی خواسته باشد الگوی کشت مناسب  و شرایط اقلیمی را در آمایش سرزمینی تحقق بدهد ، اصلا امکان پذیر نیست چون وابستگی های زیادی دارد و از یک طرف ما اهرم قانونی هم نداریم برای این کار چون به هر صورت در ایران بالای 99 درصد کشاورزی  برای بخش خصوصی است.
وی افزود: در ایران ما هنوز  ساختار مدونی را که پشتوانه قانونی داشته باشد و یک ابزاری در اختیار هر دستگاهی باشد که بتواند از آن استفاده کند، نداریم.
آقای بیرانوند  عضو کمیسیون کشاورزی مجلس ضمن قبول این انتقاد اما معتقد است تا وقتی کشاورز احساس تنهایی کند قوانین و تغییر الگوهای کشت نتیجه نخواهد داد .
وی گفت: بخشی از تقصیرها بر دوش ماهاست  اگر ما هر کدام درست عمل می کردیم  بالاخره  باید بخشی از کار خوب جلو می رفت  منتهی  آیا مشارکت جهاد  در امر کشاورزی فقط صدور همین دستورالعمل است ،‌موقعی که جهاد  عملاً کشاورزان را در همه  عرصه ها تنها رها کرده است چه انتظاری می رود که کشاورزها  بپذیرند.
وی افزود: متاسفانه کشاورزان ما بسیار احساس تنهایی می کنند ، ما هر چقدر هم حرف کارشناسی  بزنیم و کشاورز آخر سال سبک و سنگین می کند، می بیند  امروزش از دیروزش بدتر شده است قطعا با ما همراهی نخواهد کرد.
تهیه و اجرای طرح آمایش سرزمین یک فاصله ای با هم دارند فاصله ای به اندازه دوری دانشگاه  ودستگاههای مجری، بانزدیک شدن این دو با هم در کنار حمایت های مادی از کشاورز بدون شک  آمایش سرزمین روی بهتری خواهد دید ،خوب شدن حال آب و خاک یعنی خوب شدن حال آدمها.